ਵਿਭਚਾਰ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਪਤਨੀ ਸਥਾਈ ਗੁਜਾਰੇ ਦੀ ਹੱਕਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ

photo

ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ : ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਇੱਕ ਅਹਿਮ ਫੈਸਲੇ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਭਚਾਰ ਵਿਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਪਤਨੀ ਸਥਾਈ ਗੁਜਾਰੇ ਦੀ ਹੱਕਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਜਸਟਿਸ ਰਿਤੂ ਬਾਹਰੀ ਅਤੇ ਜਸਟਿਸ ਨਿਧੀ ਗੁਪਤਾ ਦੇ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਬੈਂਚ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਮੈਰਿਜ ਐਕਟ, 1955 ਦੇ ਉਪਬੰਧਾਂ ਦੇ ਤਹਿਤ ਉਸ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਤਲਾਕ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੁਆਰਾ ਦਾਇਰ ਕੀਤੀ ਗਈ ਅਪੀਲ 'ਤੇ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਤੇ ਸੁਣਵਾਈ ਕਰਦਿਆਂ ਬੈਂਚ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਅਪੀਲਕਰਤਾ-ਪਤਨੀ ਦਾ ਵਕੀਲ ਅਜਿਹਾ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜੋ ਅਪੀਲਕਰਤਾ-ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਿਚਕਾਰ ਗੈਰ-ਵਿਵਾਹਕ ਸਬੰਧਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਉਲਟਾ ਸਕਦਾ ਹੋਵੇ। ਗਵਾਹ-ਨਕਰ ਦੁਆਰਾ ਜਵਾਬਦੇਹ-ਪਤੀ ਦੇ ਘਰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੇ ਸਬੂਤਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਜਾਂਚ ਰਿਪੋਰਟ ਲਗਾਤਾਰ ਸਾਬਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਪੀਲਕਰਤਾ-ਪਤਨੀ ਵਿਭਚਾਰ ਵਿਚ ਰਹਿ ਰਹੀ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿਚ ਬੈਂਚ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਿਚਾਰਨ ਲਈ ਇੱਕੋ ਇੱਕ ਸਵਾਲ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਕੀ ਅਪੀਲਕਰਤਾ-ਪਤਨੀ ਸਥਾਈ ਗੁਜਾਰੇ ਦੀ ਹੱਕਦਾਰ ਸੀ।

ਬੈਂਚ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਅਪੀਲਕਰਤਾ ਦੇ ਵਕੀਲ ਨੇ ਡਿਵੀਜ਼ਨ ਬੈਂਚ ਦੁਆਰਾ ਸੁਣਾਏ ਗਏ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਥਾਈ ਗੁਜਾਰੇ ਦੀ ਗਰਾਂਟ ਦੇ ਮੌਜੂਦਾ ਕੇਸ ਵਿਚ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਮਾਮਲੇ 'ਚ ਮਾਨਸਿਕ ਬੇਰਹਿਮੀ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਤਲਾਕ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਕਿਉਂਕਿ ਪਤਨੀ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਹ ਵਿਭਚਾਰ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ।

ਬੈਂਚ ਨੇ ਨੋਟ ਕੀਤਾ ਕਿ ਵਕੀਲ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਵਲੋਂ ਦਿਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਹਵਾਲਾ ਦਿਤਾ। ਕੇਸ ਵੀ ਲਾਗੂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਜਵਾਬਦੇਹ-ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਧਾਰਾ 125 ਸੀਆਰਪੀਸੀ ਦੇ ਤਹਿਤ ਗੁਜਾਰਾ ਭੱਤਾ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਪਟੀਸ਼ਨਰ-ਪਤੀ ਦੁਆਰਾ ਇਸ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿਤੀ ਗਈ ਸੀ ਕਿ ਜਵਾਬਦੇਹ-ਪਤਨੀ ਵਿਭਚਾਰ ਵਿਚ ਰਹਿ ਰਹੀ ਸੀ। ਤਲਾਕ ਦੀ ਪਟੀਸ਼ਨ ਵਿਚ ਤਲਾਕ ਮੰਗਣ ਦਾ ਆਧਾਰ ਜ਼ੁਲਮ ਸੀ ਨਾ ਕਿ ਵਿਭਚਾਰ।

ਵਕੀਲ ਦੁਆਰਾ ਦਰਸਾਏ ਗਏ ਇੱਕ ਹੋਰ ਕੇਸ ਵਿਚ ਅਪੀਲਕਰਤਾ-ਪਤਨੀ ਬੇਰਹਿਮੀ ਅਤੇ ਤਿਆਗ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਤਲਾਕ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਹ ਤਲਾਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੀ ਧਾਰਾ 142 ਦੇ ਤਹਿਤ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਨੂੰ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਦੋਵਾਂ ਧਿਰਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਿਆਹ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਰ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਕੱਠੇ ਰਹਿਣ ਲਈ ਮਨਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਮਤਲਬ ਨਹੀਂ ਸੀ।

25 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਸਥਾਈ ਗੁਜਾਰਾ ਪੂਰਾ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਨਿਪਟਾਰੇ ਲਈ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਵੀ ਅਪੀਲਕਰਤਾ-ਪਤਨੀ ਲਈ ਕੋਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਬੈਂਚ ਨੇ ਸਿੱਟਾ ਕੱਢਿਆ, "ਨਿਰੀਖਣਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰਖਦੇ ਹੋਏ, ਅਪੀਲਕਰਤਾ ਸਥਾਈ ਗੁਜਾਰੇ ਲਈ ਹੱਕਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਅਪੀਲ ਖਾਰਜ ਕਰ ਦਿਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।