ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਯਮ ਤਹਿਤ ਘਰ ਵਿਚ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਕਿੰਨਾ ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਨਕਦੀ? ਜਾਣੋ ਇੱਥੇ
ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਜਿੰਨਾ ਮਰਜ਼ੀ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਪਰ ਇਸ ਸੋਨਾ ਦੇ ਸਬੂਤ ਹੋਣੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ।
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਈਡੀ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿਚ ਕਈ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ ਦੇ ਟਿਕਾਣਿਆਂ ਤੋਂ ਸੋਨਾ ਅਤੇ ਨਕਦੀ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਪਿਛਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਅਰਪਿਤਾ ਮੁਖਰਜੀ ਦੇ ਘਰੋਂ ਕਰੀਬ 50 ਕਰੋੜ ਦੀ ਨਕਦੀ ਅਤੇ 6 ਕਿਲੋ ਸੋਨਾ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਪੱਛਮੀ ਬੰਗਾਲ ਤੋਂ 3 ਕਾਂਗਰਸੀ ਵਿਧਾਇਕਾਂ ਨੂੰ 49.8 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਸਮੇਤ ਪੁਲਿਸ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿਚ ਲਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਈਡੀ ਨੇ ਪਾਤਰਾ ਚੌਲ ਘੁਟਾਲੇ ਵਿਚ ਸੰਜੇ ਰਾਉਤ ਦੇ ਘਰ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਦੌਰਾਨ 11 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦੀ ਨਕਦੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤੀ। ਸਰਕਾਰੀ ਏਜੰਸੀਆਂ ਦੀ ਇਸ ਛਾਪੇਮਾਰੀ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿਚ ਇਕ ਸਵਾਲ ਜ਼ਰੂਰ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਖਿਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਕਿੰਨੀ ਨਕਦੀ ਅਤੇ ਕਿੰਨਾ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਾਂ? ਆਓ ਜਾਣਦੇ ਹਾਂ ਇਹਨਾਂ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ।
Gold
ਕੋਈ ਵੀ ਆਮ ਵਿਅਕਤੀ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਜਿੰਨਾ ਚਾਹੇ ਪੈਸਾ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਪੈਸੇ ਦੇ ਸਰੋਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ। ਮੰਨ ਲਓ ਕਿ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ 5 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਰੱਖੇ ਹੋਏ ਹਨ ਅਤੇ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਛਾਪਾ ਮਾਰਦੀ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਆਮਦਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਬੂਤ ਦਿਖਾਉਣਾ ਹੋਵੇਗਾ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਜਾਂਚ ਦੌਰਾਨ ਆਪਣੇ ਘਰ ਤੋਂ ਜ਼ਬਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪੈਸੇ ਦਾ ਸਰੋਤ ਦੱਸਣ ਵਿਚ ਅਸਫਲ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ 137% ਤੱਕ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਭਰਨਾ ਪੈ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੈਂਟਰਲ ਬੋਰਡ ਆਫ ਡਾਇਰੈਕਟ ਟੈਕਸਸ ਯਾਨੀ CBDT ਦੇ ਨਵੇਂ ਨਿਯਮਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਕ ਵਿਅਕਤੀ ਇਕ ਸਾਲ ਦੇ ਅੰਦਰ 20 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਾ ਲੈਣ-ਦੇਣ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
Cash
ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਵਿਚ ਜਿੰਨਾ ਮਰਜ਼ੀ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹੋ ਪਰ ਇਸ ਸੋਨਾ ਦੇ ਸਬੂਤ ਹੋਣੇ ਲਾਜ਼ਮੀ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀ ਤੁਹਾਡੇ ਘਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਸੋਨਾ ਜ਼ਬਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ 1961 ਦੀ ਧਾਰਾ 132 ਦੇ ਤਹਿਤ ਆਈਟੀ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦੇ ਸਰੋਤ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੰਗਣ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਤਹਿਤ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ 3 ਕਿਸਮਾਂ 'ਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਿਖਾਉਣਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਪਹਿਲਾ- ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਿਖਾਉਣੇ ਪੈਣਗੇ। ਦੂਸਰਾ-ਜੇਕਰ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਸੋਨਾ ਮਿਲਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਮਝੌਤੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਦਿਖਾਉਣੇ ਪੈਂਦੇ ਹਨ। ਤੀਜਾ- ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਤੋਹਫ਼ੇ ਵਿਚ ਸੋਨਾ ਮਿਲਿਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਇਸ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਗਿਫਟ ਡੀਡ ਦਿਖਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ।
Gold
ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਗੋਲਡ ਕੰਟਰੋਲ ਐਕਟ 1968 ਲਾਗੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ ਕਿ ਕੋਈ ਵਿਅਕਤੀ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਕਿੰਨਾ ਸੋਨਾ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਰੱਖ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਰਾਹੀਂ ਘਰ ਵਿਚ ਨਿਰਧਾਰਤ ਮਾਤਰਾ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸੋਨਾ ਰੱਖਣ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਇਆ ਗਿਆ। 1990 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇਸ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤੀ ਸਮਾਜ ਵਿਚ ਵਿਆਹ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਹਰ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਵਿਚ ਸੋਨਾ ਖਰੀਦਣ ਦਾ ਰਿਵਾਜ ਹੈ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਾਗਜ਼ ਜਾਂ ਸਬੂਤ ਨਾ ਹੋਣ 'ਤੇ ਵੀ ਤੈਅ ਮਾਤਰਾ 'ਚ ਸੋਨਾ ਘਰ 'ਚ ਰੱਖਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਸਰਕਾਰੀ ਨਿਯਮਾਂ ਤਹਿਤ ਇਕ ਵਿਆਹੁਤਾ ਔਰਤ 500 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਕ ਕੁਆਰੀ ਲੜਕੀ 250 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਵਿਆਹੁਤਾ ਪੁਰਸ਼ 100 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਜਦਕਿ ਕੁਆਰੇ ਲੜਕੇ 100 ਗ੍ਰਾਮ ਤੱਕ ਸੋਨਾ ਰੱਖ ਸਕਦੇ ਹਨ।
Photo
ਇਸ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ ਵਿਰਾਗ ਗੁਪਤਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਆਮਦਨ ਕਰ ਵਿਭਾਗ, ਕਸਟਮ ਵਿਭਾਗ ਅਤੇ ਈਡੀ ਤਿੰਨੋਂ ਜਾਂਚ ਏਜੰਸੀਆਂ ਨੂੰ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਕਾਨੂੰਨਾਂ ਤਹਿਤ ਗ਼ੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ, ਬੇਨਾਮੀ ਜਾਂ ਗ਼ੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੋਨਾ, ਜਾਇਦਾਦ ਜਾਂ ਪੈਸਾ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਈਡੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਇਸ ਕੋਲ ਮਨੀ ਲਾਂਡਰਿੰਗ ਰੋਕੂ ਐਕਟ 2002 ਯਾਨੀ ਪੀਐਮਐਲਏ 2002 ਦੇ ਤਹਿਤ ਗੈਰ-ਕਾਨੂੰਨੀ ਜਾਂ ਬੇਨਾਮੀ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਕਸਟਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਕਸਟਮ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ, ਤਸਕਰੀ ਤੋਂ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਰਕਮ ਜਾਂ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿਭਾਗ ਕੋਲ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਐਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਜਾਇਦਾਦ ਨੂੰ ਜ਼ਬਤ ਕਰਨ ਦਾ ਅਧਿਕਾਰ ਹੈ।