coronavirus

ਕੋਵਿਡ-19 ਨਾਂ ਦੀ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਰੁਕਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੀ ਹੁਣ ਖ਼ਤਮ ਹੁੰਦੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀ ਇਸ 'ਚੋਂ ਵੱਡੀ ਕਮਾਈ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਵੱਡੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਲਾਈ ਬੈਠੇ ਹਨ। ਇਕ ਪਾਸੇ ਦਵਾਈ ਕੰਪਨੀਆਂ ਅਰਬਾਂ ਦੀ ਲਾਗਤ ਲਗਾ ਕੇ ਵੈਕਸੀਨ ਦੀ ਖੋਜ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਦਵਾਈ ਸੱਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਹੋੜ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਸ਼ਾਰਟਕੱਟ ਵੀ ਲੱਭ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

ਨਾਲ ਹੀ ਸੈਨੇਟਾਈਜ਼ਰ, ਪੀਪੀਈ ਕਿੱਟਾਂ ਅਤੇ ਅਨੇਕਾਂ ਹੋਰ ਸਫ਼ਾਈ ਵਸਤੂਆਂ ਬਣਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਸਾਡੇ ਡਰ ਦਾ ਲਾਭ ਉਠਾ ਕੇ ਮੁਨਾਫ਼ਾ ਕਮਾਉਣ ਦਾ ਸੌਖਾ ਰਾਹ ਲੱਭ ਲਿਆ ਹੈ। ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਵੀ ਇਸ ਮਹਾਂਮਾਰੀ ਦੇ ਦੌਰ ਵਿਚ ਅਪਣਾ ਢੋਲ ਵਜਾਉਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਛੱਡ ਰਹੇ। ਇਕ ਦਿਨ ਘੱਟ ਅੰਕੜੇ ਆਉਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਇਹ ਸੁਰਖ਼ੀਆਂ ਵਿਚ ਝੱਟ ਆ ਪ੍ਰਗਟ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਅਪਣੀ ਪਿਠ ਥਾਪੜਨ ਲੱਗ ਪੈਂਦੇ ਹਨ।

ਹਰ ਸੂਬਾ ਸਰਕਾਰ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਵਧੀਆ ਸਾਬਤ ਕਰਨ ਵਿਚ ਜੁਟੀ ਹੋਈ ਪਰ ਅਸਲ ਫ਼ਤਿਹ ਅੱਜ ਤਕ ਸਿਰਫ਼ ਚੀਨ ਦੀ ਹੀ ਹੋਈ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ ਇਸ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਜਨਮ ਵੀ ਦਿਤਾ ਪਰ ਇਸ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਵੀ ਪਾ ਲਿਆ। ਚੀਨ ਦੀ ਉਦਾਹਰਣ ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਦੇ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਚੰਗੀ ਨਹੀਂ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਪਰ ਇਹ ਸਾਧਾਰਣ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਸਾਧਾਰਣ ਘਟਨਾ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤੇ ਇਸ ਉਤੇ ਫ਼ੌਜੀ ਰੂਪ ਧਾਰ ਕੇ ਹੀ ਜਿਤਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ।

ਚੀਨ ਨੇ ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਬੰਦੂਕ ਹੇਠ ਸੱਭ ਕੁੱਝ ਕਾਬੂ ਵੀ ਕੀਤਾ ਪਰ ਨਾਲ ਨਾਲ ਬਿਜਲੀ ਦੀ ਰਫ਼ਤਾਰ ਨਾਲ ਹਸਪਤਾਲ ਵੀ ਬਣਾਏ। 85 ਹਜ਼ਾਰ ਕੇਸ ਹੀ ਆਏ ਸਨ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਕੋਰੋਨਾ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਕੇ ਵਾਇਰਸ ਨੂੰ ਅਲਵਿਦਾ ਵੀ ਕਹਿ ਦਿਤਾ। ਉਸ ਵਕਤ ਚੀਨ ਵਿਚ ਪੱਤਕਾਰਾਂ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ ਜ਼ਰੂਰ ਗਿਆ ਸੀ ਪਰ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿਚ ਅੱਜ ਸਾਨੂੰ ਭਾਵੇਂ ਹਰ ਬੋਲ ਕੁਬੋਲ ਲਿਖਣ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਮਿਲੀ ਹੋਈ ਹੈ ਪਰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਤੇ ਫ਼ਰਜ਼-ਸ਼ਨਾਸੀ ਕਿੰਨਿਆਂ ਕੋਲ ਹੈ?

ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਅਤੇ ਆਪ ਦੀ ਆਕਸੀਮੀਟਰ ਦੀ ਲੜਾਈ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਚੋਣਾਂ ਵਾਸਤੇ ਤਿਆਰੀ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਆਕਸੀਮੀਟਰ ਰਾਹੀਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਟੈਸਟ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ 'ਆਪ' ਦੇ ਆਕਸੀਮੀਟਰ ਨੂੰ ਕੋਵਿਡ-19 ਦੇ ਫੈਲਾਉ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਵਜੋਂ ਦੇਖ ਰਹੀ ਹੈ ਪਰ ਅਸਲ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ? ਆਕਸੀਮੀਟਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਤੁਹਾਡੇ ਖ਼ੂਨ ਵਿਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਦਸਦਾ ਹੈ।

