From 1998 to 2022: India's performance in the last six CWG editions

ਬਰਮਿੰਘਮ: ਇੰਗਲੈਂਡ ਦੇ ਬਰਮਿੰਘਮ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ 2022 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕੁੱਲ 215 ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਭਾਰਤੀ ਟੀਮ ਦੇ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਦਾ ਕੁਸ਼ਤੀ, ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ, ਹਾਕੀ, ਬੈਡਮਿੰਟਨ, ਵੇਟਲਿਫਟਿੰਗ, ਅਥਲੈਟਿਕਸ, ਮਹਿਲਾ ਕ੍ਰਿਕਟ, ਟੇਬਲ ਟੈਨਿਸ ਵਰਗੀਆਂ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣਾ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਿਆ ਹੈ। ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਅੱਜ ਆਖ਼ਰੀ ਦਿਨ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਖਿਡਾਰੀਆਂ ਨੇ 22 ਸੋਨ ਤਮਗਿਆਂ ਸਣੇ ਕੁੱਲ 60 ਤਮਗੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਝੋਲੀ ਪਾਏ ਹਨ। ਮੈਡਲ ਸੂਚੀ ਚ ਭਾਰਤ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ’ਤੇ ਹੈ।  

Commonwealth Games

1930 ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਨੇ 18ਵੀਂ ਵਾਰ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਾਲ 2010 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਭਾਰਤ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਫਲ ਮੰਨੀਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ ਜਿੱਥੇ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਕੁੱਲ 101 ਤਮਗੇ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਵੀ ਹੋਇਆ ਕਿਉਂਕਿ ਭਾਰਤ ਉਸ ਸਮੇਂ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਦੇਸ਼ ਸੀ। ਜੇਕਰ ਸਾਲ 2018 ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇੱਥੇ ਵੀ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕੀਤਾ ਸੀ ਪਰ ਉਦੋਂ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ 66 ਮੈਡਲ ਮਿਲੇ ਸਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਅੱਜ ਅਸੀਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ 'ਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹੁਣ ਤੱਕ ਦੇ ਸਫਰ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਾਂ।

Commonwealth Games 2022

1998 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ (25 ਤਮਗ਼ੇ)

1998 ਵਿਚ ਕੁਆਲੰਪੁਰ ਵਿਖੇ ਹੋਈਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ 20ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੀਆਂ ਆਖਰੀ ਖੇਡਾਂ ਸਨ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਇਹ ਕਿਸੇ ਏਸ਼ੀਆਈ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪਹਿਲੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਸਨ। ਕ੍ਰਿਕਟ ਅਤੇ ਹਾਕੀ ਵਰਗੀਆਂ ਹੋਰ ਖੇਡਾਂ ਨੂੰ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਰਤੀ ਕ੍ਰਿਕਟ ਟੀਮ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਅਜੇ ਜਡੇਜਾ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ ਅਤੇ ਇਸ ਵਿਚ ਸਚਿਨ ਤੇਂਦੁਲਕਰ ਅਤੇ ਅਨਿਲ ਕੁੰਬਲੇ ਵਰਗੇ ਦਿੱਗਜ ਖਿਡਾਰੀ ਸਨ। ਭਾਰਤ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ 'ਚ ਜਗ੍ਹਾ ਬਣਾਉਣ 'ਚ ਨਾਕਾਮ ਰਿਹਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਗਰੁੱਪ 'ਚ ਤੀਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ। ਪੁਰਸ਼ ਹਾਕੀ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਸੈਮੀਫਾਈਨਲ ਵਿਚ ਪਹੁੰਚਿਆ ਪਰ ਮਲੇਸ਼ੀਆ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਿਆ ਅਤੇ ਫਿਰ ਕਾਂਸੀ ਦੇ ਤਮਗੇ ਲਈ ਮੈਚ ਵਿਚ ਇੰਗਲੈਂਡ ਤੋਂ ਹਾਰ ਗਿਆ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਭਾਰਤ 25 ਤਮਗੇ (7 ਸੋਨ, 10 ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ 8 ਕਾਂਸੀ) ਦੇ ਨਾਲ ਤਮਗ਼ਾ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਅੱਠਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ।

