World Asthma Day

ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਦਮੇ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ  ਕਰਨ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ ਫਾਰ ਦਮਾ ਦੁਆਰਾ ਵਿਸ਼ਵ ਦਮਾ ਦਿਵਸ ਆਯੋਜਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਮਈ ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਮੰਗਲਵਾਰ ਨੂੰ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਿਨ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਵਿਭਿੰਨ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਸਾਰੀ ਦੁਨੀਆਂ ਵਿਚ ਦਮੇ ਵਾਲੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਦਮੇ ’ਤੇ ਕਾਬੂ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। 

ਦਮਾ ਇਕ ਵਿਆਪਕ ਬਿਮਾਰੀ ਹੈ ਜੋ ਕਿ ਸਾਰੀ ਉਮਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ। 1993 ਵਿਚ, ਨੈਸ਼ਨਲ ਹਾਰਟ, ਲੰਗ, ਅਤੇ ਬਲੱਡ ਇੰਸਟੀਚਿਊਟ ਵਰਲਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਇਕ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਨੂੰ ਬੁਲਾਇਆ ਗਿਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਵਰਕਸ਼ਾਪ ਰਿਪੋਰਟ ਕੀਤੀ ਗਈ: ਦਮਾ ਵਿਗਿਆਨ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਸਟ੍ਰੈਟਿਜੀ।

ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਮਾ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਾ ਪ੍ਰਸਾਰ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਅਕਤੀਗਤ, ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜਨ ਸਿਹਤ ਅਫਸਰਾਂ ਦੇ ਇੱਕ ਦੁਰਗਮ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਇਨੀਸ਼ੀਏਟਿਵ (ਜੀ ਆਈ ਐਨ ਏ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਅਤੇ ਵਿਗਿਆਨਕ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕਤਾ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਦਮੇ ਵਿਚ ਬਦਲਣ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਨ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ।

ਗਿਨਾ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ (ਦਮਾ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਗਲੋਬਲ ਰਣਨੀਤੀ), ਨੂੰ ਸਾਲ ਵਿਚ 2002 ਤੋਂ ਅਪਡੇਟ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਗਿਨਾ ਦੀਆਂ ਰਿਪੋਰਟਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਵਿਚ ਅਨੁਵਾਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ 2001 ਵਿਚ, ਗਿਨਾ ਨੇ ਸਾਲਾਨਾ ਵਿਸ਼ਵ ਦਮਾ ਦਿਵਸ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ, ਦਮੇ ਦੇ ਬੋਝ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹੋਏ, ਅਤੇ ਦਮੇ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲਣ ਅਤੇ ਨਿਯੰਤਰਣ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਢੰਗਾਂ ਬਾਰੇ ਪਰਵਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਸੰਭਾਲ ਪੇਸ਼ੇਵਰਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰਨ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਅਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਫੋਕਸ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਇਹ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮੁਫ਼ਤ ਦਵਾਈਆਂ ਦੇਵੇਗੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਐਲਰਜ਼ੀ ਦੇ ਮਰੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਦਵਾਈ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇਗੀ। ਕਈ ਖੇਤਰਾਂ ਵਿਚ ਕਲੀਨਿਕ ਅਤੇ ਫਾਰਮੈਸੀ ਵੀ ਖੋਲ੍ਹੇ ਗਏ ਹਨ। ਦਮੇ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਤੇ ਕੁਇਜ਼ ਮੁਕਾਬਲੇ, ਬਹਿਸ, ਵਿਚਾਰ-ਚਰਚਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਸਕੂਲਾਂ, ਕਾਲਜਾਂ ਅਤੇ ਫਾਰਮੈਸੀਆਂ ਵਿਚ ਕਰਵਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।ਵਲਰਡ ਹੈਲਥ ਆਰਗੇਨਾਈਜੇਸ਼ਨ ਅਨੁਸਾਰ ਤਕਰੀਬਨ 23.5 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਦਮੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹਨ। ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਬੱਚਿਆਂ ਵੀ ਆਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।

ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਾਹ ਚੜਨ, ਸਾਹ ਘੁਟਣ, ਛਾਤੀ ਵਿਚ ਤਕਲੀਫ ਅਤੇ ਵਾਰ ਵਾਰ ਖੰਘ ਦੀ ਆਦਿ ਵਰਗੀ ਸਮੱਸਿਆ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਨਾਲ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਾੜਾਂ ਵਿਚ ਸੋਜ ਪੈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਾਰਣ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦਾ ਰਾਹ ਹੀ ਤੰਗ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ ਵਿਚ ਫੇਫੜਿਆਂ ਵਿਚ ਹਵਾ ਦਾ ਵਹਾਅ ਵੀ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਦਮੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਕਿਵੇਂ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਇਸ ਦਾ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਲਗ ਸਕਿਆ।

