The effect of pollution

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ (ਪੀਟੀਆਈ) : ਦਿੱਲੀ ਵਿਚ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਾ ਕੇਵਲ ਬਾਹਰ ਸਗੋਂ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਬੇਹਾਲ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਰਹਿ ਕੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ, ਪਰ ਹਕੀਕਤ ਇਸ ਤੋਂ ਠੀਕ ਉਲਟ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇਨੀ ਦਿਨੀਂ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਬਾਹਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਇਨਡੋਰ ਪਾਲਿਊਸ਼ਨ ਖਤਰਨਾਕ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਨਡੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਹੱਦ ਤੋਂ ਕਿਤੇ ਜਿਆਦਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਬਾਹਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਘਰ ਦੇ ਅੰਦਰ ਮੌਜੂਦ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗੰਭੀਰਤਾ ਵਰਤਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।

ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਇਹ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਜਿਵੇਂ - ਜਿਵੇਂ ਬਾਹਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਨਡੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਵੀ ਵਧਦਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਹਾਰਟ ਕੇਅਰ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਡਾ ਕੇ.ਕੇ. ਅਗਰਵਾਲ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇਨਡੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਆਮ ਪੱਧਰ ਔਸਤਨ ਇਕ ਹਜਾਰ ਮਾਇਕਰੋਨ/ਮਾਇਕਰੋਮੀਟਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ  ਪਰ ਇਨੀ ਦਿਨੀਂ ਇਹ ਪੱਧਰ ਵਧ ਕੇ ਤਿੰਨ ਤੋਂ ਚਾਰ ਹਜਾਰ ਹੋ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇਹ ਇਨਡੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੀ ਬੇਹੱਦ ਖਤਰਨਾਕ ਹਾਲਤ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਵੇਂਟਿਲੇਸ਼ਨ ਹੋਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਨੇਮੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਗਿੱਲੇ ਕੱਪੜੇ ਨਾਲ ਡਸਟਿੰਗ ਵੀ ਕਰਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ।

ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਘਰ ਦੇ ਪਰਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨੇਮੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਸਾਫ਼ ਕਰਣ ਦੇ ਨਾਲ ਧੁਆਂ ਪੈਦਾ ਕਰਣ ਵਾਲੇ ਜਵਲਨਸ਼ੀਲ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਵੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਨਵੇਂ ਘਰਾਂ ਵਿਚ ਵੇਂਟੀਲੇਸ਼ਨ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਉੱਤੇ ਧਿਆਨ ਦਿਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਪਰ ਜੋ ਘਰ ਪੁਰਾਣੇ ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਹਨ ਉੱਥੇ ਵੇਂਟੀਲੇਸ਼ਨ ਦੇ ਇੰਤਜਾਮ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਸਲਮ ਵਿਚ ਬਣੇ ਘਰਾਂ ਦੀ ਹਾਲਾਤ ਤਾਂ ਹੋਰ ਵੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਖ਼ਰਾਬ ਹੈ। ਕਾਰਬਨ ਡਾਇਆਕਸਾਇਡ ਜ਼ਿਆਦਾ ਰਿਲੀਜ ਹੋਣ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਇਨਡੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਅਸਥਮਾ ਦੇ ਮਰੀਜਾਂ ਉੱਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

ਇਨਡੋਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਿਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਪੱਧਰ ਉੱਤੇ ਖੰਘ, ਗਲਾ ਦਰਦ, ਅੱਖਾਂ ਵਿਚ ਪਰੇਸ਼ਾਨੀ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਨਜਰ ਅੰਦਾਜ ਕਰਣ 'ਤੇ ਇਹ ਹਾਰਟ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਵਿਚ ਵੀ ਤਬਦੀਲ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਥੇ ਹੀ ਕੇਂਦਰ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚ ਦਿਵਾਲੀ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜਰ ਅਲਰਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਨਤੀਜਤਨ 5 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 9 ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਵਿਚ ਡਾਕਟਰਾਂ ਅਤੇ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਛੁੱਟੀ ਦੀ ਮਨਜ਼ੂਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਛੁੱਟੀ ਲੈ ਰੱਖੀ ਹੈ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਛੁੱਟੀਆਂ ਰੱਦ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

7 ਤੋਂ 9 ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਹਸਪਤਲਾਂ ਦੇ ਐਮਰਜੈਂਸੀ ਵਾਰਡ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ 'ਤੇ ਅਲਰਟ ਉੱਤੇ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿਚ ਬਰਨ ਇੰਜਰੀ ਸੇਂਟਰ ਜਾਂ ਸਬੰਧਤ ਵਿਭਾਗ ਹਨ, ਉੱਥੇ ਸਾਰੇ ਜਰੂਰੀ ਇੰਤਜਾਮ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਹੀ ਕਰਨ ਦੇ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਮਾਹਿਰਾਂ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਰਾਜਧਾਨੀ ਵਿਚ ਦਿਵਾਲੀ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਅਣਗਿਣਤ ਦੀ ਤਾਦਾਦ ਵਿਚ ਲੋਕ ਬਰਨ ਇੰਜਰੀ ਸਹਿਤ ਹੋਰ ਦੁਰਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਕੇ ਹਸਪਤਾਲ ਪੁੱਜਦੇ ਹਨ।

ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੇ ਸ਼ੰਕਾ ਜਤਾਈ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਾਰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਜਿਆਦਾ ਤਾਦਾਦ ਵਿਚ ਪਟਾਖਿਆਂ ਦੀ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਜਲਣ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਦਿਵਾਲੀ ਨੂੰ ਵੇਖਦੇ ਹੋਏ ਬਰਨ ਵਿਭਾਗ ਵਿਚ ਸਾਰੀਆਂ ਜ਼ਰੂਰੀ ਤਿਆਰੀਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ, ਨਾਲ ਹੀ ਸਾਰੇ ਡਾਕਟਰਾਂ ਨੂੰ ਅਲਰਟ 'ਤੇ ਵੀ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ।