file photo

ਹਕੀਅਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਵਾਤਾਵਰਣ ਨੂੰ ਸਾਫ ਸੁਥਰਾ ਰੱਖਣ ਦੀ ਪਹਿਲ ਕਦਮੀ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ  ਪਿੰਡਾਂ ਤੋਂ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿਚ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਖੇਚਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਦੱਸ ਦੇਈਏ ਕਿ ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਵੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਵਿਚ ਇਕ ਯੂਥ ਕਲੱਬ ਨੇ ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਭਾਈ ਦੇਸਾ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਬਦਲ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਕਲੱਬ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਇਕੱਲੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ, ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਅਤੇ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਰੁੱਖ ਲਗਾਉਣਾ ਅਤੇ ਸੜਕ ਸੁਰੱਖਿਆ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਇਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਇਹ ਹੈਰਾਨੀ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸਾਫ ਹਵਾ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਉਦੇਸ਼ ਨਾਲ 5000 ਪੌਦੇ ਲਗਾਏ ਹਨ, ਜਿਸ ਦਾ ਬਰਾਬਰ ਧਿਆਨ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਪਲਾਸਟਿਕ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਮਿਲਿਆ
ਮਾਨਸਾ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੈੱਡਕੁਆਰਟਰ ਤੋਂ 10 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਦੇਸਾ ਭਾਈ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਯੂਥ ਏਕਤਾ ਕਲੱਬ ਦਾ ਸਮਾਜਿਕ ਕੰਮ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਇਕੱਲੇ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਕਲੱਬ ਦੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਦੇ  ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਪੌਲੀਥੀਨ ਬੈਗ ਬੰਦ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ।

ਦੁਕਾਨਦਾਰਾਂ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖੇ ਬੈਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਕਦੇ ਵੀ ਸਾਮਾਨ ਨੂੰ ਪੌਲੀਥੀਨ ਬੈਗ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਦੇਣਗੇ ਕਲੱਬ ਦੇ ਮੁਹਿਮ ਤਹਿਤ ਪਿੰਡ ਨੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਪੌਲੀਥੀਨ ਬੈਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨੀ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਹੁਣ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਪੌਲੀਥੀਨ ਬੈਗਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਬੰਦ ਹੋ ਗਈ ਹੈ।

ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦ ਸਟੋਰਾਂ ਵਿਚ ਉਪਲਬਧ ਨਹੀਂ ਹਨ

1700 ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਵਾਲੇ ਇਸ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਛੇ ਦੁਕਾਨਾਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਤੰਬਾਕੂ ਉਤਪਾਦ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਹ ਕਲੱਬ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦਾ ਹੈ । ਨੌਜਵਾਨ ਸਮਾਜਿਕ ਕੰਮਾਂ ਵਿਚ ਰੁੱਝੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਹ "ਮੇਰਾ ਪਿਂਡ ਮੇਰਾ ਮਾਨ" ਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਦੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਰਾਜ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਖੇਤਰਾਂ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਵੱਖਰੀ ਹੈ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਿੰਡ ਦਾ ਜਨੂੰਨ ਹੈਰਾਨਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨ ਇਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿਚ 60 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦੀ ਕਮੀ ਆਈ
ਕਲੱਬ ਦੇ ਸਲਾਹਕਾਰ 40 ਸਾਲਾ ਬਲਬੀਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਨਸ਼ਾ ਇਕ ਗੰਭੀਰ ਸਮੱਸਿਆ ਹੈ। ਅਸੀਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਵਿਚ ਫਸਣ ਤੋਂ ਬਚਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ। ਪਿੰਡ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਵਾਤਾਵਰਣ ਅਤੇ ਮਾਹੌਲ ਨੂੰ ਸ਼ੁੱਧ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪੈਸੇ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਹੈ। ਸਰਪੰਚ ਕਲੱਬ ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀ ਪੂਰਾ ਸਮਰਥਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਨੌਜਵਾਨ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਸਾੜਨ ਲਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਖੁਦ ਕਲੱਬ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੇ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਨਾਲ 60% ਦੀ ਕਮੀ ਕੀਤੀ ਹੈ

 ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਉਤਸ਼ਾਹਤ ਕਰਨ ਲਈ, ਅਸੀਂ ਸਵੇਰ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਦੀ ਸੈਰ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿਚ ਔਰਤਾਂ, ਬੱਚੇ ਅਤੇ ਬਜ਼ੁਰਗ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਕਲੱਬ ਦੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਦੀ ਸ਼ਲਾਘਾ ਕਰਦਿਆਂ ਸਰਪੰਚ ਹਰਬੰਸ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਨੌਜਵਾਨ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦੇ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸ ਗਏ ਹਨ, ਪਰ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ  ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਨਸ਼ਾ ਕਰਨ ਦੀ ਇਹ ਗੰਦੀ ਆਦਤ ਨਹੀਂ  ਹੈ। ਡੀ.ਸੀ. ਸ੍ਰੀਮਤੀ ਰਿਆਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਥੇ ਵੀ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਯੂਥ ਕਲੱਬਾਂ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪੰਚਾਇਤ ਜਾਂ ਸਰਪੰਚ ਵਿਚਕਾਰ ਚੰਗਾ ਮੇਲ-ਜੋਲ ਹੈ, ਨਤੀਜੇ ਚੰਗੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ।

ਵਿਗਿਆਨਕ ਕੂੜਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਦੀ ਜਾਣ ਪਛਾਣ
ਕਲੱਬ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਕੇਵਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਥੇ 70 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਲੋਕ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਕੱਪੜੇ ਦੀਆਂ ਥੈਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਦੇ ਹਨ ।ਸਾਡੀ ਪ੍ਰਾਥਮਿਕਤਾ ਪਲਾਸਟਿਕ ਦੇ ਖਤਰਨਾਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਪੈਦਾ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਲਗਭਗ 270 ਘਰ ਹਨ ਅਤੇ ਕਲੱਬ ਵਿਗਿਆਨਕ ਕੂੜਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਲਈ, ਮੁਹਾਲੀ ਅਧਾਰਤ ਰਾਉਂਡ ਗਲਾਸ ਫਾਉਂਡੇਸ਼ਨ ਸਾਨੂੰ ਤਕਨੀਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦੁਕਾਨਦਾਰ ਮੇਜਰ ਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਸਤ ਨੌਜਵਾਨ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵੱਲ ਆਕਰਸ਼ਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੇ। ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਦੁਕਾਨਾਂ ਤੰਬਾਕੂ ਅਧਾਰਤ ਉਤਪਾਦ ਨਹੀਂ ਵੇਚਦੀਆਂ।