ਹਾਲਾਂਕਿ ਵਾਤਾਵਰਣਕ ਸੰਪਰਕ ਨਾਲ ਜੈਨੇਟਿਕ ਕਾਰਕ ਅਤੇ ਸਾਹ ਰਾਹੀਂ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਪਦਾਰਥ ਦਮੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿਚ ਵਾਧਾ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਰੋਜ਼ ਧੂੜ ਮਿੱਟੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਡੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨਾਲ ਸਾਡੇ ਸਰੀਰ ਵਿਚ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਧੂੜ ਵਿਚ ਘਰ ਦੀ ਸਫ਼ਾਈ, ਬਿਸਤਰੇ ਦੀ ਧੂੜ, ਕਾਰਪੈਟ, ਪਾਲਤੂ ਜਾਨਵਰ, ਫਰਨੀਚਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ, ਪਰਾਗ ਆਦਿ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਵਾਇਰਲ ਸੰਕਰਮਣ, ਠੰਡੀ ਹਵਾ, ਗੁੱਸਾ ਜਾਂ ਡਰ, ਸਰੀਰਕ ਕਸਰਤ, ਆਦਿ ਦਮੇ ਲਈ ਟਰਿਗਰ ਦੇ ਤੌਰ ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ।

ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਨੂੰ ਵੀ ਦਮੇਂ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ ਵਾਧੇ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਮੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਨਿਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਕੰਟਰੋਲ ਚੰਗੇ ਇਲਾਜ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਕੁਝ ਦਵਾਈਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ; (ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਐਸਪਰੀਨ, ਗੈਰ ਸਟੀਰੌਇਡ ਐਂਟੀ-ਇਨਫਲਾਮੇਟਰੀ ਡਰੱਗਜ਼ ਅਤੇ ਬੀਟਾ-ਬਲੌਕਰਜ਼ ਜੋ ਹਾਈ ਬਲੱਡ ਪ੍ਰੈਸ਼ਰ, ਦਿਲ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਅਤੇ ਮਾਈਗਰੇਨ ਦੇ ਇਲਾਜ ਲਈ ਵਰਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ) ਦਮੇ ਲਈ ਟਰਿਗਰ ਦੇ ਤੌਰ ’ਤੇ ਵੀ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਹਨ। 

ਅਜੋਕੇ ਸਮੇਂ ਸ਼ਹਿਰੀਕਰਨ ਨੂੰ ਵੀ ਦਮੇ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੇ  ਵਾਧੇ ਦੇ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਮੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਦਾ ਵਿਗਿਆਨਕ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸਾਹ ਦੀ ਸਮੱਸਿਆ ਵਿਚ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਟੈਸਟਾਂ (ਪਲਮਨਰੀ ਫੰਕਸ਼ਨ ਟੈਸਟ-ਸਪਾਈਰੋਮੈਟਰੀ) ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਨਿਦਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਦਮੇ ਲਈ ਕੋਈ ਇਲਾਜ ਨਹੀਂ ਹੈ ਪਰ ਅਸਰਦਾਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਇਲਾਜ ਅਤੇ ਪ੍ਰਬੰਧਨ ਨਾਲ ਦਮੇ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਕੰਟਰੋਲ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

 ਦਮੇ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਦਾ ਕਾਰਣ ਵਾਲੇ ਟ੍ਰਿਗਰ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਡਾਕਟਰੀ ਪੇਸ਼ੇਵਰ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਅਤਾਂ ਦੁਆਰਾ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਦਿਸ਼ਾ ਨਿਰਦੇਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਦਮੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਨੂੰ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਿਯਮਤ ਕਸਰਤ ਦਮੇ ਦੇ ਲੱਛਣਾਂ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਦਮੇ ਦੀ ਬਿਮਾਰੀ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਇਸ ਦਾ ਇਲਾਜ ਕਰਵਾ ਲੈਣ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਮਰੀਜ਼ ਨੂੰ ਸਾਹ ਲੈਣ ਵਿਚ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਬਿਮਾਰੀ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਿਮਾਰੀ ਦੀ ਰੋਕਥਾਮ ਲਈ ਹਰ ਥਾਂ ਬੈਨਰ ਅਤੇ ਪੋਸਟਰ ਲਗਾਏ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਕਿ ਲੋਕ ਵਧ ਤੋਂ ਵਧ ਜਾਗਰੂਕ ਹੋਣ।