India to become second largest market for petroleum products in 4 years

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ ਵਿਚ ਚੀਨ ਨੂੰ ਪਛਾੜਦਿਆਂ ਭਾਰਤ ਅਗਲੇ 4 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਦੁਨੀਆ ਦਾ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦ ਬਾਜ਼ਾਰ ਬਣ ਜਾਵੇਗਾ। ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਊਰਜਾ ਏਜੰਸੀ (ਆਈਈਏ) ਨੇ ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹੀ ਹੈ। ਆਈ.ਈ.ਏ. ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਤੇਲ ਦੀ ਖਪਤ 2024 ਤਕ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 6 ਮਿਲੀਅਨ ਬੈਰਲ ਤਕ ਪਹੁੰਚ ਜਾਵੇਗੀ। 2017 ਵਿਚ, ਇਹ ਖਪਤ 44 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਸੀ।

ਇਸ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਮੱਧ ਤਕ, ਚੀਨ ਵਿਚ ਤੇਲ ਦੀ ਮੰਗ ਭਾਰਤ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜੀ ਘੱਟ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਆਈਈਈਏ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 2020 ਊਰਜਾ ਨੀਤੀ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਖਪਤ ਵਿਚ ਹੋਏ ਵਾਧੇ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਤੇਲ ਸੋਧਕ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਭਾਰਤ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਆਕਰਸ਼ਕ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੇਲ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖਪਤਕਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਚੌਥਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਰਿਫਾਇਨਰ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋਲੀਅਮ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦਾ ਸ਼ੁੱਧ ਨਿਰਯਾਤ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ।

ਬੀਰੋਲ ਨੇ ਇਹ ਸਮੀਖਿਆ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਭਾਰਤ ਇਸ ਸਮੇਂ ਅਮਰੀਕਾ ਅਤੇ ਚੀਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਤੀਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਬਾਜ਼ਾਰ ਹੈ। ਆਵਾਜਾਈ, ਰਸੋਈ ਬਾਲਣ ਅਤੇ ਪੈਟਰੋ ਕੈਮੀਕਲ ਉਦਯੋਗਾਂ ਦੀ ਖਪਤ ਵਧਣ ਕਾਰਨ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿਚ ਭਾਰੀ ਵਾਧਾ ਹੋਏਗਾ। ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਰਣਨੀਤਕ ਭੰਡਾਰ ਵਧਾਉਣਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ।

ਭਾਰਤ ਨੇ ਆਂਧਰਾ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿਚ ਧਰਤੀ ਹੇਠਲੇ ਭੰਡਾਰਨ ਦੀ ਸੁਵਿਧਾ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਸਾਂਝੇ ਤੌਰ 'ਤੇ 53.3 ਲੱਖ ਟਨ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਭੰਡਾਰਨ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਦੂਜੇ ਪੜਾਅ ਵਿਚ, ਉੜੀਸਾ ਅਤੇ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿੱਚ ਪਲਾਂਟ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਭੰਡਾਰਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ 6.5 ਮਿਲੀਅਨ ਟਨ ਹੋ ਜਾਏ। ਆਈ.ਈ.ਏ. ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਸਦੱਸ ਦੇਸ਼ਾਂ ਕੋਲ ਆਮ ਤੌਰ ਤੇ 90 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਰਣਨੀਤਕ ਰਿਜ਼ਰਵ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।

