ਵਾਸ਼ਿੰਗਟਨ : ਅਮਰੀਕੀ ਸਪੇਸ ਏਜੰਸੀ ਨਾਸਾ ਦਾ ਮਾਰਸ ਇਨਸਾਈਟ ਲੈਂਡਰ ਯਾਨ ਸਫਲਤਾਪੂਰਵਕ ਮੰਗਲ ਦੀ ਸਤ੍ਹਾ ਉੱਤੇ ਉਤਾਰਾ ਗਿਆ। ਭਾਰਤੀ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਸੋਮਵਾਰ- ਮੰਗਲਵਾਰ ਦੀ ਰਾਤ ਕਰੀਬ 1:24 ਵਜੇ ਮੰਗਲ ਉੱਤੇ ਲੈਂਡ ਕਰਾਇਆ ਗਿਆ। ਇਨਸਾਈਟ ਲੈਂਡਰ ਯਾਨ ਨੂੰ ਮੰਗਲ ਦੀ ਰਹੱਸਮਈ ਦੁਨੀਆ ਦੇ ਬਾਰੇ ਵਿਚ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲਈ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਉਮੀਦ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿਚ ਮਦਦਗਾਰ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਨਵੇਂ ਤੱਥ ਪਤਾ ਲੱਗਣ ਦੀ ਉਮੀਦ ਵੀ ਜਤਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ ਇਨਸਾਈਟ ਲਈ ਮੰਗਲ ਉੱਤੇ ਲੈਂਡਿੰਗ ਵਿਚ ਲੱਗਣ ਵਾਲੇ ਛੇ ਤੋਂ ਸੱਤ ਮਿੰਟ ਦਾ ਸਮਾਂ ਬੇਹੱਦ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਰਿਹਾ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਇਸ ਦਾ ਪਿੱਛਾ ਕਰ ਰਹੇ ਦੋਨੋਂ ਸੈਟੇਲਾਈਟਸ ਦੇ ਜਰੀਏ ਦੁਨਿਆ ਭਰ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਦੀ ਨਜ਼ਰ ਇਨਸਾਈਟ ਲੈਂਡਰ ਉੱਤੇ ਰਹੀ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਨੋਂ ਸੈਟੇਲਾਈਟਸ ਦਾ ਨਾਮ ਡਿਜਨੀ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਰਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ 'ਵਾਲ ਈ ਅਤੇ ਈਵ'। ਦੋਨੋਂ ਸੈਟੇਲਾਈਟਸ ਨੇ ਅੱਠ ਮਿੰਟ ਵਿਚ ਇਨਸਾਈਟ ਦੇ ਮੰਗਲ ਉੱਤੇ ਉਤਰਨ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਧਰਤੀ ਤਕ ਪਹੁੰਚਾ ਦਿਤੀ।

ਨਾਸਾ ਨੇ ਇਸ ਪੂਰੇ ਮਿਸ਼ਨ ਦਾ ਲਾਈਵ ਕਵਰੇਜ ਕੀਤਾ। ਇਨਸਾਈਟ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ 2012 ਵਿਚ ਨਾਸੇ ਦੇ ਕਿਊਰਯੋਸਿਟੀ ਯਾਨ ਨੇ ਮੰਗਲ ਉੱਤੇ ਲੈਂਡਿੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਨਾਸਾ ਦਾ ਇਹ ਯਾਨ ਸਿਸਮੋਮੀਟਰ ਦੀ ਮਦਦ ਨਾਲ ਮੰਗਲ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਹਾਲਾਤ ਦਾ ਅਧਿਐਨ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਵਿਗਿਆਨੀਆਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਮਝਣ ਵਿਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ ਕਿ ਮੰਗਲ ਗ੍ਰਹਿ ਧਰਤੀ ਤੋਂ ਇੰਨਾ ਵੱਖਰਾ ਕਿਉਂ ਹੈ। ਇਨਸਾਈਟ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ 'ਇੰਟੀਰੀਅਰ ਐਕਸਪਲੋਰੇਸ਼ਨ ਯੂਜਿੰਗ ਸਿਸਮਿਕ ਇਨਵੇਸਟੀਗੇਸ਼ਨ। ਮਾਰਸ ਇਨਸਾਈਟ ਲੈਂਡਰ ਦਾ ਭਾਰ 358 ਕਿੱਲੋ ਹੈ।

ਸੌਰ ਊਰਜਾ ਅਤੇ ਬੈਟਰੀ ਤੋਂ ਚਲਣ ਵਾਲਾ ਯਾਨ ਹੈ। 26 ਮਹੀਨੇ ਤਕ ਕੰਮ ਕਰਨ ਲਈ ਡਿਜਾਇਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਕੁਲ 7000 ਕਰੋੜ ਦਾ ਮਿਸ਼ਨ ਹੈ। ਇਸ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿਚ ਯੂਐਸ, ਜਰਮਨੀ, ਫ਼ਰਾਂਸ ਅਤੇ ਯੂਰੋਪ ਸਮੇਤ 10 ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਵਿਗਿਆਨੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ। ਇਨਸਾਈਟ ਪ੍ਰੋਜੈਕਟ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਗਿਆਨੀ ਬਰੂਸ ਬੈਨਰਟ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਇਕ ਟਾਈਮ ਮਸ਼ੀਨ ਹੈ, ਜੋ ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਏਗੀ ਕਿ 4.5 ਅਰਬ ਸਾਲ ਪਹਿਲੇ ਮੰਗਲ, ਧਰਤੀ ਅਤੇ ਚੰਦਰਮਾ ਜਿਵੇਂ ਪਥਰੀਲੇ ਗ੍ਰਹਿ ਕਿਵੇਂ ਬਣੇ। (ਪੀਟੀਆਈ)