ਇਸ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਇਸ ਕਰ ਕੇ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਕਈ ਵਾਰ ਤੁਹਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ ਵਾਇਰਸ ਪਹਿਲਾਂ ਅਪਣਾ ਘਰ ਬਣਾ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਤੇ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚਲਦਾ ਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਇਸ਼ਾਰਾ ਮਿਲ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੱਭ ਕੁਝ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਪਰ ਧਿਆਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਤੁਸੀ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਹ ਤੁਹਾਡੀ ਉਂਗਲ 'ਤੇ ਹਰ ਵਕਤ ਲਗਾ ਕੇ ਰਖਦੇ ਹਨ ਕਿਉਂਕਿ ਪਲਾਂ ਵਿਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦਾ ਪੱਧਰ ਡਿਗ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 ਸਹੀ ਇਸਤੇਮਾਲ ਵਾਸਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਦਿਨ ਵਿਚ ਦੋ ਵਾਰ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰੋ, ਤੇ ਜੇ 92-100 ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਦਾ ਮਾਪ ਆ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਆਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਕੋਈ ਕਮੀ ਨਹੀਂ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਕੋਵਿਡ-19 ਫਿਰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ ਕੋਵਿਡ ਵਿਚ ਫੇਫੜੇ 'ਤੇ ਅਸਰ ਪੈਂਦਾ ਹੈ, ਇਹ ਕਮਜ਼ੋਰ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਾਲਿਆਂ ਵਾਸਤੇ ਜਾਂ ਅਸਥਮਾ ਦੇ ਪੀੜਤਾਂ ਵਾਸਤੇ ਚੇਤੰਨ ਰਹਿਣ ਦੀ ਤਾਕੀਦ ਹੈ।

 ਦੂਜੀ ਗੱਲ ਧਿਆਨ ਵਿਚ ਰੱਖੋ ਕਿ ਜੇ ਤੁਸੀ ਨੇਲ ਪਾਲਿਸ਼ ਜਾਂ ਕਰੀਮ ਲਗਾਂਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਆਕਸੀਜਨ ਦੀ ਠੀਕ ਹਾਲਤ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦੀ। ਸੈਨੇਟਾਈਜ਼ਰ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਮਾਪ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਹੱਥ ਚੰਗੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਧੋ ਕੇ ਤੇ ਸੁਕਾ ਕੇ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰੋ। ਜੇ ਤੁਸੀ ਕਿਤੇ ਬਾਹਰ ਜਾ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਵੀ ਹੱਥ ਧੋ ਲਵੋ, ਪਰ ਇਕ ਵਾਰ ਨਾਲ ਕੁਝ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗਦਾ, ਦਿਨ ਵਿਚ ਦੋ ਵਾਰ ਤੇ ਦੋਹਾਂ ਹੱਥਾਂ ਦੀ ਇਕ-ਇਕ ਉਂਗਲ 'ਤੇ ਜਾਂਚ ਕਰ ਲਵੋ।

ਹੈ ਤਾਂ ਕੋਵਿਡ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਛੇੜੀ ਇਕ ਜੰਗ ਪਰ ਅਸੀਂ ਹਾਰਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨੂੰ ਕਈ ਐਵੇਂ ਆਈ ਗਈ ਚੀਜ਼ ਹੀ ਸਮਝ ਰਹੇ ਹਨ।
ਅਸੀ ਚੀਨ ਵਾਂਗ ਅਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਪਰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸਾਡੀ ਬਣਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਨਾ ਕਰਨ। ਵੈਕਸੀਨ ਦੀ ਤਾਕ ਵਿਚ ਨਾ ਰਹੋ ਕਿਉਂਕਿ ਉਸ ਬਾਰੇ ਅਜੇ ਕੁੱਝ ਵੀ ਸਪੱਸ਼ਟ ਨਹੀਂ। ਆਕਸਫੋਰਡ ਦੀ ਵੈਕਸੀਨ ਵਿਚ ਦਿੱਕਤਾਂ ਆ ਚੁਕੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਟਰਾਇਲ ਰੋਕ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਸ ਜੰਗ ਵਾਸਤੇ ਤਿਆਰ ਕਰੋ। ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਕਰੋ। ਜਾਣਕਾਰੀ ਆਮ ਮਿਲਦੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਫ਼ੇਸਬੁੱਕ 'ਤੇ ਵੀ ਡਬਲਿਊ ਐਚ ਓ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹਾਜ਼ਰ ਹੈ। ਇਕ ਮਾਸਕ ਪਾਉਣ ਨਾਲ ਤੁਸੀ ਅਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਤੇ ਅਪਣਿਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਕੁਦਰਤ ਕਾਦਰ ਦੀ ਕਦਰ ਕਰਨ ਦਾ ਦਾ ਪਾਠ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਥੋੜੀ ਚਾਲ ਹੌਲੀ ਕਰ ਕੇ ਸਾਦਗੀ ਵਲ ਜਾਣ ਨੂੰ ਆਖ ਰਹੀ ਹੈ। ਤੁਹਾਡੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ, ਅਰਬਾਂਪਤੀ ਵਪਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਉਦਯੋਗਪਤੀਆਂ ਦੇ ਲਾਲਚ ਤੋਂ ਬਚਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। -ਨਿਮਰਤ ਕੌਰ