hawa-mahal

ਭਾਰਤ ਦਾ ਇਤਹਾਸ ਇਵੇਂ ਹੀ ਖਾਸ ਨਹੀਂ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕਈ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਕਿਲੇ ਅਤੇ ਮਹਲ ਹਨ, ਜੋ ਇਸ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸ਼ਾਨ ਕਹਿਲਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਅਸੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜੈਪੁਰ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਹਵਾ ਮਹਲ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿਚ ਦੱਸਣ ਜਾ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਜੋਕਿ ਜੈਪੁਰ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਰਤੀ ਦੀ ਵੀ ਸ਼ਾਨ ਹੈ। ਬਿਨਾਂ ਕਮਰਿਆਂ ਵਾਲੇ ਇਸ ਮਹਲ ਦੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਹਰ ਕੋਈ ਹੈਰਾਨ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਤਾਂ ਚੱਲੀਏ ਜਾਂਣਦੇ ਹਾਂ ਇਸ ਮਹਲ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਗੱਲਾਂ। ਜੈਪੁਰ ਵਿਚ ਸਥਿਤ ਹਵਾ ਮਹਲ ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਤਾਂ ਕਿਸੇ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਮਹਲ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਲੱਗਦਾ ਹੈ

ਪਰ ਇਸ ਅੰਦਰ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੁਹਾਨੂੰ ਪਤਾ ਚੱਲੇਗਾ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਇਕ ਵੀ ਕਮਰਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਸ ਹਵਾ ਮਹਲ ਵਿਚ ਸਿਰਫ ਗਲਿਆਰੇ ਹੀ ਬਣੇ ਹੋਏ ਹਨ। 200 ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਬਣੇ ਇਸ ਮਹਲ ਨੂੰ ਮਹਾਰਾਜਾ ਸਵਾਈ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਨੇ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ। ਇਸ ਮਹਲ ਨੂੰ ਰਾਜਾ ਨੇ ਇਸ ਲਈ ਬਣਵਾਇਆ ਸੀ, ਤਾਂਕਿ ਰਾਜ ਮਹਿਲ ਦੀਆਂ ਔਰਤਾਂ ਪਰੇਡ, ਝਾਂਕੀ ਜਾਂ ਜੁਲੂਸ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਵਿਚ ਆਏ ਆਸਾਨੀ ਨਾਲ ਵੇਖ ਸਕਣ। ਇਸ ਵਿਸ਼ਾਲ ਮਹਲ ਵਿਚ 953 ਬਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਝਰੋਖੇ ਹਨ, ਜਿਸ ਦੇ ਨਾਲ ਠੰਡੀ ਹਵਾ ਆਉਂਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦੇ ਕਾਰਨ ਇਹ ਜਗ੍ਹਾ ਬਿਲਕੁੱਲ ਠੰਡੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।

ਇਹ ਉੱਤੇ ਤੋਂ ਕੇਵਲ ਡੇਢ ਫੁੱਟ ਚੌੜੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬਾਹਰ ਤੋਂ ਦੇਖਣ ਵਿਚ ਕਿਸੇ ਮਧੁਮੱਖੀ ਦੇ ਛੱਤੇ ਦੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿੱਖਦੀ ਹੈ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਦੇ ਪਰਵਾਰ ਗਰਮੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਰਾਹਤ ਲਈ ਇਸ ਮਹਲ ਵਿਚ ਨਿਵਾਸ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਤੁਹਾਨੂੰ ਜਾਣ ਕੇ ਹੈਰਾਨੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ 5 ਮੰਜਿਲਾ ਬਣੇ ਇਸ ਮਹਲ ਦੇ ਉੱਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਇਕ ਵੀ ਪੌੜੀ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉੱਤੇ ਦੀਆਂ ਮੰਜ਼ਲਾਂ ਉੱਤੇ ਜਾਣ ਲਈ ਤੁਹਾਨੂੰ ਢਲਾਨ ਵਾਲਿਆਂ ਰਸਤਿਆਂ ਉੱਤੇ ਚੱਲਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ। ਹਵਾ ਮਹਲ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਆਪਣੀ ਸੰਸਕ੍ਰਿਤੀ ਅਤੇ ਇਸ ਦੀ ਡਿਜਾਇਨ ਦੇ ਕਾਰਨ ਫੇਮਸ ਹੈ। ਹਵਾਮਹਲ ਰਾਜਪੂਤ ਅਤੇ ਮੁਗਲ ਕਲਾ ਦਾ ਬੇਜੋੜ ਨਮੂਨਾ ਹੈ।

ਇਸ ਮਹਲ ਵਿਚ ਤੁਹਾਨੂੰ ਰਾਜਪੂਤਾਂ ਦੀ ਕਲਾਕਾਰੀ ਗੁੰਬਦਦਾਰ ਛੱਤ, ਕਮਲ ਅਤੇ ਬਗੀਚੇ ਵਿਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲੇਗੀ। ਉਥੇ ਹੀ ਮੁਗਲਾਂ ਦੀ ਕਲਾਕਾਰੀ ਤੁਹਾਨੂੰ ਮੇਹਰਾਵ ਅਤੇ ਇੱਥੇ ਕੀਤੀ ਗਈ ਬਰੀਕ ਨੱਕਾਸ਼ੀ ਵਿਚ ਦਿੱਖ ਜਾਵੇਗੀ।

ਇਹ ਇਮਾਰਤ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨੀਵ ਦੀ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋਕਿ ਕਿਸੇ ਅਨੋਖਾ ਅਜੂਬੇ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਬਿਨਾਂ ਨੀਵ ਦੀ ਇਮਾਰਤ ਮੰਨੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਮਹਲ ਦੀ ਵਾਸਤੁਕਲਾ ਅਤੇ ਅਨੌਖੀ ਪ੍ਰਤਿਭਾ ਵੀ ਟੂਰਿਸਟ ਨੂੰ ਆਕਰਸ਼ਤ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਤੁਸੀ ਜੈਪੁਰ ਘੁੰਮਣ ਦਾ ਪਲਾਨ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹੋ ਤਾਂ ਇਸ ਮਹਲ ਨੂੰ ਵੇਖਣਾ ਨਾ ਭੁੱਲੋ।