Broiler chicken

ਬ੍ਰਾਇਲਰ ਦੇ ਚੂਚਿਆਂ ਦੀ ਖਰੀਦਦਾਰੀ ਵਿਚ ਧਿਆਨ ਦਿਓ ਕਿ ਜਿਹੜੇ ਚੂਚੇ ਤੁਸੀਂ ਖਰੀਦ ਰਹੇ ਹੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਜ਼ਨ 6 ਹਫਤੇ ਵਿਚ 3 ਕਿੱਲੋ ਦਾਣਾ ਖਾਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਘੱਟ ਤੋਂ ਘੱਟ 1.5 ਕਿਲੋ ਹੋ ਜਾਵੇ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦਰ 3 ਫੀਸਦੀ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨਾ ਹੋਵੇ। ਚੂਚੇ ਦੇ ਆਉਂਦੇ ਹੀ ਉਸ ਨੂੰ ਬਕਸੇ ਸਮੇਤ ਕਮਰੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਲੈ ਜਾਓ, ਜਿੱਥੇ ਬਰੂਡਰ ਰੱਖਿਆ ਹੋਵੇ। ਫਿਰ ਬਕਸੇ ਦਾ ਢੱਕਣ ਖੋਲ੍ਹ ਦਿਓ। ਹੁਣ ਇਕ ਇਕ ਕਰਕੇ ਸਾਰੇ ਚੂਚਿਆਂ ਨੂੰ ਇਲੈਕਟ੍ਰਲ ਪਾਊਡਰ ਜਾਂ ਗਲੂਕੋਜ ਮਿਲਿਆ ਪਾਣੀ ਪਿਲਾ ਕੇ ਬਰੂਡਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਛੱਡਦੇ ਜਾਓ। ਬਕਸੇ ਵਿੱਚ ਜੇਕਰ ਬਿਮਾਰ ਚੂਜਾ ਹੈ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਹਟਾ ਦਿਓ।

ਚੂਚਿਆਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਲਈ ਪਹਿਲਾ ਅਤੇ ਦੂਜਾ ਹਫਤਾ ਸੰਕਟਮਈ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦਿਨਾਂ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾ ਦੇਖਭਾਲ ਦੀ ਲੋੜ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਚੰਗੀ ਦੇਖਭਾਲ ਨਾਲ ਮੌਤ ਸੰਖਿਆ ਘੱਟ ਕੀਤੀ ਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਪਹਿਲੇ ਹਫਤੇ ਵਿਚ ਬਰੂਡਰ ਵਿਚ ਤਾਪਮਾਨ 90 ਡਿਗਰੀ ਐਫ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਹਰ ਹਫਤੇ 5 ਐਫ ਘੱਟ ਕਰਦੇ ਜਾਓ ਅਤੇ 70 ਐਫ ਤੋਂ ਹੇਠਾਂ ਲੈ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਚੂਚੇ ਬਰੂਡਰ ਦੇ ਹੇਠਾਂ ਬਲਬ ਦੇ ਨੇੜੇ ਇਕੱਠੇ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਣ ਤਾਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਰੂਡਰ ਵਿਚ ਤਾਪਮਾਨ ਘੱਟ ਹੈ। ਤਾਪਮਾਨ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਵਾਧੂ ਬਲਬ ਦਾ ਬੰਦੋਬਸਤ ਕਰੋ ਜਾਂ ਜੋ ਬਲਬ ਬਰੂਡਰ ਵਿਚ ਲੱਗਾ ਹੈ, ਉਸ ਨੂੰ ਥੋੜ੍ਹਾ ਹੇਠਾਂ ਕਰਕੇ ਦੇਖੋ।

