Sand, gravel supply increases in Punjab, so do rates

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ: ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਰੇਤ-ਬਜਰੀ ਦੀ ਸਪਲਾਈ ਵਧਾਉਣ ਵਿਚ ਕਾਮਯਾਬ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਲਿਆਂਦਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਪਰ ਬੁਨਿਆਦੀ ਨਿਰਮਾਣ ਸਮੱਗਰੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਅਜੇ ਵੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਨਾਲੋਂ ਔਸਤਨ 45 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਵੱਧ ਹੈ। ਸੂਬੇ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿਚ ਰੇਤ ਅਤੇ ਬਜਰੀ ਦੀ ਕੀਮਤ 2,300 ਤੋਂ 4000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਕਿਊਬਿਕ ਫੁੱਟ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਇਸ ਬੇਸਿਕ ਬਿਲਡਿੰਗ ਮਟੀਰੀਅਲ ਦੇ ਰੇਟ 1700 ਤੋਂ 2100 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਕਿਊਬਿਕ ਫੁੱਟ ਵਿਚਕਾਰ ਸੀ।

Mining

ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਚ ਰੇਤ ਕੀਮਤ 1700-1900 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਕਿਊਬਿਕ ਫੁੱਟ ਸੀ ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ 2300-2500 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਕਿਊਬਿਕ ਫੁੱਟ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ ਹੈ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਮਾਨਸਾ ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਕੀਮਤ 1800-2100 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਕਿਊਬਿਕ ਫੁੱਟ ਸੀ ਜਦਕਿ ਇਸ ਸਾਲ 2500-2800 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਕਿਊਬਿਕ ਫੁੱਟ ਹੈ। ਫਤਹਿਗੜ੍ਹ ਸਾਹਿਬ ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਰੇਤ ਕੀਮਤਾਂ 1900 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਕਿਊਬਿਕ ਫੁੱਟ ਸਨ ਜੋ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ 3500-4000 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਕਿਊਬਿਕ ਫੁੱਟ ਹੈ।

Mining

ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਈਨਿੰਗ ਮੰਤਰੀ ਹਰਜੋਤ ਬੈਂਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕੀਮਤਾਂ ਦੇ ਇਸ ਵਾਧੇ ਤੋਂ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਹੁਣ ਇਸ ਗੱਲ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬਦਨਾਮ ਮਾਈਨਿੰਗ ਮਾਫੀਆ ਵੱਲੋਂ ਨਕਲੀ ਘਾਟ ਕਿਵੇਂ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਅਸੀਂ ਕਾਨੂੰਨੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਲਾਟ ਕੀਤੀਆਂ ਖਾਣਾਂ ਰਾਹੀਂ ਰੇਤ ਅਤੇ ਐਗਰੀਗੇਟ (ਰੇਤ ਅਤੇ ਬਜਰੀ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਣ) ਦੀ ਸਪਲਾਈ 60,000 ਮੀਟਰਕ ਟਨ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਵਧਾ ਚੁੱਕੇ ਹਾਂ ਪਰ ਇਹ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਚੋਲੀਏ ਮਾਈਨਿੰਗ ਠੇਕੇਦਾਰ ਅਤੇ ਗਾਹਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿਚ ਹੇਰਾਫੇਰੀ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰ ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਖਿਲਾਫ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰੇਗੀ।

Harjot Bains

ਉਹਨਾਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਈਨਿੰਗ 1 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਗਈ ਹੈ। ਪਿਛਲੀ ਸਰਕਾਰ ਵੇਲੇ 40000 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਈਨਿੰਗ ਹੁੰਦੀ ਸੀ।ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਰੋਪੜ ਵਿਚ 1234 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਦਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਰੋਪੜ ਵਿਚ 11307 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਚ 2785 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ ਜਦਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਚ 22397 ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ ਮਾਈਨਿੰਗ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਮੰਤਰੀ ਹਰਜੋਤ ਬੈਂਸ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਨੂੰਨੀ ਮਾਈਨਿੰਗ ਭਰਨ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰੀ ਖਜ਼ਾਨੇ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਹੋਵੇਗਾ।

Mining

ਦਿਲਚਸਪ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸੱਤ ਮਾਈਨਿੰਗ ਬਲਾਕਾਂ ਵਿਚੋਂ ਤਿੰਨ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰਾਂ (ਮੁਹਾਲੀ, ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਅਤੇ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਕਲੱਸਟਰਾਂ ਵਿਚ) ਨੇ ਆਪਣੇ ਠੇਕੇ ਦੀ ਮਿਆਦ ਦੌਰਾਨ ਕੰਮ ਅੱਧ ਵਿਚਾਲੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਰਿਕਾਰਡ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਰੋਪੜ, ਲੁਧਿਆਣਾ-ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ, ਪਠਾਨਕੋਟ ਅਤੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਬਾਕੀ ਚਾਰ ਕਲੱਸਟਰਾਂ ਤੋਂ ਕੱਢੇ ਗਏ ਮਾਮੂਲੀ ਖਣਿਜਾਂ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਇਸ ਸਾਲ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਮਾਈਨਿੰਗ ਕਾਰਜਾਂ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਮਈ ਵਿਚ ਕਾਨੂੰਨੀ ਖਾਣਾਂ ਤੋਂ ਰੇਤ ਅਤੇ ਬੱਜਰੀ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਮਈ 2021 ਵਿਚ 8 ਲੱਖ ਮੀਟਰਿਕ ਟਨ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 18 ਲੱਖ ਮੀਟ੍ਰਿਕ ਟਨ (LMT) ਹੈ।