ਫ਼ੇਸਬੁਕ ਅਤੇ ਗੂਗਲ ਵਰਗੀ ਇੰਟਰਨੈਟ ਕੰਪਨੀਆਂ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਡੇਟਾ ਸਟੋਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸਰਕਾਰ ਡੇਟਾ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦੇ ਮੱਦੇਨਜ਼ਰ ਹੀ ਨਹੀਂ ਜ਼ੋਰ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਸ ਦਾ ਟੀਚਾ ਇਹ ਤੈਅ ਕਰਨਾ ਵੀ ਹੈ ਕਿ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਥੋਂ ਕਮਾਏ ਗਏ ਪੈਸੇ ਉਤੇ ਟੈਕਸ ਚੁਕਾਉਣ। ਇਕ ਸੀਨੀਅਰ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਈਟੀ ਨੂੰ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿਤੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਟੈਕਸ ਅਧਿਕਾਰ ਖੇਤਰ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਰਹਿ ਕੇ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸੇਵਾਵਾਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਦੇ ਰਹੀਆਂ ਹਨ, ਇਸ ਲਈ ਟੈਕਸ ਚੁਕਾਉਣ ਤੋਂ ਬੱਚ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

ਧਿਆਨ ਯੋਗ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਕੰਪਨੀਆਂ ਤੋਂ ਟੈਕਸ ਵਸੂਲ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਹਾਜ਼ਰੀ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਹੋਵੇ। ਹੁਣੇ ਫੇਸਬੁਕ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਮੌਜੂਦ ਰਹੇ ਬਿਨਾਂ ਅਪਣੀ ਸਾਰੀਆਂ ਸੇਵਾਵਾਂ ਦੇ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਰਕਾਰੀ ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਸਬਸਿਡਿਅਰੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਇਥੇ ਹਨ ਪਰ ਉਹ ਸੀਮਤ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਅੱਗੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਜਦੋਂ ਤੁਸੀਂ (ਭਾਰਤੀ ਯੂਜ਼ਰ) ਫ਼ੇਸਬੁਕ ਜਾਂ ਗੂਗਲ ਉਤੇ ਸਾਈਨ ਅਪ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤਾਂ ਤੁਹਾਡਾ ਇਕਰਾਰਨਾਮਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਦਫ਼ਤਰ ਦੇ ਨਾਲ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ,

ਇਸ ਲਈ ਮੇਰੀ ਸਮਝ ਵਿਚ ਕੁੱਝ ਹੋਰ ਵੀ ਕਾਰਨ ਹਨ ਪਰ ਲੋਕਲ ਸਰਵਰ ਉਤੇ ਡੇਟਾ ਸਟੋਰ ਹੋਣ ਨਾਲ ਟੈਕਸੇਸ਼ਨ ਅਤੇ ਰਿਵੈਨਿਊ ਵਿਚ ਮਦਦ ਮਿਲੇਗੀ। ਅਧਿਕਾਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਇਹ ਫ਼ੇਸਬੁਕ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਸਾਰੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਆਨਲਾਈਨ ਕੰਪਨੀਆਂ ਉਤੇ ਲਾਗੂ ਹੋਵੇਗਾ ਜੋ ਇਥੇ ਕੰਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਕੋਈ ਕਹਿ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਫੇਸਬੁਕ ਤੋਂ ਕਮਾਈ ਨਹੀਂ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਨ ਕਿ ਉਹ ਬਹੁਤ ਪੈਸਾ ਬਣਾ ਰਹੇ ਹਨ।

ਜੇਕਰ ਕਿਸੇ ਭਾਰਤੀ ਕੰਪਨੀ ਨੇ ਆਨਲਾਈਨ ਜਾਂ ਆਫ਼ਲਾਈਨ ਕੰਮ ਤੋਂ ਇੰਨੀ ਕਮਾਈ ਕੀਤੀ ਹੁੰਦੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵੱਡਾ ਟੈਕਸ ਦੇਣਾ ਪੈਂਦਾ... ਤਾਂ ਫਿਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਛੱਡ ਦਿਤਾ ਜਾਵੇ। ਡੇਟਾ ਸਾਈਟ ਸਟੈਟਿਸਟਾ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ, ਅਕਤੂਬਰ ਤੱਕ ਫ਼ੇਸਬੁਕ ਦੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 29.4 ਕਰੋਡ਼ ਯੂਜ਼ਰਸ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਦੇ ਮੈਸੇਜਿੰਗ ਪਲੈਟਫ਼ਾਰਮ ਵਟਸਐਪ ਨੇ ਫ਼ਰਵਰੀ ਵਿਚ ਕਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਦੇਸ਼ ਵਿਚ ਉਸ ਦੇ 20 ਕਰੋਡ਼ ਖਪਤਕਾਰ ਹਨ। ਦੋਨਾਂ ਹੀ ਕੰਪਨੀਆਂ ਲਈ ਇਹ ਸੱਭ ਤੋਂ ਯੂਜ਼ਰ ਬੇਸ ਹੈ।

ਫ਼ੇਸਬੁਕ ਅਤੇ ਗੂਗਲ ਨੇ ਇਸ ਮਸਲੇ 'ਤੇ ਈਟੀ ਵਲੋਂ ਈਮੇਲ ਤੋਂ ਪੁੱਛੇ ਗਏ ਸਵਾਲਾਂ ਉਤੇ ਪ੍ਰਤੀਕਿਰਿਆ ਨਹੀਂ ਦਿਤੀ ਹੈ। ਮਾਹਰਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਡੇਟਾ ਸਟੋਰ ਕੀਤੇ ਜਾਣ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉਤੇ ਬਿਹਤਰ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਨਜ਼ਰ ਰੱਖ ਸਕਦੀ ਹੈ।