Ips, Vijay Singh

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਦਾ ਅੱਜ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕਰੇਜ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਸਰਕਾਰੀ ਅਫਸਰ ਬਣ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਪੁੱਛ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਹੋਰ ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸਰਕਾਰੀ ਟੀਚਰ ਹੀ ਬਣ ਜਾਵੇ ਤਾਂ ਵੱਡੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਪਛੜੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਕਿਸਾਨ ਪਰਵਾਰ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਆਈਪੀਐਸ ਅਫਸਰ ਵਿਜੈ ਸਿੰਘ ਗੁੱਜਰ ਵੀ ਕੁੱਝ ਅਜਿਹੇ ਪਰਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਨ।

ਜਿੱਥੇ ਪਿਤਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਵਿਸ਼ਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਦੀ ਪੜਾਈ ਕਰਾਈ ਤਾਂਕਿ ਉਹ ਸਰਕਾਰੀ ਟੀਚਰ ਬਣ ਜਾਵੇ।   ਲੇਕਿਨ, ਉਹ ਟੀਚਰ ਨਹੀਂ ਬਨਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ ਤਾਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਭਰਤੀ ਲਈ ਦਿੱਲੀ ਆ ਗਏ। ਇੱਥੇ ਹਾਲਾਤ ਅਜਿਹੇ ਮੁੜੇ ਕਿ ਉਹ ਇੱਕ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਇੱਕ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਬਦਲਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਈਪੀਐਸ ਅਫਸਰ ਬਨਣ ਦੀ ਆਸ ਲਈ ਇਸਦੀ ਤਿਆਰੀ ਵਿੱਚ ਲੱਗ ਗਏ ਅਤੇ ਸੱਤ ਸਾਲ ਨੌਕਰੀ ਦੇ ਨਾਲ  ਪੜਾਈ ਕਰਕੇ ਆਖਰਕਾਰ IPS ਬਣ ਹੀ ਗਏ।

ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਾਨੂੰ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਹੈ ਜੋ ਨੌਕਰੀ ਅਤੇ ਸੈਟਲ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਭਰ ਵਿੱਚ ਸੀਮਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਜੈ ਸਿੰਘ  ਗੁੱਜਰ ਦੀ ਇਸ ਕਹਾਣੀ ਤੋਂ ਜਰੂਰ ਸਿੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਵੀਡੀਓ ਇੰਟਰਵਿਊ ਵਿੱਚ ਵਿਜੈ ਸਿੰਘ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ  ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਲਕਸ਼ਮਣ ਸਿੰਘ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਮਾਂ ਹਾਉਸ ਵਾਇਫ ਹਨ।

ਉਹ ਪੰਜ ਭਰਾ ਭੈਣਾਂ ਵਿੱਚ ਤੀਸਰੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਹਨ। ਉਹ ਘਰ ‘ਤੇ ਪੜਾਈ ਦੇ ਨਾਲ ਪਿਤਾ ਦੇ ਪਸ਼ੂਪਾਲਣ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਪਿਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਸਵੇਰੇ ਚਾਰ ਤੋਂ ਅੱਠ ਵਜੇ ਤੱਕ ਫਸਲ ਕਟਾਉਣ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਵੰਡਾਉਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਗਰਮੀਆਂ ‘ਚ ਊਂਠਾਂ ਨੂੰ ਜੁਤਾਈ ਲਈ ਟ੍ਰੇਂਡ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਜਾਂਦੀ ਸਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਟ੍ਰੇਂਡ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਿਤਾ ਪੁੱਛ ਕੇ ਮੇਲੇ ਵਿੱਚ ਜਾ ਕੇ ਵੇਚ ਆਉਂਦੇ ਸਨ। ਘਰ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਾਤ ਅਜਿਹੇ ਨਹੀਂ ਸਨ ਕਿ ਬਹੁਤ ਚੰਗੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਪੜ ਸਕਣ ਸੋ ਸਰਕਾਰੀ ਨੌਕਰੀ ਲਈ ਪਿਤਾ ਨੇ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਨਾਲ ਸ਼ਾਸਤਰੀ ਕਰਨ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦੇ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

ਪਾਪਾ ਦਾ ਪੜ੍ਹਾਈ ਉੱਤੇ ਬਹੁਤ ਜ਼ੋਰ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭੈਣ ਨੂੰ ਵੀ ਪੜਾਇਆ ਅੱਜ ਉਹ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਮਹਿਲਾ ਗਰੇਜੁਏਟ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪੜਾਈ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਸ਼ਾਇਦ ਟੀਚਰ ਬਨਣ ਦੀ ਇੱਛਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਸੋ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਵਿੱਚ ਭਰਤੀ ਨਿਕਲੀ ਸੀ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਭਰਤੀ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਦੋਸਤ ਨੇ ਹੈਲਪ ਕੀਤੀ। ਦਿੱਲੀ ਆ ਗਿਆ ਇੱਕ ਮਹੀਨੇ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ, ਪੇਪਰ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ 100 ਵਿੱਚ 89 ਠੀਕ ਸਨ। ਤੱਦ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤ ਦਾ ਹੋ ਕੇ ਵੀ ਮੈਥ ਰੀਜਨਿੰਗ ਵਿੱਚ ਵਧੀਆ ਕੀਤਾ। ਉਸਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਬ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਦੀ ਭਰਤੀ ਵਿੱਚ ਜਾਣ ਦੀ ਸੋਚੀ।  

ਫਿਰ ਜੂਨ 2010 ਵਿੱਚ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਜੁਆਇੰਨ ਕਰ ਲਿਆ। ਸਬ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਦਾ ਰਿਜਲਟ ਆਇਆ ਤਾਂ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਕਾਫ਼ੀ ਕੁਝ ਮਿਲ ਗਿਆ, ਲੇਕਿਨ ਯਾਦ ਆਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਦੀ ਡਿਊਟੀ ਦੌਰਾਨ ਮੈਂ ਵੇਖਿਆ ਕਿ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡੀਸੀਪੀ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕੰਮ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਦਾਰੀ ਵੇਖੀ। ਵੇਖਕੇ ਲੱਗਿਆ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਵੀ ਇਸਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।  

ਲੇਕਿਨ ਮਨ ਵਿੱਚ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਸੀ ਜਿਵੇਂ ਕ‌ਿ ਪਿੰਡ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਸੋਚਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਇਹ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ। ਲੇਕਿਨ ਇੱਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਵੀ ਨੈਟ ਤੋਂ ਮੈਂ ਇਸਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਟਾਪਰਸ ਨੇ ਜੋ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਉਸੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ। ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਅੱਗੇ ਜੇਕਰ ਮੇਰਾ ਆਈਪੀਐਸ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸੀ ਦੌਰਾਨ ਐਸਐਸਸੀ ਸੀਜੀਐਲ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਸੀ,  ਸੋ ਮੈਂ ਕਸਟਮਅਫਸਰ ਦੇ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਜੁਆਇੰਨ ਕੀਤਾ। ਉੱਥੇ ਫਿਰ ਜਾਬ ਛੱਡੀ, ਉੱਥੋਂ ਆਕੇ ਇਨਕਮ ਟੈਕਸ ਵਿੱਚ 2014  ਵਿੱਚ ਜੁਆਇੰਨ ਕੀਤਾ। ਮਨ ਵਿੱਚ ਯੂਪੀਐਸਸੀ ਹੀ ਸੀ ਕਿਤੇ, ਨਾਲ ਡਰ ਵੀ ਸੀ ਕਿ ਸ਼ਾਇਦ ਮੈਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਪਾਵਾਂਗਾ।  

ਫਿਰ 2013 ਵਿੱਚ ਯੂਪੀਐਸਸੀ ਦਿੱਤਾ ਕਿਸੇ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਦੱਸੇ ਤਾਂ ਪ੍ਰੀਲਿੰਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਸੀਸੈਟ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਨੰਬਰ ਸਨ। 2014 ਵਿੱਚ ਵੀ ਫਿਰ ਦਿੱਤਾ ਤਾਂ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ। ਤੱਦ ਮੈਨੂੰ ਪਤਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਸੀ ਬੁੱਕ ਸਿਲੈਕਸ਼ਨ ਕਿਵੇਂ ਕਰਨਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ 2014 ਦਾ ਅਟੇਂਪਟ ਖ਼ਰਾਬ ਹੋ ਗਿਆ ਤਾਂ ਆਪਣੇ ਕਲੀਗ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੈਂ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।  

ਲੇਕਿਨ ਕਾਨਫੀਡੈਂਸ ਆ ਗਿਆ ਕਿ ਜੇਕਰ ਠੀਕ ਡਾਇਰੇਕਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ ਹੋਵੇ ਜਰੂਰ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿਉਂਕਿ ਬਿਨਾਂ ਤਿਆਰੀ  ਤੋਂ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਵਿਚ ਯੂਪੀਏਸਸੀ ਇੰਟਰਵਊ ਤੱਕ ਆ ਗਏ ਸਨ। ਲੇਕਿਨ 2018 ਵਿੱਚ ਮੇਰੀ ਮਿਹਨਤ ਰੰਗ ਲਿਆ ਚੁੱਕੀ ਸੀ। ਸਾਲ 2017 ਦੇ ਰਿਜਲਟ ਵਿੱਚ ਯੂਪੀਐਸਸੀ ਦੀ ਪਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ 547ਵੀਆਂ ਰੈਂਕ ਹਾਸਲ ਕਰ ਲਈ ਸੀ। ਮੇਰੇ ਘਰ ਵਿੱਚ ਮੰਨ ਲਉ ਮੇਲਾ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਹਰ ਕੋਈ ਖੁਸ਼ ਸੀ, ਮੈਨੂੰ ਆਈਪੀਐਸ ਕੈਡਰ ਮਿਲਿਆ।