ਸ਼ਿਮਲਾ (ਭਾਸ਼ਾ) :- ਕੇਂਦਰੀ ਆਲੂ ਖੋਜ ਸੰਸਥਾ (ਸੀਪੀਆਰਆਈ) ਸ਼ਿਮਲਾ ਦੇ ਆਲੂ ਬੀਜ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਉੱਤੇ ਰੋਕ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਰੋਕ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲਗਾਈ ਹੈ। ਸੀਪੀਆਰਆਈ ਦੇ ਕੁਫਰੀ ਅਤੇ ਫਾਗੂ ਅਨੁਸੰਧਾਨ ਕੇਂਦਰਾਂ ਵਿਚ ਤਿਆਰ ਆਲੂ ਬੀਜ ਵਿਚ ਨਿਮੇਟੋਡ ਪਾਏ ਜਾਣ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਰੋਕ ਲੱਗੀ ਹੈ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਮੰਤਰਾਲਾ ਨੇ ਇਸ ਸਬੰਧ ਵਿਚ ਨੋਟੀਫਿਕੇਸ਼ਨ ਜਾਰੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ।

ਆਲੂ ਬੀਜ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਉੱਤੇ ਰੋਕ ਲੱਗਣ ਨਾਲ ਜਾਂਚ ਕੰਮਾਂ ਉੱਤੇ ਵੀ ਸਵਾਲ ਉਠ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਨਿਮੇਟੋਡ ਦੀਆਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੇ ਜਾਂਚ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ। ਬਿਨਾਂ ਜਾਂਚ ਦੇ ਇਕ ਹਜ਼ਾਰ ਕੁਇੰਟਲ ਆਲੂ ਬੀਜ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਪਲਾਈ ਕਰਣ ਲਈ ਕਿਵੇਂ ਤਿਆਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਪਾਲਮਪੁਰ ਦੁਆਰਾ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਨਿਮੇਟੋਡ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਤਹਿਤ ਸੀਪੀਆਰਆਈ ਦੇ ਦੋ ਆਲੂ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰਾਂ, ਆਲੂ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਦੇਸ਼  ਦੇ 13 ਸਰਕਾਰੀ ਫ਼ਾਰਮਾਂ ਅਤੇ ਕਈ ਕਿਸਾਨਾਂ ਤੋਂ ਆਲੂ ਬੀਜ ਦੇ ਸੈਂਪਲ ਲਈ ਗਏ ਸਨ।

ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਦੋ ਆਲੂ ਅਨੁਸੰਧਾਨ ਕੇਂਦਰਾਂ ਸਹਿਤ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਦੇ ਨੌਂ ਸਰਕਾਰੀ ਆਲੂ ਬੀਜ ਉਤਪਾਦਨ ਫ਼ਾਰਮਾਂ ਅਤੇ ਕੁੱਝ ਕਿਸਾਨਾਂ ਦੇ ਆਲੂ ਬੀਜ ਵਿਚ ਨਿਮੇਟੋਡ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਿਮਾਚਲ ਵਿਚ ਆਲੂ ਦੀ ਤਿੰਨ ਫਸਲਾਂ ਲਈ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਅਪ੍ਰੈਲ, ਸਤੰਬਰ ਅਤੇ ਦਸੰਬਰ, ਜਨਵਰੀ ਵਿਚ ਆਲੂ ਦੀ ਬਿਜਾਈ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹਨਾਂ ਵਿਚੋਂ ਖਰੀਫ ਦੀ ਆਲੂ ਦੀ ਫਸਲ ਵਿਚ ਨਿਮੇਟੋਡ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ।

ਨਿਮੇਟੋਡ ਨੂੰ ਨੰਗੀ ਅੱਖਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਨਿਮੇਟੋਡ ਆਲੂ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਖ਼ਤਰਾ ਹੈ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਸਾਇਨਿਕ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ ਨਿਮੇਟੋਡ ਦਾ ਉਪਚਾਰ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਇਕ ਮਾਦਾ ਨਿਮੇਟੋਡ 350 ਤੱਕ ਆਂਡੇ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਨਿਮੇਟੋਡ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਬਹੁਤ ਜਲਦੀ ਕਰੋੜਾਂ ਵਿਚ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਨਿਮੇਟੋਡ ਆਲੂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਨਿਮੇਟੋਡ ਨਾਲ ਗ੍ਰਸਤ ਆਲੂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਨਾਲ ਸਿਹਤ ਉੱਤੇ ਵਿਪਰੀਤ ਪ੍ਰਭਾਵ ਨਹੀਂ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।