Lockdown India Corona Virus Salary PF EPS

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ PF ਖਾਤੇ ਬਾਰੇ ਅਕਸਰ ਚਿੰਤਤ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਅਕਸਰ ਇੱਕ ਨਿੱਜੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪੈਨਸ਼ਨ ਖਾਤੇ ਬਾਰੇ ਨਹੀਂ ਜਾਣਦੇ ਹੁੰਦੇ ਜਦਕਿ ਉਸ ਦੇ ਲਈ ਹਰ ਮਹੀਨੇ ਪੈਸੇ ਵੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਨੌਕਰੀ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਕਮ ਦੋ ਖਾਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।

ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰੋਵੀਡੈਂਟ ਫੰਡ ਯਾਨੀ EPF ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਪੈਨਸ਼ਨ ਫੰਡ ਯਾਨੀ EPS ਹੈ। ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਵਿੱਚੋਂ ਕਟੌਤੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਰਮਚਾਰੀ ਦੀ ਤਨਖਾਹ ਦਾ 12 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ EPF ਵਿੱਚ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਕੰਪਨੀ ਦੁਆਰਾ EPF ਵਿਚ 3.67 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਜਮ੍ਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਕੀ 8.33 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਕਰਮਚਾਰੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਕੀਮ (EPS) ਵਿਚ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇੱਥੇ ਪ੍ਰਤੀ ਮਹੀਨਾ ਅਧਿਕਤਮ ਸੀਮਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

EPS ਵਿਚ ਕੰਪਨੀ ਦਾ 8.33 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਯੋਗਦਾਨ 15,000 ਰੁਪਏ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਤਨਖਾਹ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ  ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਉਦਾਹਰਣ ਵਜੋਂ ਜੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਤਨਖਾਹ 25,000 ਰੁਪਏ ਹੈ ਤਾਂ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ 15,000 ਰੁਪਏ ਦੇ 8.33 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਤਕ ਸੀਮਿਤ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਜੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ 10,000 ਰੁਪਏ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲਦੀ ਹੈ ਤਾਂ EPS ਵਿੱਚ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ 10,000 ਰੁਪਏ ਦਾ 8.33% ਹੋਵੇਗਾ।   

ਹੁਣ ਸਵਾਲ ਇਹ ਉੱਠਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਖਾਤੇ ਵਿਚੋਂ ਪੈਸੇ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਕੱਢੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ?

ਉੱਤਰ- EPS ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਇੱਕ ਮੈਂਬਰ ਜਿਸ ਨੇ 10 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਾਂ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 58 ਸਾਲ  ਈਪੀਐਸ ਖਾਤੇ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕਮੁਸ਼ਤ ਰਕਮ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਹੈ। ਜੇ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਉਮਰ 58 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਇਕਮੁਸ਼ਤ ਰਕਮ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦੀ ਬਜਾਏ ਉਹ ਈਪੀਐਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਯੋਜਨਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਦੀ ਚੋਣ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਅਜਿਹਾ ਯੋਜਨਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜਦੋਂ ਵਿਅਕਤੀ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸੰਸਥਾ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਜੇ ਸੇਵਾ ਦੇ ਸਾਲਾਂ ਨੇ 10 ਸਾਲ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਤਾਂ ਸਕੀਮ ਦਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਤੋਂ ਤੁਸੀਂ EPF ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਹੋ  ਈਪੀਐਫਓ ਸਾਲ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਸੇਵਾ ਦੇ ਸਾਲ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ।

ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਤੁਸੀਂ 2010 ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਸੀ ਅਤੇ EPF ਸਕੀਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ ਹੋ। ਇਥੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਕੰਮ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਸੀਂ ਇਕ ਹੋਰ ਕੰਪਨੀ ਵਿਚ ਨੌਕਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਰ ਇਹ ਕੰਪਨੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਈਪੀਐਫ ਲਾਭ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਈਪੀਐਫ ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਆਉਂਦੀ। ਤੁਸੀਂ ਇਸ 'ਬੀ' ਕੰਪਨੀ ਵਿਚ 4 ਸਾਲ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋ। ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਤੀਜੀ ਕੰਪਨੀ ਵਿੱਚ ਨੌਕਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹੋ।

ਜਿੱਥੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਈਪੀਐਫ ਸਕੀਮ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿਚ 2020 ਤਕ ਈਪੀਐਸ ਦੀ ਰਕਮ ਏ ਅਤੇ ਸੀ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕੀਤੇ ਸਾਲ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਗਿਣਾਈ ਜਾਏਗੀ ਜੋ ਕਿ ਛੇ ਸਾਲ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਤੁਸੀਂ ਇੱਕ ਵਾਰ ਦੀ ਵਾਪਸੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹੋ। 10 ਸਾਲ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੇਵਾ ਦੇ ਜਿੰਨੇ ਘੱਟ ਸਾਲ ਹੋਣਗੇ ਉੰਨੀ ਘਟ ਰਕਮ ਤੁਸੀਂ ਵਾਪਸ ਲੈ ਸਕੋਗੇ।

EPS ਸਕੀਮ ਵਿਚੋਂ ਇਕਮੁਸ਼ਤ ਕਢਵਾਉਣ ਦੀ ਆਗਿਆ ਕੇਵਲ ਤਾਂ ਹੀ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜੇ ਸੇਵਾ ਦੇ ਸਾਲਾਂ 10 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਹਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਵਾਪਸ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਰਕਮ ਈਪੀਐਸ ਸਕੀਮ 1995 ਵਿੱਚ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਟੇਬਲ ਡੀ ਦੇ ਅਧਾਰ ਤੇ ਹੋਵੇਗੀ।

ਜੇ ਮੈਂ ਨੌਕਰੀ 9 ਸਾਲ ਅਤੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਮੈਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾ ਸਕਦਾ ਹਾਂ?