Commonwealth Games 2002

2002 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ (69 ਤਮਗ਼ੇ)

2002 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਮਾਨਚੈਸਟਰ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਸਨ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਕੁੱਲ 69 ਤਮਗੇ ਜਿੱਤੇ ਸਨ। ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ 30 ਸੋਨ, 22 ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ 17 ਕਾਂਸੀ ਸਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਭਾਰਤ ਨੇ ਤਗਮਿਆਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਚੌਥਾ ਸਥਾਨ ਹਾਸਲ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸੂਰਜ ਲਤਾ ਦੇਵੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੀ ਭਾਰਤੀ ਮਹਿਲਾ ਹਾਕੀ ਟੀਮ ਨੇ ਫਾਈਨਲ 'ਚ ਮੇਜ਼ਬਾਨ ਇੰਗਲੈਂਡ ਨੂੰ 3-2 ਨਾਲ ਹਰਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਪਹਿਲਾ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਹਾਕੀ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਭਾਰਤ ਨੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ੀ ਵਿਚ 14 ਸੋਨ ਤਮਗੇ, ਵੇਟਲਿਫਟਿੰਗ ਵਿਚ 11 ਸੋਨ ਤਮਗੇ, ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਿਚ 3 ਅਤੇ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਵਿਚ 1 ਸੋਨ ਤਮਗ਼ਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਭਾਰਤੀ ਵੇਟਲਿਫਟਰਾਂ ਅਤੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੇ ਵੀ ਕ੍ਰਮਵਾਰ 9 ਅਤੇ 7 ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਮਗੇ ਜਿੱਤੇ, ਕੁਸ਼ਤੀ ਵਿਚ 3 ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਮਗੇ ਜਿੱਤੇ, ਜਦਕਿ ਅਥਲੈਟਿਕਸ, ਜੂਡੋ ਅਤੇ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਨੇ ਇੱਕ-ਇੱਕ ਚਾਂਦੀ ਦੇ ਤਮਗੇ ਜਿੱਤੇ। ਅਥਲੈਟਿਕਸ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਇਕਲੌਤਾ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਗ਼ਮਾ ਅੰਜੂ ਬੌਬੀ ਜਾਰਜ ਨੇ ਜਿੱਤਿਆ, ਜਦਕਿ ਵੇਟਲਿਫਟਰਾਂ ਨੇ 7 ਕਾਂਸੀ, ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ਾਂ ਨੇ 3, ਟੇਬਲ ਟੈਨਿਸ ਵਿਚ 3 ਅਤੇ ਜੂਡੋ, ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਅਤੇ ਬੈਡਮਿੰਟਨ ਵਿਚ 1-1 ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ।

Commonwealth Games 2006

2006 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ (50 ਤਮਗ਼ੇ)

2006 ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਮੈਲਬੌਰਨ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ ਸਮਰੇਸ਼ ਜੰਗ ਨੇ ਉਦਘਾਟਨੀ ਡੇਵਿਡ ਡਿਕਸਨ ਅਵਾਰਡ ਜਿੱਤਿਆ, ਜੋ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਹਰੇਕ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿਚ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਅਥਲੀਟ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਜੰਗ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਦੇ ਤਿੰਨ ਨਵੇਂ ਰਿਕਾਰਡ ਬਣਾਏ ਅਤੇ 7 ਤਮਗੇ ਜਿੱਤੇ, ਜਿਸ ਵਿਚ 5 ਸੋਨ, 1 ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ 1 ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਮਗ਼ਾ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਭਾਰਤ 22 ਸੋਨ, 17 ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ 11 ਕਾਂਸੀ ਸਣੇ ਕੁੱਲ 50 ਤਗਮਿਆਂ ਨਾਲ ਤਮਗਾ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਫਿਰ ਚੌਥੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ।

Commonwealth Games 2010

2010 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ (101 ਤਮਗ਼ੇ)