ਜੇਕਰ ਚੂਚੇ ਬਲਬ ਤੋਂ ਕਾਫੀ ਦੂਰ ਕਿਨਾਰੇ ਵਿਚ ਜਾ ਕੇ ਜਮ੍ਹਾ ਹੋਣ ਤਾਂ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਰੂਡਰ ਵਿਚ ਤਾਪਮਾਨ ਜ਼ਿਆਦਾ ਹੈ। ਅਜਿਹੀ ਸਥਿਤੀ ਵਿਚ ਤਾਪਮਾਨ ਘੱਟ ਕਰੋ। ਇਸ ਦੇ ਲਈ ਬਲਬ ਨੂੰ ਉੱਪਰ ਖਿੱਚੋ ਜਾਂ ਬਲਬ ਦੀ ਸੰਖਿਆ ਨੂੰ ਘੱਟ ਕਰੋ। ਉਪਯੁਕਤ ਗਰਮੀ ਮਿਲਣ ‘ਤੇ ਚੂਚੇ ਬਰੂਡਰ ਦੇ ਚਾਰੇ ਪਾਸੇ ਫੈਲ ਜਾਣਗੇ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਚੂਚਿਆਂ ਦੇ ਚਾਲ ਚਲਨ ‘ਤੇ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖੋ, ਸਮਝ ਕੇ ਤਾਪਮਾਨ ਨਿਯੰਤਰਿਤ ਕਰੋ। ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਜੋ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੇ ਲਈ ਚੂਚੇ ਨੂੰ ਦਿਓ, ਉਸ ਵਿਚ ਇਲੈਕਟ੍ਰਲ ਪਾਊਡਰ ਜਾਂ ਗਲੂਕੋਜ ਮਿਲਾਓ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ 5 ਮਿ.ਲੀ. ਵਿਟਾਮਿਨ ਏ., ਡੀ. 3 ਅਤੇ ਬੀ.12 ਅਤੇ 20 ਮਿ.ਲੀ. ਬੀ ਕੰਪਲੈਕਸ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਚੂਚਿਆਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਦਿਉ।

ਇਲੈਕਟ੍ਰਲ ਪਾਊਡਰ ਜਾਂ ਗਲੂਕੋਜ ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਓ। ਬਾਕੀ ਦਵਾਈ ਸੱਤ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਦਿਉ। ਉਂਜ ਬੀ-ਕੰਪਲੈਕਸ ਜਾਂ ਕੈਲਸ਼ੀਅਮ ਯੁਕਤ ਦਵਾਈ 10 ਮਿਲੀਲੀਟਰ ਪ੍ਰਤੀ 100 ਮੁਰਗੀਆਂ ਦੇ ਹਿਸਾਬ ਨਾਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹੋ। ਜਦੋਂ ਚੂਚੇ ਪਾਣੀ ਪੀ ਲੈਣ ਤਾਂ ਉਸ ਦੇ 5-6 ਘੰਟੇ ਬਾਅਦ ਅਖਬਾਰ ‘ਤੇ ਮੱਕੀ ਦਾ ਦੱਰਾ ਖਿਲਾਰ ਦਿਓ, ਚੂਚੇ ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦੇਣਗੇ। ਇਸ ਦੱਰੇ ਨੂੰ 12 ਘੰਟੇ ਤੱਕ ਖਾਣ ਦੇ ਲਈ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਤੀਜੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਫੀਡਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰੀ-ਸਟਾਰਟਰ ਦਾਣਾ ਦਿਉ। ਦਾਣਾ ਫੀਡਰ ਵਿਚ ਦੇਣ ਦੇ ਨਾਲ–ਨਾਲ ਅਖਬਾਰ ‘ਤੇ ਵੀ ਖਿਲਾਰੋ। ਪ੍ਰੀ- ਸਟਾਰਟਰ ਦਾਣਾ 7 ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਦਿਉ।