ਜਵਾਬ: ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਨੌਕਰੀ 9 ਸਾਲਾਂ ਅਤੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ PF ਨਾਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਰਕਮ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੋਗੇ। ਕਿਉਂਕਿ 9 ਸਾਲਾਂ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ 10 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। EPFO ਦੇ ਨਿਯਮ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਨੌਕਰੀ 10 ਸਾਲ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਤੁਸੀਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹੋ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਹਾਨੂੰ 58 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਲਾਭ ਮਿਲਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਵੇਗਾ।

ਇਸ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਨੂੰ ਉਮਰ ਭਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਮਿਲੇਗੀ ਪਰ ਤੁਸੀਂ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕੋਗੇ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ ਕਿ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ-10 ਸਾਲ ਪੂਰਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਵਿੱਚ ਪੈਨਸ਼ਨ ਯੋਗ ਸੇਵਾ, ਤਨਖਾਹ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਣ ਕਾਰਨ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਰਕਮ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ।

ਜੇ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਕੋਲ 10 ਸਾਲ ਜਾਂ ਇਸ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦੀ ਸੇਵਾ ਯੋਜਨਾ ਦਾ ਸਰਟੀਫਿਕੇਟ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਈਪੀਐਸ ਦੇ ਤਹਿਤ 58 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਮਹੀਨੇਵਾਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਹੱਕਦਾਰ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ 50 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਲਈ ਅਰਜ਼ੀ ਦੇਣ ਦਾ ਵੀ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ- EPS ਖਾਤੇ ਵਿਚੋਂ ਪੈਸੇ ਕਢਵਾਉਣ 'ਤੇ ਟੈਕਸ ਲੱਗੇਗਾ?

ਈਪੀਐਸ ਖਾਤੇ ਵਿਚੋਂ ਇਕਮੁਸ਼ਤ ਰਕਮ ਵਾਪਸ ਲੈਣਾ ਟੈਕਸ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆਉਂਦਾ ਹੈ। ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤੀ ਸਪਸ਼ਟ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਟੈਕਸ ਕਿਸ ਚੀਜ਼ ਵਿੱਚ ਆਵੇਗਾ। ਈਪੀਐਫ ਸਕੀਮ ਦੇ ਅਧੀਨ ਮੈਂਬਰ ਕੋਲ ਸਾਰੀ ਰਕਮ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਅਤੇ ਨੌਕਰੀ ਛੱਡਣ ਤੇ ਖਾਤਾ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦਾ ਵਿਕਲਪ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: ਤਾਂ ਕੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ 'ਤੇ ਵੀ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਿੱਤੀ ਜਾਏਗੀ?

ਜਵਾਬ: ਜੇ ਤੁਸੀਂ 9 ਸਾਲ ਅਤੇ 6 ਮਹੀਨਿਆਂ ਤੋਂ ਘੱਟ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿੱਚ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਵਾਪਸ ਲੈਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਯਾਦ ਰੱਖੋ ਕਿ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਸੀਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਨਹੀਂ ਹੋਵੋਗੇ। PF ਨਾਲ ਪੈਨਸ਼ਨ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਪੂਰੀ ਅਤੇ ਅੰਤਮ PF ਬੰਦੋਬਸਤ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਪੀਐਫ ਖਾਤਾ ਨੰਬਰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੰਦ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੀ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਲਈ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਸਹੂਲਤ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕਦੇ।

ਪ੍ਰਸ਼ਨ: ਜੇ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਪੀਐਫ ਤਬਦੀਲ ਕਰਾਂਗਾ ਤਾਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਰਕਮ ਦਾ ਕੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ?

ਜਵਾਬ: ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣਾ ਪ੍ਰੋਵੀਡੈਂਟ ਫੰਡ (ਪੀ.ਐੱਫ.) ਇਕ ਖਾਤੇ ਤੋਂ ਦੂਜੇ ਖਾਤੇ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡੀ ਸਰਵਿਸ ਹਿਸਟਰੀ ਜੋ ਵੀ ਹੋਵੇ ਤੁਸੀਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੀ ਰਕਮ ਵਾਪਸ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੋਗੇ। ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਵੀ ਤੁਹਾਡੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ 10 ਸਾਲ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਫਿਰ ਤੁਸੀਂ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਹੱਕਦਾਰ ਹੋਵੋਗੇ ਅਤੇ 58 ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮਹੀਨਾਵਾਰ ਪੈਨਸ਼ਨ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਤਨਖਾਹ ਮਿਲੇਗੀ।

Punjabi News  ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ  Facebook  ਤੇ ਲਾਈਕ Twitter  ਤੇ follow  ਕਰੋ।