'Malnutrition' a major challenge for India

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਭਾਰਤ ‘ਚ ਜਿੱਥੇ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਚੁਣੌਤੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ ਉੱਥੇ ਹੀ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੁੰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਗੱਲ 2017 ਦੀ ਕੀਤੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿਚ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚੇ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਸਨ। ਅੰਕੜਿਆਂ 'ਤੇ ਝਾਤ ਮਾਰੀ ਜਾਵੇ ਤਾਂ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਲੱਗਭਗ 68.2 ਫੀਸਦੀ ਬੱਚੇ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਮੌਤ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋਏ।

ਲੈਂਸੈੱਟ ਚਾਈਲਡ ਐਂਡ ਅਡੋਲੋਸਨਟ ਹੈਲਥ 'ਚ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਤ ਇਕ ਨਵੀਂ ਖੋਜ 'ਚ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ 'ਚ ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਮਾਂ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਕਾਰਨ ਰੋਗਾਂ ਦੀ ਲਪੇਟ 'ਚ ਆ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਹਰ ਉਮਰ ਲਈ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਬੀਮਾਰੀ ਅਤੇ ਅਪੰਗਤਾ ਦਾ ਬੋਝ ਉੱਤਰ ਪ੍ਰਦੇਸ਼, ਬਿਹਾਰ, ਆਸਾਮ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧ ਸੀ। ਕਾਬਲੇਗੋਰ ਹੈ ਕਿ ਜਿੱਥੇ ਗਰੀਬੀ ਰੇਖਾ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਪਰਿਵਾਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦੀ ਮਾਰ ਝੱਲਦੇ ਹਨ।

ਉੱਥੇ ਹੀ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ‘ਚ ਵੀ ਬਾਲ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਵੱਧਦਾ ਹੀ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਜ਼ਿਕਰਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਫਾਊਂਡੇਸ਼ਨ ਆਫ ਇੰਡੀਆ, ਆਈ. ਸੀ. ਐੱਮ. ਆਰ. ਅਤੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਆਫ ਨਿਊਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਵਲੋਂ 18 ਸਤੰਬਰ ਨੂੰ ਸਾਰੇ ਸੂਬਿਆਂ ਵਿਚ ਕੁਪੋਸ਼ਣ 'ਤੇ ਰਿਪਰੋਟ ਜਾਰੀ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਰਿਪਰੋਟ ਮੁਤਾਬਿਕ ਜੇ 2017 ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਦਾ ਇਹ ਹੀ ਹਾਲ ਰਿਹਾ ਤਾਂ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੋਸ਼ਣ ਮਿਸ਼ਨ 2022 ਟੀਚੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਘੱਟ ਵਜ਼ਨੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਜਨਮ ਦਰ 8.6 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵਧ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ।

ਉੱਥੇ ਹੀ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਵਿਕਾਸ ਰੁੱਕ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਅਜਿਹੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਤੈਅ ਕੀਤੇ ਗਏ ਟੀਚੇ ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 9.6 ਫੀਸਦੀ, ਘੱਟ ਵਜ਼ਨੀ ਬੱਚਿਆਂ ਦਾ 4.8 ਫੀਸਦੀ, ਬੱਚਿਆਂ 'ਚ ਖੂਨ ਦੀ ਘਾਟ ਦਾ 11.7 ਫੀਸਦੀ ਅਤੇ ਔਰਤਾਂ 'ਚ ਖੂਨ ਦੀ ਘਾਟ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 13.8 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵਧ ਦਰਜ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਯਾਨੀ ਕਿ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੋਸ਼ਣ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਟੀਚਾ ਹਾਸਲ ਕਰਨ 'ਚ ਭਾਰਤ ਪਿਛੜ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਹਾਲਾਂਕਿ 5 ਸਾਲ ਤੋਂ ਘੱਟ ਉਮਰ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਦੇ ਕੁੱਲ ਮਾਮਲੇ 1990 ਦੇ ਮੁਕਾਬਲੇ 2017 'ਚ ਕਮੀ ਆਈ ਹੈ। 1990 'ਚ ਇਹ ਦਰ 70.4 ਫੀਸਦੀ ਸੀ, 2017 'ਚ ਜੋ 68.2 ਫੀਸਦੀ ਪਹੁੰਚ ਸਕੀ।ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਕੁਪੋਸ਼ਣ ਲਗਾਤਾਰ ਇਕ ਚਿੰਤਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਭਾਰਤ ਵੱਲੋਂ ਜੱਦੋ ਜਹਿਦ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।