ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ‘ਚੀਫ ਆਫ ਡਿਫੇਂਸ ਸ‍ਟਾਫ’ (CDS)  ਲਈ ਕਈ ਦਹਾਕੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪ੍ਰਸ‍ਤਾਵ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ ਜੋ ਹੁਣ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਵਲੋਂ ਹਕੀਕਤ ‘ਚ ਬਦਲਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਰੇਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾ ਨਾਮ ਆਰਮੀ ਚੀਫ ਜਨਰਲ ਬਿਪਿਨ ਰਾਵਤ ਦਾ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਾਰਜਕਾਲ 31 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਤਿੰਨੋਂ ਫੌਜਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ

CDS  ਦੇ ਕੋਲ ਫੌਜੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਤਜ਼ੁਰਬਾ ਅਤੇ ਉਪਲਬਧੀਆਂ ਹੋਣਾ ਜਰੂਰੀ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਤਿੰਨੋਂ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹੋਵੇਗਾ ਨਾਲ ਹੀ, ਇਸਦੀ ਜਿੰ‍ਮੇਦਾਰੀ ਦੇਸ਼ ਦੀਆਂ ਸੇਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਚੁਨੌਤੀਆਂ ਦੇ ਸਮਾਨ ਤਿਆਰ ਰੱਖਣਾ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਚੁਨੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਨਿੱਬੜਨ ਲਈ ਰੂਪ ਰੇਖਾ ਤਿਆਰ ਕਰਨਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਜਿੰ‍ਮੇਦਾਰੀ ਥਲ ਫੌਜ, ਜਲਸੈਨਾ ਜਾਂ ਹਵਾਈ ਫੌਜ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਨੂੰ ਦਿੱਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਸ‍ਵਤੰਤਰਤਾ ਦਿਨ ਦੇ ਮੌਕੇ ‘ਤੇ ਐਲਾਨ

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰੇਂਦਰ ਮੋਦੀ ਨੇ ਇਸ 73ਵੇਂ ਅਜਾਦੀ ਦਿਵਸ ਉੱਤੇ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਕਿ ਤਿੰਨਾਂ ਫੌਜਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁਖੋਂ ਦੇ ਉੱਤੇ ਇੱਕ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਡਿਫੇਂਸ ਸਟਾਫ਼ (ਸੀਡੀਐਸ) ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਸਿਰਜਣਾ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਸਭ ਦੀਆਂ ਨਜਰਾਂ ਆਰਮੀ ਚੀਫ਼ ਜਨਰਲ ਬਿਪਿਨ ਰਾਵਤ ਉੱਤੇ ਟਿਕੀਆਂ ਹਨ। ਇਸ ਅਹੁਦੇ ਦੇ ਸਿਰਜਣ, ਕੰਮਾਂ ਅਤੇ ਤੌਰ ਤਰੀਕਾਂ ਨੂੰ ਸੁਨਿਸ਼‍ਚਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਉੱਚ ਪੱਧਰ ਦੀ ਕਮੇਟੀ ਦਾ ਗਠਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਇਹ ਕਮੇਟੀ ਆਪਣਾ ਕੰਮ ਕਰੇਗੀ।

1999 ‘ਚ ਹੀ ਇਸਦੇ ਲਈ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ ਪ੍ਰਸ‍ਤਾਵ

ਸਾਲ 1999 ‘ਚ ਕਾਰਗਿਲ ਲੜਾਈ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਹਾਈ ਲੇਬਲ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬੇਵਸੀ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਕਰਾਈ ਗਈ ਅਤੇ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਕਈ ਸੁਝਾਵਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਇੱਕ ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਡਿਫੇਂਸ ਸ‍ਟਾਫ਼ ਦੀ ਵੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਚੀਫ਼ ਆਫ਼ ਡਿਫੇਂਸ ਸਟਾਫ਼ ਨੂੰ ਤਿੰਨਾਂ ਸੇਨਾਵਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਤਾਲਮੇਲ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਅਤੇ ਫੌਜੀ ਮਸਲਿਆਂ ਉੱਤੇ ਸਰਕਾਰ ਲਈ ਸਿੰਗਲ ਪੁਆਇੰਟ ਸਲਾਹਕਾਰ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਕੰਮ ਕਰਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਸੌਂਪਣ ਦਾ ਸੁਝਾਅ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਲੇਕਿਨ ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਫੈਸਲਾ ਰਾਜਨੀਤਕ ਪੇਚ ਦੇ ਕਾਰਨ ਫੱਸਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ।

ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵਲੋਂ ਹੀ ਸੀ ਜ਼ਰੂਰਤ

ਜ਼ਿਕਰ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੋਂ ਹੀ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਆਰਮੀ,  ਨੇਵੀ ਅਤੇ ਏਅਰਫੋਰਸ ਲਈ ਇੱਕ ਕਮਾਂਡਰ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਦੀ ਜਰੂਰਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰੀਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਸੀ ਤੱਦ ਭਾਰਤ  ਦੇ ਕਮਾਂਡਰ ਇਸ ਚੀਫ਼ ਫੀਲ‍ਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਕ‍ਲਾਉਡ ਆਚਿਨਲੇਕ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ  ਦੇ ਕੋਲ ਤਿੰਨਾਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ‘ਸੁਪ੍ਰੀਮ ਕਮਾਂਡਰ’ ਦਾ ਟਾਇਟਲ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।