file photo

ਗੁਮਲਾ (ਝਾਰਖੰਡ):ਇਕ ਲਾਚਾਰ ਪਿਤਾ ਆਪਣੇ ਮਰੇ ਹੋਏ ਨਵਜੰਮੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਥੈਲੀ ਵਿਚ ਲੈ ਕੇ ਜਾਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ। ਸ਼ਨੀਵਾਰ ਰਾਤ ਅੱਠ ਵਜੇ ਆਪਣੀ ਗਰਭਵਤੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਹਸਪਤਾਲ ਲੈ ਕੇ ਪਹੁੰਚਿਆਂ ਪਤੀ। ਹਸਪਤਾਲ ਆਉਣ ਤੇ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਇੱਥੇ ਕੋਈ ਡਾਕਟਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਨਰਸ ਗਰਭਵਤੀ ਮਹਿਲਾ ਨੂੰ ਵੇਖਿਆ ਤੇ  ਕਿਹਾ ਕਿ ਹਜੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਮਾਂ ਹੈ। ਉਸਨੂੰ ਬਿਸਤਰੇ 'ਤੇ ਲੇਟਾ ਦਿਉ। ਦਰਦ ਨਾਲ ਚੀਕਾਂ ਮਾਰਦੀ ਕਰਮੀ ਦਾ ਪਤੀ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਨਰਸ ਕੋਲ ਜਾ ਕੇ ਉਸਦੀ ਪਤਨੀ ਨੂੰ ਵੇਖਣ ਲਈ ਬੇਨਤੀ ਕਰਦਾ ਪਰ ਨਰਸ ਨੂੰ ਮਰੀਜ਼ ਨਾਲੋਂ ਨੀਂਦ ਵਧੇਰੇ ਪਿਆਰੀ ਸੀ।

ਕਰਮੀ ਦਾ ਦਰਦ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਇੱਕ ਮਰੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ। ਸਵੇਰੇ ਜਦੋਂ ਮਹਿਲਾ ਦੇ ਪਤੀ ਨੇ ਹਸਪਤਾਲ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਤੋਂ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਤਾਂ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹਾਲੇ ਨਹੀਂ  ਦੁਪਹਿਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਮਿਲੇਗੀ। ਕੋਈ ਹੱਲ ਨਾ ਵੇਖਦਿਆਂ ਬੇਬੱਸ ਪਿਤਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਮਰੇ ਬੱਚੇ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਥੈਲੇ ਵਿੱਚ ਲਪੇਟਿਆ ਅਤੇ ਘਰ ਚਲਾ ਗਿਆ। ਇਹ ਘਟਨਾ ਰਾਂਚੀ ਤੋਂ 95 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਗੁਮਲਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸਿਸਾਈ ਬਲਾਕ ਦੇ ਰੈਫ਼ਰਲ ਹਸਪਤਾਲ ਦੀ ਹੈ।

ਹਸਪਤਾਲ ਵੱਲੋਂ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਨਾ ਦੇਣ ਦੀ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਘਟਨਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਤੰਬਰ ਵਿੱਚ, ਸਾਬਰ ਪ੍ਰਾਈਮਿਟਵ ਟ੍ਰਾਈਬ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਇੱਕ ਔਰਤ ਦੀ ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਘਾਟਿਲਾ ਵਿੱਚ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਸਾਈਕਲ 'ਤੇ ਮ੍ਰਿਤਕ ਦੇਹ ਨੂੰ ਲੈ ਕਿ ਗਏ। ਅਕਤੂਬਰ ਵਿਚ, ਇਕ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤ ਨੂੰ ਸਾਹਿਬਗੰਜ ਦੇ ਇਕ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਬੱਸ ਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ। ਉਸੇ ਮਹੀਨੇ, ਐਂਬੂਲੈਂਸ ਦੀ ਘਾਟ ਕਾਰਨ ਸਾਰਾਂਡਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਗਰਭਵਤੀ ਔਰਤ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ।

