ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਥਿਤ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗਊ ਸੰਭਾਲ ਸੰਸਥਾਨ (ਸੈਂਚਰੀ) ਨੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ...
ਭੋਪਾਲ : ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਸਥਿਤ ਭਾਰਤ ਦਾ ਪਹਿਲਾ ਗਊ ਸੰਭਾਲ ਸੰਸਥਾਨ (ਸੈਂਚਰੀ) ਨੇ ਹੋਰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੋਲ ਨਾ ਤਾਂ ਪੈਸੇ ਹਨ ਅਤੇ ਨਾ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਉਨੇ ਲੋਕ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੇਖਰੇਖ ਕਰ ਸਕਣ। ਕਾਮਧੇਨੂ ਗਊ ਸੈਂਚਰੀ, ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਆਗਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਸਲਾਰੀਆ ਪਿੰਡ ਵਿਚ ਹੈ। ਇਥੇ ਇਸ ਸਾਲ ਫਰਵਰੀ ਵਿਚ ਹੋਰ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਅਪਣੇ ਇਥੇ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਮਨ੍ਹਾਂ ਕਰ ਦਿਤਾ ਸੀ। ਫਰਵਰੀ ਤਕ ਇਸ ਸੈਂਚਰੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਏ ਪੰਜ ਹੀ ਮਹੀਨੇ ਹੋਏ ਸਨ।
ਸੈਂਚਰੀ ਦੇ ਇੰਚਾਰਜ ਵੀਐਸ ਕੋਸਰਵਾਲ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਅਸੀਂ ਫਰਵਰੀ ਤੋਂ ਹੀ ਹੋਰ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਲੈਣਾ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਖੇਤਰ ਵਿਚ ਸਬ ਡਿਵੀਜ਼ਨਲ ਮੈਜਿਸਟ੍ਰੇਟ ਵੀ ਗਾਂ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦੇ ਰਹੇ ਹਨ। ਦਸ ਦਈਏ ਕਿ 472 ਏਕੜ ਵਿਚ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਇਹ ਸੈਂਚਰੀ ਪਿਛਲੇ ਸਾਲ ਸਤੰਬਰ ਵਿਚ ਖੋਲ੍ਹੀ ਗਈ ਸੀ। ਅਵਾਰਾ ਗਾਵਾਂ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਇਸ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਸੀ ਕਿ ਇਹ ਗਾਂ ਦੇ ਗੋਬਰ ਅਤੇ ਗਊ ਮੂਤਰ ਤੋਂ ਤਿਆਰ ਕੀਟਨਾਸ਼ਕ ਅਤੇ ਦਵਾਈਆਂ ਨੂੰ ਬੜ੍ਹਾਵਾ ਦੇਵੇ।ਹਾਲਾਂਕਿ ਇਸ ਸੈਂਚਰੀ ਦੀਆਂ 24 ਗਊਸ਼ਾਲਾਵਾਂ ਵਿਚ 6000 ਪਸ਼ੂਆਂ ਨੂੰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਸੀ ਪਰ ਅਜੇ ਇੱਥੇ ਲਗਭਗ 4120 ਗਾਵਾਂ ਹਨ ਪਰ ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਿਭਾਗ ਤੋਂ ਜੋ ਵੀ ਪੈਸਾ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਮਵੇਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਚਾਰਾ ਖਿਲਾਉਣ ਵਿਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਪਸ਼ੂ ਪਾਲਣ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਇਕ ਸੂਤਰ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਲਗਭਗ 10 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੀ ਲਾਗਤ ਆਉਂਦੀ ਹੈ ਪਰ ਇਸ ਦਾ ਅੱਧਾ ਹੀ ਬਜਟ ਵਿਚ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚੋਂ ਲਗਭਗ ਚਾਰ ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਪਸ਼ੂਆਂ ਦੇ ਚਾਰੇ ਵਿਚ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਇਸ 'ਤੇ ਸੂਤਰ ਨੇ ਦਸਿਆ ਕਿ ਵਿੱਤ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਇਕ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਗਊ ਬ੍ਰੀਡਿੰਗ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਦਾਨ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਪੈਸਾ ਜਮ੍ਹਾਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਿਹਾ ਹੈ।
ਵਰਤਮਾਨ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਗਊ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬੋਰਡ 22 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਭੇਜਿਆ ਸੀ ਪਰ ਵਿੱਤ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਠੁਕਰਾ ਦਿਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੋਰਡ ਨੇ 14 ਕਰੋੜ ਰੁਪਏ ਦਾ ਪ੍ਰਸਤਾਵ ਭੇਜਿਆ ਪਰ ਇਸ ਨੂੰ ਵੀ ਰਿਜੈਕਟ ਕਰ ਦਿਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਕ ਰਿਪੋਰਟ ਮੁਤਾਬਕ ਸੈਂਚਰੀ ਕੋਲ ਖ਼ੁਦ ਦੇ ਪੈਸੇ ਕਮਾਉਣ ਦਾ ਕੋਈ ਜ਼ਰੀਆ ਨਹੀਂ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਥੇ ਇੱਥੇ ਬਿਮਾਰ ਜਾਂ ਬੁੱਢੀਆਂ ਹੋ ਚੁੱਕੀਆਂ ਗਾਵਾਂ ਹੀ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਦੁੱਧ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੀਆਂ। ਬਿਜਲੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਣ ਲਈ ਸੈਂਚਰੀ ਵਿਚ ਤਿੰਨ ਬਾਇਓਗੈਸ ਪਲਾਂਟ ਲਗਾਏ ਗਏ ਹਨ। ਉਥੇ ਇਸ ਸੈਂਚਰੀ ਵਿਚ ਗਊ ਮੂਤਰ ਦੀਆਂ ਖ਼ੂਬੀਆਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਲਈ ਕੁੱਝ ਮਸ਼ੀਨਾਂ ਵੀ ਲਗਾਈਆਂ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਨਾਨਾਜੀ ਦੇਸ਼ਮੁਖ ਵੈਟਰਨਰੀ ਸਾਇੰਸ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਮਾਹਿਰ ਵੀ ਇੱਥੇ ਸਮੇਂ-ਸਮੇਂ 'ਤੇ ਆਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ।