File Photo

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ :  ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿਚ ਈਰਾਨ ਅਤੇ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚਾਲੇ ਵਧੇ ਤਣਾਅ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਬੁੱਧਵਾਰ ਨੂੰ ਤਹਿਰਾਨ ਦੇ ਏਅਰਪੋਰਟ 'ਤੇ ਇਕ ਯਾਤਰੀ ਜਹਾਜ਼ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਇਸ ਜਹਾਜ਼ ਦਾ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਹੋਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਤਕਨੀਕੀ ਖਰਾਬੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ ਪਰ ਹੁਣ ਕਨੇਡਾ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀਆਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਕਿ ਜਹਾਜ਼ ਈਰਾਨ ਦੀ ਮਿਸਾਇਲ ਨਾਲ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਮੀਡੀਆ ਰਿਪੋਰਟਾ ਅਨੁਸਾਰ ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਜਸਟਿਨ ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ''ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖੂਫੀਆ ਸੂਤਰਾ ਤੋਂ ਮਿਲੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਵਿਚ ਇਹ ਪਤਾ ਚੱਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਏਅਰਲਾਈਨ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਬੋਇੰਗ 737-800 ਉਡਾਣ ਭਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਮੀਨ ਤੋਂ ਹਵਾ ਤੱਕ ਮਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਿਸਾਇਲ ਨਾਲ ਟਕਰਾ ਕੇ ਗਿਰਿਆ ਸੀ''। ਟਰੂਡੋ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਇਹ ਜਾਨ-ਬੁੱਝ ਕੇ ਨਾਂ ਕੀਤਾ ਹੋਵੇ ਪਰ ਫਿਰ ਵੀ ਕਨੇਡਾ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕਾ ਦੇ ਕੁੱਝ ਸਵਾਲ ਹਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣਾ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹੈ।

ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਬੋਰਿਸ ਜਾਨਸਾਨ ਨੇ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਘਟਨਾ ਦੇ ਕਈ ਸਬੂਤ ਹਨ ਕਿ ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਏਅਰਲਾਈਨ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਹਵਾ ਤੱਕ ਮਾਰ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਿਸਾਇਲ ਲੱਗਣ ਕਰਕੇ ਹੀ ਗਿਰਿਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਵੀ ਹੋਇਆ ਹੋਵੇ ਪਰ ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾ ਨੂੰ ਪੱਛਮੀ ਏਸ਼ੀਆ ਵਿਚੋਂ ਤਣਾਅ ਦੂਰ ਕਰਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕਨੇਡਾ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਨੇ ਬੇ-ਬੁਨਿਆਦ ਦੱਸਦਿਆ ਸਬੂਤਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਈਰਾਨ ਨੇ ਇਹ ਵੀ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਇਹ ਜਹਾਜ਼ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਉਸ ਵੇਲੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਹਵਾਈ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਹੋਰ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟੀ ਅਤੇ ਘਰੇਲੂ ਜਹਾਜ਼ ਉਡ ਰਹੇ ਸਨ। ਈਰਾਨ ਅਨੁਸਾਰ'' ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵੀ ਦੇਸ਼ਾ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਪਲੇਨ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਵਿਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ ਉਹ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਭੇਜ ਸਕਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬੋਇੰਗ ਨੂੰ ਵੀ ਇਹ ਅਪੀਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਬਲੈਕ ਬੋਕਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਲਈ ਆਵੇ''।

ਇਸ ਪੂਰੇ ਘਟਨਾਕ੍ਰਮ ਵਿਚਾਲੇ ਅਮਰੀਕੇ ਦੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਟਰਾਂਸਪੋਰਟੇਸ਼ਨ ਸੇਫਟੀ ਬੋਰਡ (ਐਨਟੀਐਸਬੀ)ਨੂੰ ਈਰਾਨ ਵੱਲੋਂ ਜਹਾਜ਼ ਹਾਦਸੇ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦਾ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਦਰਅਸਲ ਬੋਇੰਗ 737-800 ਦਾ ਨਿਰਮਾਣ ਅਮਰੀਕੀ ਕੰਪਨੀ ਬੋਇੰਗ ਹੀ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਨਿਯਮਾ ਅਨੁਸਾਰ ਜੇਕਰ ਕੋਈ ਦੇਸ਼  ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਹਾਦਸੇ ਦੇ ਕਾਰਨਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲਗਾਉਣ ਲਈ ਜਹਾਜ਼ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਨੂੰ ਬੁਲਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਐਨਟੀਐਸਬੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਜਲਦੀ ਹੀ ਆਪਣੇ ਇਕ ਅਫ਼ਸਰ ਨੂੰ ਕ੍ਰੈਸ਼ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਲਈ ਭੇਜੇਗੀ।

ਇਸ ਹਾਦਸੇ 'ਤੇ ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਇੰਟਰਨੈਸ਼ਨਲ ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਨੇ ਤਕਨੀਕੀ ਖਰਾਬੀ ਮੰਨਣ ਤੋਂ ਸਾਫ਼ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਏਅਰਲਾਈਨਜ਼ ਦੇ ਵਾਇਸ ਪ੍ਰੈਸੀਡੈਂਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ''ਕਿਸੇ ਤਕਨੀਕੀ ਖਰਾਬੀ ਦੇ ਚੱਲਦੇ ਇਹ ਹਾਦਸਾ ਨਹੀਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਤਹਿਰਾਨ ਏਅਰਪੋਰਟ ਵੀ ਬਾਕੀ ਹਵਾਈ ਅੱਡਿਆ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੀ ਹੈ। ਅਸੀ ਕੋਈ ਸਾਲ ਤੋਂ ਉੱਥੇ ਜਹਾਜ਼ ਉਡਾ ਰਹੇ ਹਾਂ। ਪਾਇਲਟਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਕਿਸੇ ਵੀ ਐਮਜੈਂਸੀ ਚੁਣੋਤੀ ਨਾਲ ਨਿਪਟਨ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਸੀ''।

ਦੱਸ ਦਈਏ ਕਿ ਯੂਕ੍ਰੇਨ ਏਅਰਲਾਈਨ ਦਾ ਜਿਹੜਾ ਜਹਾਜ਼ ਦੁਰਘਟਨਾਗ੍ਰਸਤ ਹੋਇਆ ਸੀ ਉਸ ਵਿਚ 176 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਵਿਚ 63 ਕੈਨੇਡਿਅਨ,82 ਈਰਾਨੀ, 11 ਯੂਕ੍ਰੇਨ, 10 ਸਵੀਡਨਜ਼, ਅਤੇ ਜ਼ਮਰਨੀ-ਬ੍ਰਿਟੇਨ ਦੇ 3-3 ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ।