ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਾਕਿ ਫੌਜੀ ਵੀ ਕਰਦੇ ਸਨ ਸਲਾਮ, ਪੜ੍ਹੋ ਭਾਰਤ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
ਜਿਸ ਲਈ ਫੌਜੀ ਅਫਸਰ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨਾਲ ਲੜੇ ਸਨ
ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ - 1948 ਵਿਚ ਪੰਡਿਤ ਜਵਾਹਰ ਲਾਲ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਨਵਾਂ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਨਿਯੁਕਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਮੀਟਿੰਗ ਬੁਲਾਈ ਸੀ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਆਗੂ ਅਤੇ ਫ਼ੌਜੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਹਾਜ਼ਰ ਸਨ। ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿੱਚ ਪੰਡਿਤ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਕਿਹਾ-
'ਮੈਨੂੰ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਕਿਸੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਫੌਜੀ ਅਫ਼ਸਰ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦਾ ਮੁਖੀ ਬਣਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਫੌਜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਨਹੀਂ ਹੈ।
ਉਦੋਂ ਹੀ ਇਸ ਮੀਟਿੰਗ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਨੱਥੂ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ- 'ਸਾਡੇ ਕੋਲ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਕਿਉਂ ਨਾ ਕਿਸੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਬਣਾਇਆ ਜਾਵੇ।'
ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਪੰਡਿਤ ਨਹਿਰੂ ਨੇ ਪੁੱਛਿਆ, ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਜਨਰਲ ਬਣਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹੋ? ਨੱਥੂ ਸਿੰਘ ਰਾਠੌਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਹ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਕੁੱਝ ਮਹੀਨਿਆਂ ਬਾਅਦ 15 ਜਨਵਰੀ 1949 ਨੂੰ ਜਨਰਲ ਕੇ.ਐਮ. ਕਰਿਅੱਪਾ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਬਣੇ।
ਅੱਜ ਜਨਰਲ ਕੇ.ਐਮ. ਕਰਿਅੱਪਾ ਦੇ 123ਵੇਂ ਜਨਮ ਦਿਨ 'ਤੇ ਅਸੀਂ ਜਾਣਾਂਗੇ ਕਿ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਭਾਰਤ ਲਈ ਕਿੰਨੇ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਕੈਦ ਆਪਣੇ ਬੇਟੇ ਨੂੰ ਰਿਹਾਅ ਕਰਨ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਿਉਂ ਕੀਤਾ? ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ 'ਤੇ ਲਿਖੀ ਇਹ ਕਹਾਣੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਕੇ.ਸੀ. ਕਰਿਅੱਪਾ ਦੀ ਪੁਸਤਕ ‘ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ ਕੇ.ਐਮ. ਕਰਿਅੱਪਾ ਅਤੇ ਜਨਰਲ ਵੀ.ਕੇ.ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਇਨ ਦਾ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ’ ਵਿਚ ਲਿਖੀਆਂ ਗਈਆਂ ਗੱਲਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਿਤ ਹੈ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਕੋਟਾ ਵਿਚ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਕੋਚਿੰਗ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਜਾਨ, ਆਤਮਹੱਤਿਆ ਦਾ ਕਾਰਨ- ਅਫੇਅਰ, ਮਾਪਿਆਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ
ਕੇਐਮ ਕਰਿਅੱਪਾ ਦਾ ਜਨਮ 28 ਜਨਵਰੀ 1899 ਨੂੰ ਕਰਨਾਟਕ ਵਿਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਦੀਕੇਰੀ ਸੈਂਟਰਲ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹਨਾਂ ਨੇ 1917 ਵਿਚ ਪ੍ਰੈਜ਼ੀਡੈਂਸੀ ਕਾਲਜ, ਮਦਰਾਸ ਤੋਂ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੀ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੂੰ ਇੰਦੌਰ ਦੇ ਆਰਮੀ ਟਰੇਨਿੰਗ ਸਕੂਲ ਲਈ ਚੁਣਿਆ ਗਿਆ। ਇੱਥੋਂ ਸਿਖਲਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਦੇ ਹੀ 1919 ਵਿਚ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਕਮਿਸ਼ਨ ਮਿਲ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਹ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਸੈਕਿੰਡ ਲੈਫ਼ਟੀਨੈਂਟ ਬਣ ਗਏ।
ਬਾਅਦ ਵਿਚ 1942 ਵਿਚ ਕਰਿਅੱਪਾ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਨਲ ਦਾ ਦਰਜਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪਹਿਲੇ ਭਾਰਤੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਬਣੇ। ਇਸ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਫ਼ੌਜ ਦੀ ਇਸ ਪੋਸਟ 'ਤੇ ਸਿਰਫ਼ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਹੀ ਤਾਇਨਾਤ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ 1944 ਵਿਚ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ ਅਤੇ 5 ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਬਣੇ ਸਨ।
ਜਨਵਰੀ 1948 ਵਿਚ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਵਿਗੜ ਗਈ। 50 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਬਾਇਲੀ ਘੁਸਪੈਠੀਏ ਨੌਸ਼ਹਿਰਾ, ਲੇਹ ਅਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਹੋਰ ਸੈਕਟਰਾਂ ਵਿਚ ਆਏ ਸਨ ਤੇ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੋ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਰਾਂਚੀ ਵਿਚ ਤਾਇਨਾਤ ਫੌਜ ਦੀ ਪੂਰਬੀ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਮੁਖੀ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੂੰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਭੇਜਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਕਰਿਅੱਪਾ ਪੱਛਮੀ ਕਮਾਂਡ ਦੇ ਮੁਖੀ ਬਣਦੇ ਹੀ ਐਕਸ਼ਨ ਮੋਡ ਵਿਚ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਵੱਡੀ ਚੁਣੌਤੀ ਹੈ ਕਿ ਕਸ਼ਮੀਰ ਨੂੰ ਜਿੰਨੀ ਜਲਦੀ ਹੋ ਸਕੇ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣਾ ਸੀ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਹਰ ਕਿਸਾਨ ਪਰਿਵਾਰ ’ਤੇ ਔਸਤਨ 74,121 ਰੁਪਏ ਦਾ ਕਰਜ਼ਾ, 15 ਸਾਲ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਹੋਈ ਕਰਜ਼ਾਮੁਆਫੀ
ਇਸ ਲਈ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੀ ਪਸੰਦ ਦੇ ਇੱਕ ਫੌਜੀ ਅਫਸਰ ਜਨਰਲ ਥਿਮੱਈਆ ਨੂੰ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵਜੋਂ ਕਲਵੰਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਥਾਂ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ। ਜਨਰਲ ਥਿਮੱਈਆ ਨੇ ਤੁਰੰਤ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਚਾਰਜ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਲੇਹ ਨੂੰ ਜਾਣ ਵਾਲੀ ਸੜਕ 'ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਦਾ ਕਬਜ਼ਾ ਸੀ। ਇਹ ਰਸਤਾ ਉਦੋਂ ਤੱਕ ਖੋਲ੍ਹਿਆ ਨਹੀਂ ਜਾ ਸਕਦਾ ਸੀ ਜਦੋਂ ਤੱਕ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਜ਼ੋਜਿਲਾ ਅਤੇ ਕਾਰਗਿਲ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਕਰ ਲੈਂਦੀ। ਉੱਪਰੋਂ ਆਏ ਹੁਕਮਾਂ ਨੇ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਜ਼ੋਜਿਲਾ ਅਤੇ ਦਰਾਸ ਵੱਲ ਵਧਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਦਿੱਤਾ ਸੀ, ਪਰ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਅਣਦੇਖੀ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦਾ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤਾ।
ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵਾਂ ਪਾਸਿਆਂ ਤੋਂ ਘੰਟਿਆਂ ਤੱਕ ਚੱਲੀ ਜੰਗ ਵਿਚ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਨੇ ਨੌਸ਼ਹਿਰਾ ਅਤੇ ਝਾਂਗੜ ਨੂੰ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਕਰਵਾਇਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਕਬਾਇਲੀ ਵੀ ਜ਼ੋਜਿਲਾ ਅਤੇ ਕਾਰਗਿਲ ਤੋਂ ਭੱਜਣ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਹੋਏ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੇ ਭਾਵੇਂ ਉੱਚ ਹੁਕਮਾਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਨੂੰ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਧੱਕਿਆ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਦ ਲੇਹ ਅੱਜ ਭਾਰਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਾ ਹੁੰਦਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜ੍ਹੋ - ਏਅਰਫੋਰਸ ਦੇ ਸੁਖੋਈ-30 ਅਤੇ ਮਿਰਾਜ 2000 ਲੜਾਕੂ ਜਹਾਜ਼ ਵਿਚ ਹੋਈ ਟੱਕਰ, ਅਸਮਾਨ ਵਿਚ ਹੀ ਲੱਗੀ ਅੱਗ
ਲੇਹ ਨੂੰ ਆਜ਼ਾਦ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਸਰਹੱਦੀ ਪਿੰਡ ਤਿੱਥਵਾਲ ਦੇ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਗਏ ਸਨ। ਕੁਝ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਦੂਰ ਪਹਾੜੀ 'ਤੇ ਘੁਸਪੈਠੀਆਂ ਨੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰ ਲਿਆ ਸੀ। ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀ ਗੋਲੀ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਪਹਾੜੀ 'ਤੇ ਚੜ੍ਹ ਗਏ। ਦੂਜੇ ਪਾਸਿਓਂ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ ਅਤੇ ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਖੜ੍ਹੇ ਸੀ, ਉਸ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੂਰੀ 'ਤੇ ਇਕ ਗੋਲਾ ਡਿੱਗਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੇ ਹੱਸਦਿਆਂ ਕਿਹਾ- ਦੇਖੋ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਗੋਲੇ ਵੀ ਜਨਰਲ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।
ਉਸੇ ਸਮੇਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਸ਼੍ਰੀਨਗਰ ਤੋਂ ਉੜੀ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਾਰ 'ਤੇ ਫ਼ੌਜ ਦਾ ਝੰਡਾ ਅਤੇ ਤਾਰਾ ਲੱਗਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਉਥੇ ਤਾਇਨਾਤ ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਬੋਗੀ ਸੇਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਰ ਆਪਣੀ ਕਾਰ ਤੋਂ ਝੰਡਾ ਅਤੇ ਪਲੇਟ ਹਟਾ ਦਿਓ। ਦੁਸ਼ਮਣ ਵਾਹਨ 'ਤੇ ਸਨਾਈਪਰ ਨਾਲ ਹਮਲਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ 'ਤੇ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਨਹੀਂ, ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਅਜਿਹਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਤਾਂ ਸੈਨਿਕਾਂ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਘੱਟ ਜਾਵੇਗਾ। ਉਹ ਸੋਚਣਗੇ ਕਿ ਸਾਡਾ ਅਫ਼ਸਰ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਤੋਂ ਡਰਦਾ ਹੈ। ਕਾਰ ਅਜੇ ਕੁੱਝ ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਹੀ ਚੱਲੀ ਸੀ ਕਿ ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਅੱਗ ਲੱਗ ਗਈ। ਦਰਅਸਲ, ਬ੍ਰਿਗੇਡੀਅਰ ਬੋਗੀ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਸਹੀ ਸਾਬਤ ਹੋਈਆਂ। ਇਸ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਵਿੱਚ ਕਰਿਅੱਪਾ ਦੀ ਕਾਰ ਦਾ ਇੱਕ ਟਾਇਰ ਫਟ ਗਿਆ ਪਰ ਉਹ ਵਾਲ-ਵਾਲ ਬਚ ਗਏ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ 'ਚ ਕੈਦ ਹੋਇਆ ਪੁੱਤਰ ਤਾਂ ਬੋਲੇ- 'ਸਾਰੇ ਭਾਰਤੀ ਕੈਦੀ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਹਨ, ਛੱਡਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਛੱਡ ਦਿਓ' ਇਹ 1965 ਦੀ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜੰਗ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਇਸ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਫੌਜ ਤੋਂ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਕੇ.ਸੀ. ਨੰਦਾ ਕਰਿਅੱਪਾ ਏਅਰਫੋਰਸ ਵਿਚ ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਸੀ।
ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਕੇ.ਸੀ. ਨੰਦਾ ਕਰਿਅੱਪਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫ਼ੌਜ 'ਤੇ ਆਫ਼ਤ ਵਾਂਗ ਆਪਣੇ ਜਹਾਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਗੋਲੇ ਵਰ੍ਹਾ ਰਹੇ ਸਨ। ਫਿਰ ਉਹ ਗਲਤੀ ਨਾਲ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਸਰਹੱਦ ਵਿਚ ਦਾਖਲ ਹੋ ਗਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸ ਦਾ ਜਹਾਜ਼ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਹੋ ਗਿਆ। ਕਿਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੇ.ਸੀ. ਕਰਿਅੱਪਾ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਉਤਰੇ ਤਾਂ ਪਾਕਿ ਫੌਜ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਫੌਜ ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਉਹ ਸੇਵਾਮੁਕਤ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਦਾ ਪੁੱਤਰ ਹੈ, ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੇਡੀਓ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸਾਰਿਤ ਕੀਤੀ ਗਈ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫਲਾਈਟ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਕਰਿਅੱਪਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿਚ ਹੈ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਅਯੂਬ ਖਾਨ ਸਨ, ਜੋ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਦੇ ਅਧੀਨ ਫੌਜ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨੂੰ ਸਾਬਕਾ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ।
ਪਾਕਿਸਤਾਨੀ ਹਾਈ ਕਮਿਸ਼ਨਰ ਨੇ ਸਾਬਕਾ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨਾਲ ਫੋਨ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਚਾਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਪੁੱਤਰ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸਰ ਅਯੂਬ ਖਾਨ ਨੇ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਸਾਬਕਾ ਸੈਨਾ ਮੁਖੀ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਕੈਦ ਸਾਰੇ ਜਵਾਨ ਮੇਰੇ ਪੁੱਤਰ ਹਨ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਛੱਡਣਾ ਹੈ ਤਾਂ ਸਰਿਆਂ ਨੂੰ ਛੱਡੋ ਸਿਰਫ਼ ਨੰਦਾ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੂੰ ਨਹੀਂ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਬਾਅਦ ਵਿਚ ਸਾਰਿਆਂ ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਛੱਡ ਦਿੱਤਾ ਸੀ।
ਕੇਸੀ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ 'ਚ ਲਿਖਿਆ ਹੈ ਕਿ ਅਯੂਬ ਖਾਨ ਦੀ ਪਤਨੀ ਅਤੇ ਉਸ ਦਾ ਵੱਡਾ ਬੇਟਾ ਅਖਤਰ ਅਯੂਬ ਉਸ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਉਦੋਂ ਆਏ ਸਨ ਜਦੋਂ ਉਹ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਜੇਲ੍ਹ 'ਚ ਬੰਦ ਸੀ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਅਖ਼ਤਰ ਦੇ ਹੱਥ 'ਚ ਸਟੇਟ ਐਕਸਪ੍ਰੈਸ ਸਿਗਰਟਾਂ ਦਾ ਡੱਬਾ ਅਤੇ ਵੁੱਡਹਾਊਸ ਨਾਂ ਦਾ ਨਾਵਲ ਸੀ।
ਇੱਕ ਘਟਨਾ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਿਆਂ ਜਨਰਲ ਵੀ.ਕੇ. ਸਿੰਘ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ‘ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਇਨ ਇੰਡੀਅਨ ਆਰਮੀ’ ਵਿਚ ਲਿਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇੱਕ ਵਾਰ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਦੌਰੇ ਦੌਰਾਨ ਜਨਰਲ ਥਿਮੱਈਆ ਨਾਲ ਕਾਰ ਵਿਚ ਬੈਠੇ ਸਨ। ਦੋਵੇਂ ਫੌਜੀ ਅਫਸਰ ਕਸ਼ਮੀਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਥਾਵਾਂ 'ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਕੰਮ ਕਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ।
ਇਸ ਕਾਰਨ ਜਨਰਲ ਥਿਮੱਈਆ ਨੇ ਸਿਗਰੇਟ ਕੱਢ ਕੇ ਜਗਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਸਾਹ ਲੈਣ ਲੱਗੇ। ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੂੰ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣਾ ਪਸੰਦ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਅਜਿਹੇ 'ਚ ਉਹ ਥਿਮੱਈਆ ਵੱਲ ਦੇਖਣ ਲੱਗਾ। ਫਿਰ ਕੁਝ ਦੇਰ ਰੁਕ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਫੌਜ ਦੀ ਗੱਡੀ ਵਿਚ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣਾ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਸੁਣ ਕੇ ਥਿਮੱਈਆ ਨੇ ਸਿਗਰਟ ਬੁਝਾ ਦਿੱਤੀ।
ਕੁੱਝ ਦੂਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਨਰਲ ਥਿਮੱਈਆ ਨੂੰ ਇਕ ਵਾਰ ਫਿਰ ਸਿਗਰਟ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਮਹਿਸੂਸ ਹੋਈ। ਉਸ ਨੇ ਸਿਗਰਟ ਕੱਢ ਕੇ ਜੇਬ ਵਿਚ ਪਾ ਲਈ। ਕਰਿਅੱਪਾ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਅਫਸਰ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਸਮਝ ਗਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਕਿਹਾ, ਡਰਾਈਵਰ ਕਾਰ ਰੋਕੋ, ਥਿਮੱਈਆ ਜੀ ਨੇ ਸਿਗਰਟ ਪੀਣੀ ਹੈ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਪ੍ਰਤੀ ਉਸ ਦੇ ਪਿਆਰ ਦਾ ਸੰਕੇਤ ਦਿੱਤਾ।
ਇਹ ਵੀ ਪੜੋ - ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਕੀਤਾ ਨੋਟਿਸ, ‘ਡਰੱਗ ਰੈਕੇਟ ’ਚ ਫਸੇ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਕੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕੀਤੀ’
ਦੇਸ਼ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜਦੋਂ ਆਜ਼ਾਦ ਹਿੰਦ ਫ਼ੌਜ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਚੱਲੀ ਤਾਂ ਜਨਰਲ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੇ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਇਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਤਾਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੋਂ ਅਛੂਤ ਨਹੀਂ ਰਹੇਗੀ। ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ 'ਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਦੇ ਦੌਰ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰਨ ਲਈ ਕਈ ਉਪਰਾਲੇ ਕੀਤੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਯਤਨਾਂ ਤਹਿਤ ਕਰਿਅੱਪਾ ਨੇ ਫ਼ੌਜ ਵਿਚ ਜਾਤੀ ਆਧਾਰਿਤ ਰਾਖਵੇਂਕਰਨ ਦਾ ਵੀ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਅਜਿਹਾ ਕਰਨ ਨਾਲ ਫੌਜ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਘਟੇਗੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕਾਬਲੀਅਤ ਦੇ ਆਧਾਰ ’ਤੇ ਹੀ ਫੌਜ ਵਿਚ ਬਹਾਲੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
ਕਰਿਅੱਪਾ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ 'ਫੀਲਡ ਮਾਰਸ਼ਲ' ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਜੋੜ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਇਹ ਖਿਤਾਬ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦੇ ਸਿਰਫ ਦੋ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਦੇ ਨਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੈ।
ਪੰਜ ਸਿਤਾਰਾ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਦਿੱਤਾ ਜਾਣ ਵਾਲਾ ਇਹ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਨਮਾਨ ਹੈ। ਕਰਿਅੱਪਾ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸੈਮ ਮਾਨੇਕਸ਼ਾ ਨੂੰ ਵੀ ਇਸ ਨਾਲ ਸਨਮਾਨਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ। ਇੰਨਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਅਮਰੀਕਾ ਦੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਹੈਰੀ ਐੱਸ. ਟਰੂਮਨ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ 'ਆਰਡਰ ਆਫ਼ ਦਾ ਚੀਫ਼ ਕਮਾਂਡਰ ਆਫ਼ ਦਾ ਲੀਜਨ ਆਫ਼ ਮੈਰਿਟ' ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਨਾਲ ਨਿਵਾਜਿਆ।