ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ: ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਛੱਤੀਸਿੰਘਪੁਰਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿੱਚ 35 ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕਤਲ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਦਿੱਲੀ ਤਿੰਨ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਨਾਗਰਿਕਤਾ ਸੰਸ਼ੋਧਨ ਕਾਨੂੰਨ ਯਾਨੀ CAA  ਦੇ ਮਸਲੇ ‘ਤੇ ਅੱਗ ਭੜਕ ਰਹੀ ਹੈ। ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਉਤਰ-ਪੂਰਵੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਜਾਫਰਾਬਾਦ, ਮੌਜਪੁਰ, ਸ਼ਾਹੀਨ ਬਾਗ,  ਭਜਨਪੁਰਾ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਨੇ 17 ਜਿੰਦਗੀਆਂ ਮੌਤ ਦੇ ਰਾਹ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।  ਕਈ ਘਰਾਂ,  ਦੁਕਾਨਾਂ,ਗੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾੜ ਕੇ ਸੁਆਹ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।

150 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਲੋਕ ਜਖ਼ਮੀ ਹਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚੋਂ ਕਈ ਹਸਪਤਾਲ ਵਿੱਚ ਜਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਵਿੱਚ ਜੂਝ ਰਹੇ ਹਨ। ਹੁਣ ਹਾਲਾਤ ਕਾਬੂ ‘ਚ ਦੱਸੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਤਣਾਅ ਹਲੇ ਵੀ ਜਾਰੀ ਹੈ। ਹਿੰਸਾ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹੈਡ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਰਤਨ ਲਾਲ ਦੀ ਵੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ। ਬੀਜੇਪੀ ਸੰਸਦ ਮੀਨਾਕਸ਼ੀ ਲੇਖੀ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ‘ਚ ਹਿੰਸਾ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਸਾਜਿਸ਼ ਦੀ ਡਰ ਦੱਸਿਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਤਨ ਲਾਲ ਦੀ ਮੌਤ ਦੀ ਘਟਨਾ ਦੀ ਤੁਲਨਾ ਸਾਲ 2000 ‘ਚ ਬਿਲ ਕਲਿੰਟਨ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਛੱਤੀਸਿੰਘਪੁਰਾ ‘ਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਨਾਲ ਕੀਤੀ।  

ਹੈਡ ਕਾਂਸਟੇਬਲ ਰਤਨ ਲਾਲ ਦੀ ਨਿਰਦਏ ਅਤੇ ਬਰਬਰਤਾਪੂਰਨ ਮੌਤ ਦੇ ਬਾਰੇ ‘ਚ ਸੁਣਕੇ ਹੈਰਾਨ ਹਾਂ। ਇਹ ਮੈਨੂੰ ਕਲਿੰਟਨ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੇ ਸਮੇਂ ਛੱਤੀਸਿੰਘਪੁਰਾ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਯਾਦ ਦਵਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਘਟਨਾਵਾਂ ਬਦਲ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਲੇਕਿਨ ਭਾਰਤ ਵਿਰੋਧੀ ਤਾਕਤਾਂ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਸ਼ਰਮਿੰਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਚਾਲ ਹੈ। ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਚਿੰਤ ਰਹਿਣ ਦੀ ਪ੍ਰਾਰਥਨਾ ਹੈ।

ਕੀ ਹੈ ਛੱਤੀਸਿੰਘਪੁਰਾ ਕਤਲੇਆਮ ਮਾਮਲਾ

ਸਾਲ 2000 ਵਿੱਚ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਬਿਲ ਕਲਿੰਟਨ ਭਾਰਤ ਦੌਰੇ ‘ਤੇ ਆਏ ਸਨ। ਉਸ ਸਮੇਂ 22 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਕੋਈ ਅਮਰੀਕੀ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਭਾਰਤ ਆ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਉਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਸਨ। ਕਲਿੰਟਨ ਦੇ ਭਾਰਤ ਆਉਣੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ 20 ਮਾਰਚ, 2000 ਨੂੰ ਫੌਜ ਦੀ ਵਰਦੀ ਪਹਿਨੇ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਨੇ 35 ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਗੋਲੀ ਮਾਰਕੇ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ।

ਇਹ ਘਟਨਾ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ 70 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਛੱਤੀਸਿੰਘਪੁਰਾ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਈ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ। ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਅਤਿਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨ ਲਸ਼ਕਰ ਏ ਤਇਬਾ ‘ਤੇ ਲੱਗਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਲਸ਼ਕਰ ਨੂੰ ਹਿਜਬੁਲ ਮੁਜਾਹਿਦੀਨ ਤੋਂ ਮਦਦ ਮਿਲੀ।  

ਫੌਜ ਦੀ ਵਰਦੀ ਵਿੱਚ ਆਏ ਅਤਿਵਾਦੀ

ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਮੁਤਾਬਿਕ,  40 ਤੋਂ 50 ਅਤਿਵਾਦੀ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ 7.20 ਮਿੰਟ ‘ਤੇ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲ ਹੋਏ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਲਾਇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਦਾ ਗੜ੍ਹ ਵਾਲਾ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਅਕਸਰ ਸਰਚ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਚਲਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਵਜ੍ਹਾ ਨਾਲ ਜਦੋਂ ਛੱਤੀਸਿੰਘਪੁਰਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਦੋ ਲਾਇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਹੋਣ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦਿਮਾਗ ਨਹੀਂ ਲਗਾਇਆ।

ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਫੌਜੀ ਹੀ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਜਾਂਚ  ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਲੇ ਜਾਣਗੇ। ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਅਤਿਵਾਦੀ ਹਿੰਦੀ ਅਤੇ ਉਰਦੂ ਬੋਲ ਰਹੇ ਸਨ। ਲਾਇਨਾਂ ਵਿੱਚ ਖੜਾ ਕਰਨ ਦੇ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੋਲੀਆਂ ਨਾਲ ਭੁੰਨ ਦਿੱਤਾ। ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਰਨ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ‘ਭਾਰਤ ਦੀ ਮਾਤਾ ਦੀ ਜੈ’ ਅਤੇ ‘ਜੈ ਬਜਰੰਗ ਬਲਵਾਨ’  ਦੇ ਨਾਹਰੇ ਲਗਾਏ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁੰਮਰਾਹ ਕਰਨ ਲਈ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੈਂਤੜੇ ਪਰਖੇ। ਤਤਕਾਲੀਨ ਪੀਐਮ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ ‘ਐਥਨਿਕ ਕਲੀਂਜਿੰਗ’ ਯਾਨੀ ਜਾਤੀ ਕਤਲੇਆਮ ਦੱਸਿਆ ਸੀ।

ਉਥੇ ਹੀ ਕਲਿੰਟਨ ਨੇ ਹਮਲੇ ਨੂੰ ਅਸੱਭਯ ਦੱਸਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਤਕਾਲੀਨ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਬ੍ਰਜੇਸ਼ ਮਿਸ਼ਰਾ ਨੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦਾ ਦੋਸ਼ੀ ਲਸ਼ਕਰ ਏ ਤਇਬਾ ਅਤੇ ਹਿਜਬੁਲ ਮੁਜਾਹਿਦੀਨ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਅਤਿਵਾਦੀ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਹੋਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।  

ਜਿੰਦਾਲ ਅਤੇ ਹੇਡਲੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਸੀ,  ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਕੀ ਸੀ ਭੂਮਿਕਾ

ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਵਾਲ ਉੱਠੇ। ਕਈ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਦਾ ਹੱਥ ਹੋਣ ਦੇ ਇਲਜ਼ਾਮ ਲਗਾਏ। ਲੇਕਿਨ ਇਸਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਨਹੀਂ ਕਰਾਈ ਗਈ, ਹਾਲਾਂਕਿ ਸਾਲ 2006 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਅਬੂ ਜਿੰਦਾਲ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਛੱਤੀਸਿੰਘਪੁਰਾ ਕਤਲੇਆਮ ਲਸ਼ਕਰ ਨੇ ਹੀ ਕਰਾਇਆ ਸੀ।

ਉਸਨੇ ਦੱਸਿਆ ਸੀ ਕਿ ਲਸ਼ਕਰ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਦੋਸ਼ੀ ਭੱਟ ਦੀ ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸੀ। ਚਾਰ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਸਾਲ 2010 ਵਿੱਚ ਮੁੰਬਈ ਹਮਲਿਆਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਡੇਵਿਡ ਹੇਡਲੀ ਨੇ ਨੈਸ਼ਨਲ ਇੰਵੇਸਟਿਗੇਸ਼ਨ ਏਜੰਸੀ ਯਾਨੀ ਐਨਆਈਏ ਨੂੰ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ।  

ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ 5 ਦਿਨ ਬਾਅਦ ਪਾਥਰੀਬਲ ਮੁੱਠਭੇੜ

ਛੱਤੀਸਿੰਘਪੁਰਾ ਕਤਲੇਆਮ ਤੋਂ ਪੰਜ ਦਿਨ ਬਾਅਦ 25 ਮਾਰਚ, 2000 ਨੂੰ ਫੌਜ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਸਨੇ ਮੁੱਠਭੇੜ ਵਿੱਚ ਇਸ ਕਤਲੇਆਮ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਪੰਜ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਲੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਦੋਸ਼ੀ ਪੰਜ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਅਤਿਵਾਦੀਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰ ਗਿਰਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹ ਕਥਿਤ ਮੁੱਠਭੇੜ ਅਨੰਤਨਾਗ ਜਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਾਥਰੀਬਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਹੋਈ।

ਇਸ ਵਿੱਚ ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਰਾਇਫਲਸ ਵਿੱਚ ਤੈਨਾਤ ਤਤਕਾਲੀਨ ਕਰਨਲ ਅਜੈ ਸਕਸੇਨਾ, ਲੈਫਟਿਨੇਂਟ ਕਰਨਲ ਬਰਜਿੰਦਰ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ , ਲੈਫਟਿਨੇਂਟ ਸੌਰਭ ਸ਼ਰਮਾ  ,  ਲੈਫਟਿਨੇਂਟ ਅਮਿਤ ਸ਼ਰਮਾ ਅਤੇ ਨਾਇਬ ਸੂਬੇਦਾਰ ਇਦਰੀਸ ਖਾਨ  ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ਾਮਿਲ ਸੀ। ਇਸ ਮੁੱਠਭੇੜ ਉੱਤੇ ਕਾਫ਼ੀ ਸਵਾਲ ਉੱਠੇ ਸਨ। ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਪਰਵਾਰਾਂ ਦਾ ਇਲਜ਼ਾਮ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਮੁੱਠਭੇੜ ਫਰਜੀ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਗਏ ਲੋਕ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਹੀਂ,  ਕਸ਼ਮੀਰੀ ਸਨ।

ਇਸ ਉੱਤੇ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਜਾਂਚ ਸੌਂਪੀ। ਜਾਂਚ  ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸੀਬੀਆਈ ਨੇ 19 ਮਾਰਚ ,  2012 ਨੂੰ ਸੁਪ੍ਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਮੁੱਠਭੇੜ ਫਰਜੀ ਸੀ, ਲੇਕਿਨ ਫੌਜ ਨੇ 23 ਜਨਵਰੀ,  2014 ਨੂੰ ਮਾਮਲੇ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੇ ਵਲੋਂ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਕਿ ਆਰੋਪੀ ਅਫਸਰਾਂ ਅਤੇ ਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਕੋਈ ਸਬੂਤ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇ।