Hari Singh started Mango cultivation and Processing

ਕੱਛ: ਅੰਬ ਦੇ ਮੌਸਮ (Mango Season) ਦੌਰਾਨ ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਅੰਬਾਂ ਦੀਆਂ ਵੱਖ ਵੱਖ ਕਿਸਮਾਂ ਦਾ ਸੁਆਦ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਪਰ ਮੌਸਮ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਅੰਬਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦ (Mango Products) ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨਾ ਮੁਸ਼ਕਲ ਹੈ। ਪਰ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਕੱਛ (Kutch, Gujarat) ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਹਰੀਸਿੰਘ ਜਡੇਜਾ (Hari Singh Jadeja) ਨੇ ਇਹ ਪਹਿਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਉਹ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਕੇਸਰ ਅੰਬ ਦੀ ਖੇਤੀ (Mango Cultivation) ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ‘ਚੋਂ ਰਸ (Remove Pulp) ਕੱਢ ਕੇ ਪ੍ਰੋਸੈਸ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਦੋ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦ ਤਿਆਰ ਕੀਤੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਮੰਗ ਹੈ। ਇਸ ਨਾਲ ਉਹ ਸਾਲਾਨਾ 12 ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਕਮਾਈ (Annual earning Rs. 12 lakh ) ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ।

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ: ਦੋ ਮਹਿਲਾ ਪੱਤਰਕਾਰਾਂ ਨੇ ਦਿੱਤੀ ਦੇਸ਼ ਧ੍ਰੋਹ ਕਾਨੂੰਨ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ, ਖੜਕਾਇਆ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਦਾ ਦਰਵਾਜ਼ਾ

46 ਸਾਲ ਦਾ ਹਰੀਸਿੰਘ ਬੀ.ਕਾਮ ਗ੍ਰੈਜੂਏਟ ਹੈ। ਇਸ ਕੰਮ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ, ਉਹ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰੋਬਾਰ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਚਾਰ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਨੇ ਅੰਬ ਦੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਲ ਲਿਆ, ਜੋ ਕਿ ਪਹਿਲਾਂ ਉਸਦਾ ਭਰਾ ਸੰਭਾਲਦਾ ਸੀ। ਹਰੀਸਿੰਘ ਦੀ ਜੱਦੀ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਅੰਬਾਂ ਦਾ ਬਾਗ ਸੀ, ਪਰ ਇਸ ਤੋਂ ਕੋਈ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਆਮਦਨ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਸੀਜ਼ਨ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਵੇਹਲੇ ਹੀ ਬਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜਦ ਖੇਤੀ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਤਾਂ ਕੁਝ ਨਵਾਂ ਕਰਨ ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ ਤਾਂ ਜੋ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਚੰਗੀ ਆਮਦਨੀ ਮਿਲ ਸਕੇ।

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ: ਬਗ਼ਦਾਦ ਵਿਚ ਈਦ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੰਬ ਧਮਾਕਾ, 25 ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮੌਤ

ਹਰੀਸਿੰਘ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ 2017 ਵਿੱਚ ਅੰਬਾਂ ਦੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਚੰਗੀ ਵਿਕਰੀ ਹੋਈ ਅਤੇ ਠੀਕ ਆਮਦਨੀ ਵੀ ਸੀ। ਉਸੇ ਸਮੇਂ, ਇੱਕ ਵਪਾਰੀ ਨੇ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਅੰਬ ਖਰੀਦਿਆ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਰਸ ਕੱਢ ਕੇ ਅਤੇ ਇਸਨੂੰ ਆਪਣੇ ਬ੍ਰਾਂਡ ਦੇ ਨਾਮ ਹੇਠ ਜਰਮਨੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਭੇਜਿਆ। ਅਗਲੇ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਫਿਰ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਅੰਬਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕੀਤੀ। ਫਿਰ ਮੈਂ ਸੋਚਿਆ ਕਿ ਜਦੋਂ ਵਪਾਰੀ ਮੇਰੇ ਤੋਂ ਖਰੀਦੇ ਅੰਬ ਵਿਚੋਂ ਰਸ ਕੱਢ ਕੇ ਚੰਗੀ ਕਮਾਈ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਮੈਂ ਇਹ ਕੰਮ ਕਿਉਂ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ?

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ: ਸ਼ਿਲਪਾ ਸ਼ੈਟੀ ਦੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕੀਤਾ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ, ਅਸ਼ਲੀਲ ਫਿਲਮਾਂ ਬਣਾਉਣ ਦੇ ਲੱਗੇ ਆਰੋਪ

ਹਰੀਸਿੰਘ ਨੂੰ ਅੰਬ ਵਿਚੋਂ ਰਸ ਕੱਢਣ ਦੀ ਤਕਨੀਕ ਦਾ ਪਤਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਇਸ ਲਈ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿਚ ਉਸਨੇ ਇਕ ਮਾਹਰ ਦੀ ਦੇਖ-ਰੇਖ ਹੇਠ ਰਸ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਜਰਮਨੀ ਭੇਜਿਆ। ਉਥੋਂ ਉਸਨੂੰ ਭਰਵਾਂ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲਿਆ।  ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਰਸ ਕੱਢਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ (Marketing) ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਜਦੋਂ ਅੰਬ ਦੇ ਰਸ ਨੂੰ ਚੰਗਾ ਹੁੰਗਾਰਾ ਮਿਲਿਆ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਇਸ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ (Processing) ਦੀ ਯੋਜਨਾ ਬਣਾਈ। 2018 ਦੇ ਅੰਤ ਵਿਚ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਘਰ ਤੋਂ ਅੰਬ ਦਾ ਰਸ ਵੇਚਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਫਿਰ ਇਸ ਤੋਂ ਪਾਪੜ ਅਤੇ ਕੈਂਡੀ (Candy) ਬਣਾਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਤਜਰਬਾ ਵਧਿਆ ਅਤੇ ਕੰਮ ਦੀ ਸਮਝ ਆਉਣੀ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਈ। ਅੰਬਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰੋਸੈਸਿੰਗ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਈਸ ਕਰੀਮ, ਮਠਿਆਈਆਂ, ਪੇੜੇ (Ice cream, Sweets) ਵਰਗੇ ਉਤਪਾਦਾਂ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਹ ਚੰਗਾ ਕਮਾਉਣ ਲੱਗ ਗਏ। 

ਹੋਰ ਪੜ੍ਹੋ: 1984 ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਮਾਮਲਾ: 11 ਮੁਕੱਦਮਿਆਂ ਦੀ ਪੜਤਾਲ ਹੋਈ ਮੁਕੰਮਲ, ਜਲਦ ਹੋਣਗੀਆਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ

ਇਸ ਸਮੇਂ ਹਰੀਸਿੰਘ ਦੋ ਦਰਜਨ ਤੋਂ ਵੱਧ ਉਤਪਾਦ ਤਿਆਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਉਹ ਕਿਸੇ ਕਿਸਮ ਦਾ ਰਸਾਇਣ ਨਹੀਂ ਮਿਲਾਉਂਦੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਜੈਵਿਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅੰਬਾਂ (Organic Mango Cultivation) ਦਾ ਰਸ ਤਿਆਰ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਰੀਸਿੰਘ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਲਈ ਆਨਲਾਈਨ ਅਤੇ ਆਫਲਾਈਨ ਦੋਵੇਂ ਪਲੇਟਫਾਰਮ ਵਰਤਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਇਕ ਪੇਜ ਬਣਾਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੇ ਜ਼ਰੀਏ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੋਲ ਆਰਡਰ ਆਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਵਟਸਐਪ ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਫੋਨ ਰਾਹੀਂ ਮਾਰਕੀਟਿੰਗ ਵੀ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਹਰ ਸਾਲ ਉਹ ਲਗਭਗ 10 ਟਨ ਅੰਬਾਂ ਦਾ ਉਤਪਾਦਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਆਸ਼ਾਪੁਰਾ ਕੇਸਰ ਜੈਵਿਕ ਫਾਰਮ (Ashapura Kesar Organic Farm) ਨਾਮ ਦੀ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਰਜਿਸਟਰ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ FSSI ਦਾ ਲਾਇਸੈਂਸ ਵੀ ਮਿਲ ਗਿਆ ਹੈ।