ਨਰਸ ਕਹਿ ਰਹੀ ਸੀ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਹੀ ਇੱਕ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ ਹੈ
ਪਤਨੀ ਦਰਦ ਨਾਲ ਕੁਰਲਾਉਂਦੀ ਹੈ ਇਸ ਲਾਪ੍ਰਵਾਹੀ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਜਾਣਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ।ਕਰਮ ਦੇਵੀ, ਜੋ ਕਿ ਗੱਲ ਕਰਨ ਦੇ ਯੋਗ ਸੀ, ਨੇ ਕਿਹਾ, 'ਹਸਪਤਾਲ ਵਿਚ ਕੋਈ ਡਾਕਟਰ ਨਹੀਂ ਸੀ. ਨਰਸ ਨੇ ਦਰਦ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਵੀ ਉਸਨੂੰ ਕੁੱਟਿਆ। ਉਹ ਬਾਰ-ਬਾਰ ਕਹਿੰਦੀ ਰਹੀ, 'ਤੋ ਮਨ ਛਾਓ ਕੋਈ ਰਹੀਂ ਕਾ, ਅਤੇ ਮਨ ਛਾਉ ਨਈ ਕੀ ਰਹਿਣੀ ਕਾ (ਕੇਵਲ ਤੁਸੀਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਪੈਦਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ, ਜੋ ਅਸੀਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ)।
ਹਸਪਤਾਲ ਦੁਆਰਾ ਦਵਾਈਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਇਹ ਨਹੀਂ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਇਸਨੂੰ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਖਾਣਾ ਹੈ ।

ਸਿਹਤ ਮੰਤਰੀ ਬੰਨਾ ਗੁਪਤਾ ਨੇ ਕੋਈ ਜਵਾਬ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ
ਗੁਮਲਾ ਦੇ ਸਿਵਲ ਸਰਜਨ ਡਾ ਵਿਜੈ ਭੇਂਗਰਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ, 'ਉਹ ਇਸ ਕੇਸ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਾਣੂ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਮੈਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੱਧਰ ਦੇ ਸੀਸਈ ਰੈਫ਼ਰਲ ਹਸਪਤਾਲ ਤੋਂ ਇਸ ਕੇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮਿਲੀ ਤਦ ਪਤਾ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਪੰਚੂ  ਹਸਪਤਾਲ ਨੂੰ ਦੱਸੇ ਬਿਨਾਂ ਬੱਚੇ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਚਲਾ ਗਿਆ।'ਵਿਜੇ ਭੇਂਗਰਾ ਨਰਸ ਦੀ ਚੁੱਪੀ, ਦੁਰਵਿਵਹਾਰ, ਰਾਤ ​​ਨੂੰ ਕੋਈ ਡਾਕਟਰ ਨਹੀਂ ਅਤੇ ਜ਼ਿਲੇ ਵਿਚ ਐਂਬੂਲੈਂਸਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਪੁੱਛਣ ਤੇ ਚੁੱਪ ਰਹੀ।

ਰਿਮਜ਼ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਇਕ ਸਾਲ ਵਿਚ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ
ਰਾਜਧਾਨੀ ਰਾਂਚੀ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਹੁਕ ਮਾੜੀ ਹੈ।ਸਾਲ 2019 ਵਿਚ ਰਾਜ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਹਸਪਤਾਲ ਰਾਜੇਂਦਰ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਮੈਡੀਕਲ ਸਾਇੰਸਜ਼ (ਰਿਮਜ਼) ਵਿਚ ਇਲਾਜ ਦੌਰਾਨ ਕੁੱਲ 1150 ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਪ੍ਰਤੀ ਸਾਲ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ 37 ਬੱਚੇ  ਮਰ ਰਹੇ ਹਨ।

ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਰਾਂਚੀ ਦੇ ਨਾਲ ਲੱਗਦੇ ਸ਼ਹਿਰ ਕਾਂਕੇ ਸੀਐਚਸੀ ਵਿੱਚ ਨਸਬੰਦੀ ਲਈ ਆਈਆਂ 14 ਔਰਤਾਂ ਨਸਬੰਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ 12/12 ਦੇ ਕਮਰੇ ਵਿੱਚ ਫਰਸ਼ ’ਤੇ ਪਈਆਂ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਕੁਝ ਔਰਤਾਂ ਦੇ ਛੇ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦੋ ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਬੱਚੇ ਸਨ। ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਡਾ. ਸਾਬਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ, ‘ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਕੋਈ ਜਗ੍ਹਾ ਨਹੀਂ ਹੈ ਤਾਂ ਕੀ ਕਰੀਏ। ਇੱਥੇ ਸਿਰਫ 10 ਬਿਸਤਰੇ ਹਨ। ਜਿਹੜੇ ਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮੇਂ ਭਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ, ਵਧੇਰੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੇ ਆਉਣ ਕਰਕੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਹੇਠਾਂ ਸਵੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ ।