Photo

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: 93 ਸਾਲ ਦੇ ਇਕ ਗਾਰਡ ਨੂੰ ਜਰਮਨੀ ਦੀ ਅਦਾਲਤ ਨੇ 5230 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ ਹੈ। ਇਸ ਗਾਰਡ ਦਾ ਨਾਮ ਬਰੂਨੋ ਡੇ ਹੈ। ਬਰੂਨੋ 75 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਸਟਥਆਫ ਕੰਸੇਨਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਕੈਂਪ ਵਿਚ ਗਾਰਡ ਸੀ। ਉੱਥੇ ਉਸ ਨੇ ਨਾਜੀਆਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰਨ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਸੀ।

ਬਰੂਨੋ ਡੇ ਪੋਲੈਂਡ ਦੇ ਡੈਸਕ ਦੇ ਪੂਰਬ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਸਟਥਆਫ ਇਕਾਗਰਤਾ ਕੈਂਪ (Concentration camp) ਵਿਚ ਅਗਸਤ 1944 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅਪ੍ਰੈਲ 1945 ਤੱਕ ਗਾਰਡ ਸੀ। ਬਰੂਨੋ ਖਿਲਾਫ ਦੂਜੇ ਵਿਸ਼ਵ ਯੁੱਧ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਮਾਮਲਾ ਚੱਲਿਆ ਸੀ ਪਰ ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਸਿਰਫ 17 ਸਾਲ ਦਾ ਸੀ।

ਨਾਬਾਲਗ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਦੋ ਸਾਲ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਹੋਈ ਸੀ। ਪਰ ਜੋ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸੀ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਫਿਰ ਤੋਂ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ ਕਿ ਇਹ ਸਜ਼ਾ ਘੱਟ ਹੈ। ਨਾਜੀ ਦੌਰ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਜਰਮਨੀ ਵਿਚ ਕਈ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਲੜੀ ਵਿਚ ਬਰੂਨੋ ਡੇ ‘ਤੇ ਦੁਬਾਰਾ ਕੇਸ ਚਲਗਾਇਆ ਗਿਆ। ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਵਕੀਲਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਗਾਰਡ ਦੀ ਉਮਰ ਉਸ ਦੇ ਅਪਰਾਧਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ।

ਬਰੂਨੋ ਡੇ ਨੂੰ ਹੈਮਬਰਗ ਸਟੇਟ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਨਾਜੀ ਕੈਂਪ ਵਿਚ ਕਰੀਬ 60 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਜਰਮਨੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਪੋਲੈਂਡ ਦੇ ਸਟੂਟੋਵੋ ਕਸਬੇ ਵਿਚ ਕਈ ਇਕਾਗਰਤਾ ਕੈਂਪ (Concentration camp) ਬਣਾਏ ਗਏ ਸੀ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਇਹਨਾਂ ਯਹੂਦੀਆਂ ਨੂੰ ਨਾਜੀ ਫੌਜ ਵੱਲੋਂ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ।