ਪਟਿਆਲਾ (ਪੀਟੀਆਈ) : ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਡੇਰੇ ਉਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਨੇ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ 80 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਨੂੰ ਦੁਬਾਰਾ ਦੁਹਰਾਇਆ ਹੈ। 13 ਅਪ੍ਰੈਲ, 1978 ਨੂੰ ਜਿਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਅਕਾਲੀਆਂ ਅਤੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਵਿਚ ਹੋਏ ਘਮਾਸਾਣ ਦੇ ਵਿਚ 13 ਅਕਾਲੀਆਂ ਦੀ ਮੌਤ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਅਤਿਵਾਦ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣੀ ਸੀ, ਠੀਕ ਉਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਤੋਂ ਨਿਰੰਕਾਰੀਆਂ ਉਤੇ ਹੋਏ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਪੰਜਾਬ ‘ਚ ਫਿਰ ਅਤਿਵਾਦ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਅਤੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀਆਂ ਦੀ ਆਪਸੀ ਖਿੱਚੋਤਾਣ ਸਮੂਹਿਕ ਦੰਗਿਆਂ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਗਈ ਸੀ।

ਉਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਸੋਚੀ-ਸਮਝੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਨਾਲ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਇਸ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਸਮੂਹਿਕ ਹਿੰਸਾ ਫੈਲਾਉਣ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਡੀ.ਜੀ.ਪੀ ਸੁਰੇਸ਼ ਅਰੋੜਾ ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੇ ਪਿਛੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਅਧਿਕ੍ਰਿਤੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਅਤਿਵਾਦੀ ਜਾਕਿਰ ਮੁਸਾ ਦਾ ਹੱਥ ਹੋਣ ਦੀ ਗੱਲ ਨੂੰ ਨਕਾਰਤੇ ਹੋਏ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਹਮਲਾ ਦੱਸ ਰਹੇ ਹਨ। ਜੂਨਾ ਅਖਾੜਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਅਤੇ ਜਗਦ ਗੁਰੂ ਪੰਚਾਨੰਦ ਗਿਰੀ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੇਕਰ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਤਾਂ ਇਸ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਅਤਿਵਾਦ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਤੋਂ ਹੀ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਦੇ ਟਾਰਗੇਟ ਰਹੇ ਹਨ।

ਅਤਿਵਾਦ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਵੀ ਨਿਰੰਕਾਰੀਆਂ ਉਤੇ ਲਗਾਤਾਰ ਹਮਲੇ ਹੁੰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਸਮਾਜ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਗੁਰੂਆਂ ਦੀਆਂ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਸਿੱਖ ਕੱਟੜਪੰਥੀ ਦੋਸ਼ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਇਕ ਅਲਗ ਪੰਥ ਬਣਾ ਕੇ ਅਪਣਾ ਪ੍ਰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਇਹ ਗੱਲ ਵੀ ਧਿਆਨ ਦੇਣ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਜਿਸ ਸਮੇਂ ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਬੇਟੇ ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦੀ ਉਮਰ 26 ਸਾਲ ਦੀ ਸੀ।

ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਅਪਣੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਦੀ ਰਾਹ ਉਤੇ ਮਾਨਵਤਾ ਏਕਤਾ ਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਅੱਜ ਵਿਸ਼ਵ ਮਾਨਵ ਰੂਹਾਨੀ ਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਨਾਮ ਨਾਲ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੇ ਸਿੱਖ-ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਦੁਸ਼ਮਣੀ ਨੂੰ ਸੁਲਝਾਉਣ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਹਾਲਾਤ ਪਾਰਦਰਸ਼ੀ ਕਰਨ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਕਦਮ ਚੁੱਕੇ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਬਾਬਾ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਦੇ ਹਤਿਆਰੇ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸਜਾ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਗੱਲ ਆਈ ਤਾਂ ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਮਿੰਸ਼ਨ ਨੂੰ ਇਸ ਉਤੇ ਕੋਈ ਇਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ।

ਹਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੇ ਲੋਕਾ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਸੀ ਝਗੜਾ ਖ਼ਤਮ ਕਰ ਦੇਣ। 1973-ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਕੇਸ਼ਕਸ ਵਿਚ ਕੇਂਦਰ ਨੂੰ ਵਿਦੇਸ਼ ਮਾਮਲਿਆਂ, ਮੁਦਰਾ, ਰੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਸਮੇਤ ਕੇਵਲ 5 ਜੁੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਅਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖਦੇ ਹੋਏ ਬਾਕੀ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਰਾਜ ਨੂੰ ਦੇਣ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਇਕ ਸਵੈਯਾਤ ਰਾਜ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਸੰਬੰਧੀ ਗੱਲਾਂ ਕਹੀਆਂ ਸੀ। 1977-ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਵਾਲੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਧਾਰਮਿਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਸ਼ਾਖਾ, ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਚੁਣੇ ਗਏ ਅਤੇ ਅਮ੍ਰਿਤ ਪ੍ਰਚਾਰ ਅਭਿਆਨ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ।

1978-ਅਖੰਡ ਕੀਰਤਨੀ ਜੱਥੇ, ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਅਤੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਵਿੱਚ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਵਿਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ 13 ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਮੌਤ, ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸੰਤ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਪੰਥ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਹੁਕਮਨਾਵਾਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ। ਲੁਧਿਆਣਾ ਵਿਚ 18ਵੀਂ ਅਖਿਲ ਭਾਰਤੀ ਅਕਾਲੀ ਸੰਮੇਲਨ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਹੋਇਆ ਜਿਸ ਵਿਚ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਪੇਸ਼ਕਸ ਉਤੇ ਇਕ ਲਚੀਲਾ ਰੁਖ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਦੂਜੀ ਪੇਸ਼ਕਸ ਪੇਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ। 1979 ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਦੋ ਧੜਿਆਂ ਵਿਚ ਵੰਡ

ਪਹਿਲਾ ਧੜਾ ਦਾ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਹਰਚੰਦ ਸਿੰਘ ਲੌਂਗੋਵਾਲ ਅਤੇ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੇ ਕੋਲ ਆਇਆ ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਧੜੇ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਜਗਦੇਵ ਸਿੰਘ ਤਲਵੰਡੀ ਅਤੇ ਸਾਬਕਾ ਐਸ.ਜੀ.ਪੀ.ਸੀ ਮੈਂਬਰ ਗੁਰਚਰਨ ਸਿੰਘ ਟੋਹੜਾ ਦੇ ਕੋਲ 1980-ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਪੰਥ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਉਤੇ ਛੇਵਾਂ ਜਾਨਲੇਵਾ ਹਮਲਾ, ਉਸ ਸਮੇਂ ਉਹ ਦਿਲੀ ਸਥਿਤ ਅਪਣੇ ਦਫ਼ਤਰ ਆ ਰਹੀ ਸੀ। ਇਸ ਹਮਲੇ ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਰਾਜਨੀਤਕ ਕਾਰਨਾਂ ਅਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਆਈ.ਐਸ.ਆਈ ਦੁਆਰਾ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰਨ ਵਾਲਿਆਂ ਲਈ ਦਿਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਮਰਥਨ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਅਤਿਵਾਦ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿਤਾ ਹੈ।