ਏਜੰਸੀ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਗਲੋਬਲ ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਕਾਫੀ ਸਪਲਾਈ ਹੈ, ਇਸ ਲਈ ਕੀਮਤ ਵਧਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਕਾਰਨ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਬੀਰੋਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ ਗਲੋਬਲ ਮਾਰਕੀਟ ਵਿਚ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 10 ਲੱਖ ਬੈਰਲ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਵਾਧੂ ਸਪਲਾਈ ਹੋ ਰਹੀ ਹੈ। ਭੂ-ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਤਣਾਅ ਕਾਰਨ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਵਿਚ ਤੁਰੰਤ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ, ਪਰ ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਿਤੀ ਆਮ ਵਾਂਗ ਵਾਪਸ ਆ ਗਈ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਲ 2019 ਵਿਚ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ 60 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਰਹਿ ਗਈਆਂ ਸਨ, ਸਾਊਦੀ ਅਰਬ ਦੇ ਤੇਲ ਪਲਾਂਟਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਇਰਾਨ ਤੇਲ ਦੀ ਮਾਰਕੀਟ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਸੀ ਅਤੇ ਵੈਨਜ਼ੂਏਲਾ ਢਹਿ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਅਮਰੀਕਾ, ਬ੍ਰਾਜ਼ੀਲ, ਕਨੇਡਾ, ਨਾਰਵੇ ਅਤੇ ਗੁਆਇਨਾ ਕਾਰਨ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਵਿਆਪੀ ਉਤਪਾਦਨ ਢੁਕਵਾਂ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਕਾਰਨ ਅਸੀਂ ਮਹਿਸੂਸ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਇਸ ਦੀਆਂ ਕੀਮਤਾਂ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵੱਡਾ ਵਾਧਾ ਨਹੀਂ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ।

ਬਾਜ਼ਾਰ ਵਿਚ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਕਾਫ਼ੀ ਹੈ। ਇਰਾਕ ਦੇ ਇਰਾਕ ਵਿਚ ਅਮਰੀਕੀ ਸੈਨਿਕ ਠਿਕਾਣਿਆਂ 'ਤੇ ਮਿਜ਼ਾਈਲ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕੱਚਾ ਤੇਲ ਲਗਭਗ 72 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ' ਤੇ ਪਹੁੰਚ ਗਿਆ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਇਹ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸੀਮਤ ਪ੍ਰਤੀਕਰਮ ਦੇ ਨਾਲ ਹੇਠਾਂ ਆਇਆ। ਇਸ ਵੇਲੇ ਬ੍ਰੈਂਟ ਕਰੂਡ 65.17 ਡਾਲਰ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ ਅਤੇ ਵੈਸਟ ਟੈਕਸਸ ਇੰਟਰਮੀਡੀਏਟ ਕਰੂਡ ਦੀ ਕੀਮਤ ਪ੍ਰਤੀ ਬੈਰਲ 59.31 ਡਾਲਰ ਦੱਸੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਆਈਆਈਏ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਮੰਗ ਵਾਧੇ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਭਾਰਤ 2020 ਦੇ ਅੱਧ ਤੱਕ ਚੀਨ ਨੂੰ ਪਛਾੜ ਦੇਵੇਗਾ। ਏਜੰਸੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਰਣਨੀਤਕ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਵਧਾਉਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ। ਏਜੰਸੀ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਫਤਹਿ ਬੀਰੋਲ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਰਣਨੀਤਕ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੇ ਭੰਡਾਰ ਇਸ ਦੇ 10 ਦਿਨਾਂ ਦਰਾਮਦ ਦੇ ਬਰਾਬਰ ਹਨ।

ਇਹ ਮੁਸ਼ਕਲ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਆਈ.ਈ.ਏ. ਅਨੁਮਾਨ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੱਚੇ ਤੇਲ ਦੀ ਮੰਗ 2017 ਵਿਚ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ 6.7 ਮਿਲੀਅਨ ਬੈਰਲ ਤੋਂ ਵੱਧ ਕੇ 2024 ਵਿਚ 6 ਮਿਲੀਅਨ ਬੈਰਲ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਨ ਹੋ ਜਾਵੇਗੀ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ, ਚੀਨ ਦੀ ਮੰਗ ਵਿਕਾਸ ਦਰ 2020 ਦੇ ਮੱਧ ਤੱਕ ਭਾਰਤ ਨਾਲੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਜਿਹੀ ਘੱਟ ਰਹਿਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਹੈ।

Punjabi News  ਨਾਲ ਜੁੜੀ ਹੋਰ ਅਪਡੇਟ ਲਗਾਤਾਰ ਹਾਸਲ ਕਰਨ ਲਈ ਸਾਨੂੰ  Facebook ਤੇ ਲਾਈਕ Twitter  ਤੇ follow ਕਰੋ।