2010 ਦੇ ਐਡੀਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਨੇ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ 100 ਤਗਮਿਆਂ ਦਾ ਅੰਕੜਾ ਪਾਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਪਣਾ ਸਰਵੋਤਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਰਜ ਕੀਤਾ। ਭਾਰਤੀ ਦਲ ਨੇ 38 ਸੋਨ, 27 ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ 36 ਕਾਂਸੀ ਦੇ ਤਮਗੇ ਜਿੱਤੇ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕੁੱਲ 101 ਤਮਗੇ ਹੋ ਗਏ। ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਤੱਕ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਸਰਵੋਤਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਲਈ ਆਸਟਰੇਲੀਆ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅਤੇ ਇੰਗਲੈਂਡ ਤੋਂ 1 ਸੋਨ ਤਮਗੇ ਨਾਲ ਦੂਜੇ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ।

Commonwealth Games 2014

2014 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ (64 ਤਮਗ਼ੇ)

ਗਲਾਸਗੋ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ 2014 ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਕੁਝ ਭਾਰਤੀ ਐਥਲੀਟਾਂ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸ ਰਚਿਆ ਵਿਕਾਸ ਗੋਵੜਾ (ਪੁਰਸ਼ ਡਿਸਕਸ) ਨੇ 56 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਪੁਰਸ਼ ਅਥਲੈਟਿਕਸ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਜੋਸ਼ਨਾ ਚਿਨੱਪਾ ਅਤੇ ਦੀਪਿਕਾ ਪੱਲੀਕਲ ਨੇ ਸਕੁਐਸ਼ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਲਈ ਪਹਿਲਾ CWG ਸੋਨ ਤਮਗਾ ਜਿੱਤਿਆ। ਪਾਰੂਪੱਲੀ ਕਸ਼ਯਪ ਬੈਡਮਿੰਟਨ ਸਿੰਗਲਜ਼ ਵਿਚ ਸੋਨ ਤਗ਼ਮਾ ਜਿੱਤਣ ਵਾਲਾ 32 ਸਾਲਾਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਪੁਰਸ਼ ਸ਼ਟਲਰ ਬਣਿਆ। ਦੀਪਾ ਕਰਮਾਕਰ ਦਾ ਕਾਂਸੀ ਦਾ ਤਮਗ਼ਾ ਅੰਤਰਰਾਸ਼ਟਰੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਜਿਮਨਾਸਟਿਕ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਤਮਗ਼ਾ ਸੀ। ਕੁੱਲ ਮਿਲਾ ਕੇ ਭਾਰਤ 64 ਤਮਗੇ (15 ਸੋਨ, 30 ਚਾਂਦੀ ਅਤੇ 19 ਕਾਂਸੀ) ਜਿੱਤ ਕੇ ਤਮਗਾ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਪੰਜਵੇਂ ਸਥਾਨ 'ਤੇ ਰਿਹਾ।

Commonwealth Games

2018 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ (66 ਤਮਗ਼ੇ)

2018 ਦੀਆਂ ਰਾਸ਼ਟਰਮੰਡਲ ਖੇਡਾਂ ਗੋਲਡ ਕੋਸਟ ਵਿਚ ਹੋਈਆਂ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਮੁੱਚੀ ਤਗਮਿਆਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 2 ਤਮਗੇ ਵੱਧ ਕੇ 66 ਤਗਮਿਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਰਤ ਨੂੰ ਤਮਗੇ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿਚ ਤੀਜਾ ਸਥਾਨ ਮਿਲਿਆ। ਭਾਰਤ ਵੇਟਲਿਫਟਿੰਗ, ਨਿਸ਼ਾਨੇਬਾਜ਼ੀ, ਕੁਸ਼ਤੀ, ਬੈਡਮਿੰਟਨ ਅਤੇ ਟੇਬਲ ਟੈਨਿਸ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਉਭਰਿਆ ਅਤੇ ਮੁੱਕੇਬਾਜ਼ੀ ਵਿਚ ਦੂਜਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਦੇਸ਼ ਬਣ ਗਿਆ।