ਡਾਰਕ ਵੈੱਬ 'ਤੇ 827 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਇੰਚ ਵਿਕ ਰਹੀ ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਫੈਸ਼ਨ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਕਿੱਥੇ ਤੱਕ ਜਾਵੇਗੀ, ਇਸ ਦਾ ਅੰਦਾਜ਼ਾ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਾਇਦ ਹੀ ਲਗਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਫਰ, ਸ਼ਾਹਤੂਸ, ਪਸ਼ਮੀਨਾ ਅਤੇ ਯਾਕ ਉੱਨ ਬਾਰੇ ਤਾਂ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਲੋਕ ਜਾਣਦੇ ਹੋਣਗੇ ਪਰ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅਜਿਹੀ ਫੈਸ਼ਨ ਵਾਲੀ ਚੀਜ਼ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਜਿਸ ਨੂੰ ਸੁਣ ਕੇ ਤੁਸੀਂ ਹੈਰਾਨ ਰਹਿ ਜਾਓਗੇ। ਫੈਸ਼ਨ ਦੀ ਦੁਨੀਆ ਵਿਚ ਹੁਣ ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਬਣੇ ਚਮੜੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਖਰੀਦੇ ਅਤੇ ਵੇਚੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਡਾਰਕ ਵੈੱਬ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ 827 ਰੁਪਏ ਪ੍ਰਤੀ ਇੰਚ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਵਿਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਬਣੇ ਜੁੱਤੇ 22 ਲੱਖ ਅਤੇ ਪਰਸ 11 ਲੱਖ ਵਿਚ ਵਿਕ ਰਹੇ ਹਨ। ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ 14 ਦਸੰਬਰ, 2022 ਨੂੰ ਨਿਊਯਾਰਕ ਵਿਚ ਪੇਟਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਇਕ ਮਾਡਲ ਨੇ ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਵਰਗਾ ਪਹਿਰਾਵਾ ਪਹਿਨ ਕੇ ਰੈਂਪ ਵਾਕ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ।
ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਫੈਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਂਅ 'ਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਨਾਲ ਕੋਈ ਜ਼ੁਲਮ ਨਹੀਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਅਤੇ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਬਣੇ ਚਮੜੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ 'ਤੇ ਪਾਬੰਦੀ ਲਗਾਈ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਫੈਸ਼ਨ ਲਈ ਹਰ ਸਾਲ 100 ਕਰੋੜ ਜਾਨਵਰਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਅੰਗਾਂ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਉਸ ਦੀ ਚਮੜੀ ਵੀ ਡਾਰਕ ਵੈੱਬ 'ਤੇ ਵਿਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਸਰੀਰ ਦੇ ਅੰਗ ਟ੍ਰਾਂਸਪਲਾਂਟ ਲਈ ਵੇਚੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦਕਿ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਲਗਜ਼ਰੀ ਫੈਸ਼ਨ ਆਈਟਮਾਂ - ਜੈਕਟਾਂ, ਹੈਂਡ ਬੈਗ ਅਤੇ ਪਰਸ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵੇਚਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਇਕ ਫੈਸ਼ਨ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਨੇ ਦੂਜੇ ਫੈਸ਼ਨ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਦੀ 'ਸਕਿਨ' ਤੋਂ ਜੈਕਟ, ਹੈਂਡਬੈਗ ਅਤੇ ਪਰਸ ਬਣਾਏ
ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫੈਸ਼ਨ ਖੋਜਕਰਤਾ ਟੀਨਾ ਗੋਰਜੈਂਕ 2016 ਵਿਚ 'ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ' ਤੋਂ ਹੈਂਡਬੈਗ ਅਤੇ ਜੈਕਟਾਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਸੁਰਖੀਆਂ ਵਿਚ ਆਈ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫੈਸ਼ਨ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਅਲੈਗਜ਼ੈਂਡਰ ਮੈਕਕੁਈਨ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਇਹ ਲਗਜ਼ਰੀ ਫੈਸ਼ਨ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਏ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਫੈਸ਼ਨ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਲੰਡਨ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫੈਸ਼ਨ ਸਕੂਲ 'ਸੈਂਟਰਲ ਸੇਂਟ ਮਾਰਟਿਨਜ਼' 'ਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਨ। ਟੀਨਾ ਨੇ ‘ਪਿਊਰ ਹਿਊਮਨ’ ਨਾਂਏ ਦੇ ਆਪਣੇ ਖੋਜ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਵਿਚ ਮੈਕਕੁਈਨ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਬਣੇ ਹੈਂਡਬੈਗ ਅਤੇ ਜੈਕਟਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ। ਟੀਨਾ ਨੇ ਮੈਕਕੁਈਨ ਦਾ ਡੀਐਨਏ ਲੈ ਕੇ ਲੈਬ ਵਿਚ ਚਮੜੀ ਤਿਆਰ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫਿਰ ਇਸ ਤੋਂ ਇਹ ਹੈਂਡਬੈਗ ਬਣਾਇਆ।
ਸੂਰ ਦੀ ਚਮੜੀ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਡੀਐਨਏ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਬਣਾਏ ਗਏ ਉਤਪਾਦ
ਦਰਅਸਲ ਟੀਨਾ ਨੇ ਮੈਕਕੁਈਨ ਦਾ ਡੀਐਨਏ ਲਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਲੈਬ ਵਿਚ ਸੂਰ ਦੀ ਚਮੜੀ ਵਿਚ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਟਿਸ਼ੂ-ਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਤਕਨੀਕ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਤੋਂ ਚਮੜੇ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਏ ਗਏ। ਟੀਨਾ ਨੇ ਮੈਕਕੁਈਨ ਦੇ ਵਾਲਾਂ ਤੋਂ ਡੀਐਨਏ ਲੈ ਕੇ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਬਣਾਈ। ਮੈਕਕੁਈਨ ਨੇ 1992 ਵਿਚ ਇਕ ਡਰੈੱਸ ਕਲੈਕਸ਼ਨ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਵਾਲ ਲਗਾਏ ਸਨ। ਟੀਨਾ ਨੇ ਇਸ ਵਾਲ ਤੋਂ ਮੈਕਕੁਈਨ ਦਾ ਡੀਐਨਏ ਲਿਆ। ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਮੈਕਕੁਈਨ ਨੇ 2010 ਵਿਚ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀ ਕਰ ਲਈ ਸੀ। ਟੀਨਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨੂੰ ਪੇਟੈਂਟ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਪਰ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ।
ਫੈਸ਼ਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਭਵਿੱਖ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਬਾਇਓਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ ਵਿਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ
ਟੀਨਾ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਲਗਜ਼ਰੀ ਚੀਜ਼ਾਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਮਲਟੀਨੈਸ਼ਨਲ ਕੰਪਨੀਆਂ ਬਾਇਓਇੰਜੀਨੀਅਰਿੰਗ 'ਚ ਨਿਵੇਸ਼ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਜਿਸ ਦਾ ਮਕਸਦ ਚਮੜੀ 'ਤੇ ਕਾਸਮੈਟਿਕਸ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨਾ ਅਤੇ ਜੀਵਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਨੂੰ ਰੋਕਣਾ ਹੈ। ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਉਤਪਾਦ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਟੀਨਾ ਦਾ ਕੀ ਮਨੋਰਥ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ? ਇਸ ਸਵਾਲ 'ਤੇ ਮਾਹਿਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਮਸ਼ਹੂਰ ਫੈਸ਼ਨ ਡਿਜ਼ਾਈਨਰ ਮੈਕਕੁਈਨ ਦੀ ਲੋਕਪ੍ਰਿਅਤਾ ਦਾ ਫਾਇਦਾ ਉਠਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੀ ਕੀਮਤ ਵਧੇਗੀ। ਇਸ ਲਈ ਉਹ ਆਪਣੇ ਇਸ ਪ੍ਰਯੋਗ ਨੂੰ ਪੇਟੈਂਟ ਵੀ ਕਰਵਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ।
ਬਾਇਓਟੈਕਨਾਲੋਜੀ ਮਾਹਿਰ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਲੈਬ ਵਿਚ ਜੈਨੇਟਿਕ ਇੰਜਨੀਅਰਿੰਗ ਰਾਹੀਂ ਚਮੜੀ, ਜਿਗਰ ਜਾਂ ਗੁਰਦੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਦਾ ਵੀ ਡੀਐਨਏ ਪਾ ਕੇ ਉਸ ਅੰਗ ਨੂੰ ਵਿਕਸਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਟੀਨਾ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਮੈਕਕੁਈਨ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਲਗਜ਼ਰੀ ਫੈਸ਼ਨ ਆਈਟਮਾਂ ਬਣਾਉਂਦੀ ਹੈ।
ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਦੇ ਟਿਸ਼ੂ ਜਾਂ ਡੀਐਨਏ ਤੋਂ ਚਮੜੀ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਬਾਰੇ ਕਾਨੂੰਨ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਵੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਬਣਿਆ ਹੈ। ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਹਾਰਵਰਡ ਲਾਅ ਸਕੂਲ ਵਿਚ ਬਾਇਓਐਥਿਕਸ ਅਤੇ ਕਾਨੂੰਨ ਦੇ ਮਾਹਿਰ ਗਲੇਨ ਕੋਹੇਨ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਖੋਜ ਲਈ ਕਿਸੇ ਦਾ ਟਿਸ਼ੂ ਲੈਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ ਅਤੇ ਅੱਜ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸਹਿਮਤੀ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੈਲੂਨ ਵਿਚ ਵਾਲ ਕੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੁੱਟੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਵਾਲਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਖੋਜਕਰਤਾਵਾਂ ਦੁਆਰਾ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਯੋਗਾਂ ਲਈ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਕੋਈ ਇਸ ਨੂੰ ਡੀਐਨਏ ਪੇਟੈਂਟ ਲਈ ਨਹੀਂ ਵਰਤ ਸਕਦਾ।
ਯੂਕੇ ਵਿਚ ਡੀਐਨਏ ਲੈਣ ਲਈ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੀ ਲੋੜ
ਕੈਮਬ੍ਰਿਜ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਮੈਡੀਕਲ ਲਾਅ ਐਥਿਕਸ ਦੇ ਲੈਕਚਰਾਰ ਡਾ. ਜੈਫ ਸਕੋਪੇਕ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਯੂਕੇ ਵਿਚ ਮਨੁੱਖੀ ਟਿਸ਼ੂ ਦੀ ਮਲਕੀਅਤ ਬਾਰੇ ਕੋਈ ਮਿਆਰੀ ਕਾਨੂੰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਕਈਆਂ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਵਰਤੋਂ ਅਫ਼ਰੀਕਾ ਵਿਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ, ਜਿੱਥੇ ਅਫ਼ਰੀਕੀ ਗੁਲਾਮਾਂ ਦੀਆਂ ਛਿੱਲਾਂ ਨੂੰ ਜੁੱਤੀਆਂ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਗ੍ਰਹਿ ਯੁੱਧ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਅਫਰੀਕੀ ਅਮਰੀਕੀ ਗੁਲਾਮਾਂ ਦੀ ਚਮੜੀ ਤੋਂ ਜੁੱਤੀਆਂ ਬਣਾਏ ਜਾਣ ਦੀਆਂ ਉਦਾਹਰਣਾਂ ਹਨ। ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਦੇ ਬਣੇ ਚਮੜੇ ਦੇ ਪਹਿਰਾਵੇ ਨੂੰ ਪਹਿਨਣ ਦੀ ਪ੍ਰਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਿਥੀਅਨਾਂ ਵਿਚ ਦੇਖੀ ਗਈ ਸੀ, ਜੋ ਰੂਸ-ਯੂਕਰੇਨ, ਈਰਾਨ, ਪੱਛਮੀ ਅਤੇ ਮੱਧ ਏਸ਼ੀਆ ਸਮੇਤ ਯੂਰਪ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਹਾੜੀ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਕਬਾਇਲੀ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਸਮੂਹ ਵਜੋਂ ਵਰਤਦੇ ਸਨ।
ਦੁਨੀਆ ਦੀਆਂ 50 ਕਿਤਾਬਾਂ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਾਈਡਿੰਗ ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਨਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ
ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਨਾਲ ਕਿਤਾਬਾਂ ਦੀ ਬਾਈਡਿੰਗ ਵੀ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ 'ਐਨਥ੍ਰੋਪੋਡਰਮਿਕ ਬਿਬਲੀਓਫੈਜੀ' ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਅੱਜ ਵੀ ਅਜਿਹੀਆਂ 50 ਕਿਤਾਬਾਂ ਹਨ। ਮਨੁੱਖੀ ਚਮੜੀ ਨਾਲ ਅਜਿਹੀ ਪਹਿਲੀ ਕਿਤਾਬ ਬਾਈਡਿੰਗ ਫਰਾਂਸੀਸੀ ਕ੍ਰਾਂਤੀ ਦੌਰਾਨ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਹ 19ਵੀਂ ਸਦੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹੋਈ।
