Dr. Li-Meng Yan

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਚੀਨ ਦੀ ਇਕ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਵੱਡਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਸਾਇੰਟਿਸਟ ਡਾਕਟਰ ਲੀ ਮੇਂਗ ਯਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਚੀਨ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ਸਬੰਧੀ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਤਾਂ ਉਸ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸ ਨੇ ਚੀਨ ਨੂੰ ਵਾਇਰਸ ਸਬੰਧੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਸਾਇੰਟਿਸਟ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਪਰਵਾਈਜ਼ਰ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਖੋਜ ਨੂੰ ਵੀ ਨਜ਼ਰਅੰਦਾਜ਼ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਜਿਸ ਨਾਲ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਬਚ ਸਕਦੀ ਸੀ।

ਅਪ੍ਰੈਲ 2020 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿਚ ਲੀ ਮੇਂਗ ਯਾਨ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਤੋਂ ਭੱਜ ਕੇ ਅਮਰੀਕਾ ਚਲੀ ਗਈ। ਲੀ ਮੇਂਗ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਸਕੂਲ ਆਫ ਪਬਲਿਕ ਹੈਲਥ ਵਿਚ ਵਾਇਰੋਲਾਜੀ ਅਤੇ ਇਮਿਊਨੋਲਾਜੀ ਦੀ ਮਾਹਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੈਂਪਸ ‘ਚੋਂ ਨਿਕਲਦੇ ਸਮੇਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਬੇਹੱਦ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤੀ ਤਾਂ ਜੋ ਸੈਂਸਰ ਅਤੇ ਕੈਮਰਿਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕੇ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਸੀ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਫੜੀ ਗਈ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ ਜਾਂ ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ‘ਗਾਇਬ’ ਵੀ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਅਮਰੀਕੀ ਚੈਨਲਾਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦਿਆਂ ਲੀ ਮੇਂਗ ਯਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੀਨ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਾਖ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੁੱਪ ਕਰਾਉਣ ਲਈ ਸਾਈਬਰ ਅਟੈਕ ਕਰਵਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ। ਫਿਲਹਾਲ ਉਹ ਅਣਪਛਾਤੀ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਰਹਿ ਰਹੀ ਹੈ। ਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਖਤਰੇ ਵਿਚ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਡਰ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਦੀ ਅਪਣੇ ਘਰ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦੀ।

ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਉਹ ਕੋਰੋਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਸੱਚਾਈ ਚੀਨ ਨੂੰ ਦੱਸਦੀ ਤਾਂ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਗਾਇਬ ਕਰਕੇ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਂਦਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਉਹਨਾਂ ਚੌਣਵੇਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਕੋਰੋਨਾ ਵਾਇਰਸ ‘ਤੇ ਸਟਡੀ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਚੀਨ ਨੇ ਦਸੰਬਰ 2019 ਵਿਚ ਹਾਂਗਕਾਂਗ ਦੇ ਮਾਹਰ ਨੂੰ ਵੀ ਕੋਰੋਨਾ ‘ਤੇ ਖੋਜ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।

ਚੀਨ ਵਿਚ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਲੀ  ਮੇਂਗ ਯਾਨ ਨੂੰ ਚੀਨ ਦੇ ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਡਿਜ਼ੀਜ਼ ਕੰਟਰੋਲ ਐਂਡ ਪ੍ਰੀਵੈਂਸ਼ਨ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਨੇ 31 ਦਸੰਬਰ 2019 ਨੂੰ ਹੀ ਦੱਸ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਕੋਰੋਨਾ ਇਨਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਇਨਸਾਨਾਂ ਵਿਚ ਫੈਲਦਾ ਹੈ। ਪਰ ਉਸ  ਸਮੇਂ ਚੀਨ ਨੇ ਵਿਸ਼ਵ ਸਿਹਤ ਸੰਗਠਨ ਜਾਂ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਇਸ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।