ਚੌਥੇ ਅਤੇ ਪੰਜਵੇਂ ਦਿਨ ਤੋਂ ਦਾਣਾ ਕੇਵਲ ਫੀਡਰ ਵਿੱਚ ਹੀ ਦਿਉ। ਅਖਬਾਰ ‘ਤੇ ਨਾ ਖਿਲਾਰੋ। ਅੱਠਵੇਂ ਦਿਨ ਤੋਂ 28 ਦਿਨ ਤੱਕ ਬ੍ਰਾਇਲਰ ਨੂੰ ਸਟਾਰਟਰ ਦਾਣਾ ਦਿਉ। 28 ਤੋਂ 42 ਦਿਨ ਜਾਂ ਵੇਚਣ ਤੱਕ ਫਿਨਿਸ਼ਰ ਦਾਣਾ ਖਵਾਓ। ਦੂਜੇ ਦਿਨ ਤੋਂ ਪੰਜ ਦਿਨ ਦੇ ਲਈ ਕੋਈ ਐਂਟੀ ਬਾਇਓਟਿਕਸ ਦਵਾਈ ਡੰਗਰ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਅੱਧਾ ਗ੍ਰਾਮ ਪ੍ਰਤੀ ਲੀਟਰ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਕੇ ਦਿਉ ਤਾਂ ਕਿ ਚੂਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਮਾਰੀਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਇਆ ਜਾ ਸਕੇ। ਸ਼ੁਰੂ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਵਿਛਾਲੀ (ਲੀਟਰ) ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸਾਫ਼ ਕਰੋ। ਵਿਛਾਲੀ ਰੱਖ ਦਿਉ। ਪਾਣੀ ਬਰਤਨ ਰੱਖਣ ਦੀ ਜਗ੍ਹਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਦਲਦੇ ਰਹੋ।

ਪੰਜਵੇਂ ਜਾਂ ਛੇਵੇਂ ਦਿਨ ਚੂਜੇ ਨੂੰ ਰਾਣੀਖੇਤ ਦਾ ਟੀਕਾ ਐੱਫ – ਅੱਖ ਅਤੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ – ਇੱਕ ਬੂੰਦ ਦਿਉ। 14ਵੇਂ ਜਾਂ 15ਵੇਂ ਦਿਨ ਗੰਬੋਰੋ ਦਾ ਟਿੱਕਾ ਆਈ.ਵੀ.ਡੀ. ਅੱਖ ਅਤੇ ਨੱਕ ਵਿੱਚ ਇੱਕ – ਇੱਕ ਬੂੰਦ ਦਿਉ। ਮਰੇ ਹੋਏ ਚੂਚੇ ਨੂੰ ਕਮਰੇ ਤੋਂ ਬਿਲਕੁਲ ਬਾਹਰ ਕੱਢ ਦਿਉ। ਨੇੜੇ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਜਾਂ ਪਸ਼ੂ-ਚਿਕਿਤਸਾ ਮਹਾਵਿਦਿਆਲਾ ਜਾਂ ਡੰਗਰ ਡਾਕਟਰ ਤੋਂ ਪੋਸਟਮਾਰਟਮ ਕਰਾ ਲਵੋ। ਪੋਸਟਮਾਰਟਮ ਕਰਵਾਉਣ ਤੋਂ ਇਹ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਵੇਗਾ ਕਿ ਮੌਤ ਕਿਸ ਬਿਮਾਰੀ ਜਾਂ ਕਾਰਨ ਨਾਲ ਹੋਈ ਹੈ। ਮੁਰਗੀ ਘਰ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਬਰਤਨ ਜਾਂ ਨਾਦ ਵਿੱਚ ਫ਼ਿਨਾਇਲ ਦਾ ਪਾਣੀ ਰੱਖੋ। ਮੁਰਗੀ ਘਰ ਵਿਚ ਜਾਂਦੇ ਜਾਂ ਆਉਂਦੇ ਸਮੇਂ ਪੈਰ ਧੋ ਲਵੋ। ਇਹ ਪਾਣੀ ਰੋਜ਼ ਬਦਲ ਦਿਉ।