International Space Center (ISS)

ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ (ਭਾਸ਼ਾ) :-  ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ (ਆਈਐਸਐਸ) ਨੂੰ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਭੇਜਣ ਦੇ 20 ਸਾਲ ਪੂਰੇ ਹੋ ਗਏ ਹਨ। ਇਸ ਨੂੰ ਨਵੰਬਰ 1998 ਵਿਚ ਪੁਲਾੜ ਵਿਚ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ। 2 ਨਵੰਬਰ 2000 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਥੇ ਐਸਟਰੋਨਾਟਸ ਦਾ ਲਗਾਤਾਰ ਆਉਣਾ - ਜਾਣਾ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਆਈਐਸਐਸ ਉੱਤੇ ਹੁਣ ਤੱਕ 18 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 232 ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਭੇਜੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿਚ ਨਾਸਾ ਦੇ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਲੇਰਾਏ ਸ਼ਿਆਓ ਮੌਜੂਦ ਹਨ, ਜੋ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿਚ ਆਈ ਗੜਬੜੀਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਪੇਸਵਾਕ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਸਟੇਸ਼ਨ ਇੰਜੀਨੀਅਰ ਗੈਰੀ ਓਲਸਨ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਆਈਐਸਐਸ ਨਾਸਾ ਦੀ ਨਵੀਂ ਸੋਚ ਨੂੰ ਪਰਿਭਾਸ਼ਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਓਲਸਨ 1988 ਤੋਂ 1993 ਤੱਕ ਨਾਸਾ ਦੇ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮ ਦਫ਼ਤਰ ਵਿਚ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਆਈਐਸਐਸ ਉੱਤੇ 19 ਵਾਰ ਸਪੇਸਕਰਾਫਟ ਭੇਜੇ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹਰ ਵਾਰ ਉੱਥੇ ਕੁੱਝ ਨਵੀਂ ਚੀਜ਼ਾ ਜੁਟਾਈ ਗਈਆਂ। ਉੱਥੇ ਜਿੰਨੀ ਵਾਰ ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਨੂੰ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ, ਹਰ ਵਾਰ ਵੱਖਰਾ ਸਪੇਸਕਰਾਫਟ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਆਈਐਸਐਸ ਨੂੰ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 400 ਕਿ.ਮੀ ਉੱਤੇ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

28 ਹਜ਼ਾਰ ਕਿ.ਮੀ/ਘੰਟੇ ਦੀ ਸਪੀਡ ਨਾਲ ਹਰ 90 ਮਿੰਟ ਵਿਚ ਇਹ ਧਰਤੀ ਦਾ ਇਕ ਚੱਕਰ ਪੂਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇੰਨੀ ਸਪੀਡ ਨਾਲ ਇਕ ਦਿਨ ਵਿਚ ਧਰਤੀ ਤੋਂ 3.84 ਲੱਖ ਕਿ.ਮੀ ਦੂਰ ਸਥਿਤ ਚੰਦਰਮਾ ਉੱਤੇ ਜਾ ਕੇ ਪਰਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸ਼ਿਆਓ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਵਿਚ ਰਹਿਣਾ ਕਾਫ਼ੀ ਚਣੌਤੀ ਭਰਿਆ ਹੈ। ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਨੂੰ ਰਿਪੇਇਰਿੰਗ ਲਈ ਕਈ ਵਾਰ ਸਪੇਸਵਾਕ ਕਰਨਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਜੋ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਭਾਗ ਮਿਲਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਵੱਖ - ਵੱਖ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਬਣੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਲੈਕਟਰਿਕ ਸਿਸਟਮ ਵੀ ਵੱਖਰਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਲਿਹਾਜਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫਿਟ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਕਾਫ਼ੀ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।

ਆਈਐਸਐਸ ਉੱਤੇ ਰੂਸ, ਜਾਪਾਨ, ਕੈਨੇਡਾ, ਕਜ਼ਾਖਸਤਾਨ ਸਮੇਤ 18 ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ 232 ਪੁਲਾੜ ਯਾਤਰੀ ਜਾ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਮੂਲ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਚਾਵਲਾ ਅਤੇ ਸੁਨੀਤਾ ਵਿਲੀਅਮਜ਼ ਵੀ ਇੱਥੇ ਜਾ ਚੁਕੇ ਹਨ। ਆਈਐਸਐਸ ਉੱਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ (534 ਦਿਨ) ਰਹਿਣ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ ਨਾਸਾ ਦੀ ਪੈਗੀ ਵਟਸਨ ਦੇ ਨਾਮ ਹੈ। ਇਹ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ 2024 ਤੱਕ ਕੰਮ ਕਰੇਗਾ। ਟਰੰਪ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਰੱਖਿਆ ਹੈ ਕਿ 2025 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਚਾਲੂ ਨਹੀਂ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ। ਜਾਰਜ ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਵਿਚ ਸਪੇਸ ਪਾਲਿਸੀ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਦੇ ਪ੍ਰੋ. ਜਾਨ ਲਾਗਸਡਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਕੋਈ ਸਰਕਾਰ ਸਪੇਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਕਦੋਂ ਤੱਕ ਪੈਸਾ ਖਰਚ ਕਰੇਗੀ, ਇਹ ਪੇਚਦਾਰ ਮਸਲਾ ਹੈ।